Sigara kaçakçılığı yeniden hortladı

YERLİ ve yabancı marka sigaralara uygulanan vergi oranlarının yüzde 72'ye ulaşması, sigara kaçakçılığını yeniden hortlattı. Mersin Serbest Bölgesi üzerinden gerçekleştirilen bu kaçakçılığa da, 390 bin liralık sigaranın 1 milyon 300 bin liraya, 690 bin liralık sigaranın da 2 milyon 300 bin liraya satılması neden oluyor. Kaçak yollarla sokulan sigaralar ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da oluşturulan 675 bayiye, 350 bin lira ile 800 bin lira arasındaki fiyatlarla veriliyor. Bayiler de bu sigaraları, 500 bin lira ile 1 milyon lira arasında satıyor.

AMBALAJ AYNI AMA

Marlboro, Winston, Parliament, Silk Cut, Rotmans gibi tanınmış markaların paketlerinin taklit edildiği bu sigaralar, Marlleak, General, Senator, Vigor, Silk Road, Mirage gibi adlar içeriyor.

Arkadaşımız Emre Özpeynirci'nin yaptığı araştırmaya göre, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da satılan bu taklit sigaranın altısı, European Tobacco adlı şirket tarafından üretiliyor. 1993 yılında Mersin Serbest Bölgesi'nde kurulan European Tobacco, daha sonra genel merkezini İngiltere'ye bağlı Virgin Adaları'na taşıdı. Bu şirketin Azerbaycan, Tacikistan ve Ürdün'de ürettiği sigaralar, Mersin Serbest Bölgesi'ne geliyor ve buradan da Türkiye'ye sokuluyor. Oysa, Türkiye'ye sigara ithal edilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Bu şartların başında da, aynı markadan yılda en az 2 milyar adet Türkiye'de üretim zorunluluğu geliyor.

ÜRETMEDEN SATIYOR

European Tobacco'nun ise, bırakın aynı markadan 2 milyar üretmeyi, Türkiye'de henüz yatırım dahi yapmadı. Mersin'de fabrika kuracağını daha yeni açıkladı. Bu amaçla, Mersin'de 350 milyar lira sermayeyle bir şirket kuruldu. Şirketin ortakları arasında, Mahmut Arslan'ın yanı sıra, Mehmet Hulisi Kaymaz, Hüseyin Arslan ve Mehmet İşlek'de bulunuyor. Şirketin 350 milyar liralık sermayesi ise, Türkiye'de sigara üretimi için yeterli bir meblağ oluşturmuyor. Çünkü yasaya göre Türkiye'de sigara fabrikası kurmak için Tütün Üst Kurulu'na baş vurup, 500 milyar liralık harç bedelinin ödenmesi gerekiyor. Tütün Üst Kurulu ise European Tobacco şirketinin sigara üretimiyle ilgili olarak bugüne kadar herhangi bir başvuruda bulunmadığını söylüyor.

Tüm bunlara karşın, Azerbaycan, Tacikistan gibi ülkelerde ürettiği sigaralar, devlete beş kuruş vergi ödemeden Türkiye'de satılmaya başlandı.

European Tobacco şirketinin Türkiye'de satılan sigaralarından Mirage'ın ambalajı, Winston Light'a, General, Rothmans'a, Silk Road, Silk Cut'a, Vigor Parliament'e, Senator de Parliament Light'a benziyor. Türkiye'de satılan Marlleak'ın ambalajı ise Marlboro'nun aynısı. Resmi yollarla üretilip, ithal edilenlere göre beşte bir fiyata satılan bu ürünler, her ilde farklı fiyat üzerinden alıcı buluyor. Diyarbakır ve çevresindeki fiyatı, Hakkari'ye göre yüzde 30-35 daha ucuz olabiliyor.

Tütün dergisine haber oldu

DÜNYA tütün ticaretiyle ilgili yayın yapan Tobacco Reporter adlı dergi, geçtiğimiz günlerde European Tobacco şirketiyle ilgili geniş bir haber yayınladı. Haberde şirketin Azerbaycan, Tacikistan ve Ürdün'deki fabrikalarından toplam 7.9 milyon dolarlık ihracat yaptığı ve ihracat yaptığı ülkelerin başında Türkiye'nin geldiğine dikkat çekti. Ayrıca şirketin müşterileri arasında, Orta Asya ülkeleri, Bağımsız Devletler Topluluğu, Moğolistan, Pakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin olduğuna değiniliyor.

European Tobacco'nun yıllık üretim kapasitesini sürekli büyüttüğüne de dikkat çeken Tobacco Reporter, şirketin toplam yatırımlarının ise 600 milyon dolara ulaştığını savunuyor. Haberde, şirketin gelişimiyle ilgili olarak da şu görüşlere yer veriliyor:

‘‘1993 yılında Mersin'de sigara ticareti amacıyla kurulan şirket 1995 yılında kendi markalarını taşeron firmalar yoluyla üretmeye başladı. 2000 yılında Azerbaycan'da ve Tacikistan'da fabrika açarak üretime geçen European Tobacco, 2001 yılında Ürdün'de yeni bir fabrika kurdu. Şirket, şimdi 2003 yılında Mersin'de fabrikaya açmaya hazırlanıyor.’’ Derginin haberinde, European Tobacco şirketinin ortaklarından ve Mersin'de kurulacak fabrikanın Genel Müdürü Hulisi Kaymaz'la yapılan röportaja da yer verildi. Kaymaz, dergiye yaptığı açıklamada, Mersin'de üretimin Ekim 2003'te başlayacağını belirterek, ‘‘Bu fabrikada yapılacak üretim öncelikli olarak ihraç edilecek. Ayrıca, dünyanın en büyük sigara pazarlarından biri olan Türkiye'nin iç piyasasına da gireceğiz’dedi.