Åžeyda Ergenekon, Uzan ÅŸaraplarına nasıl deÄŸer biçti

Ä°ngiliz müzayede kuruluÅŸu Christie’s, Uzan ailesinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından el konulan içki koleksiyonuna talip oldu. 3 bin 163 ÅŸiÅŸelik koleksiyon için Ä°ngilizler, 330 bin sterlin teklif etti.Bunu az bulan TMSF, Åžeyda Ergenekon’dan içkileri incelemesini istedi. Ergenekon, raporunda verilen fiyatın dünya piyasasına göre çok düşük olduÄŸunu, gerçek deÄŸerin 575 bin sterlin olduÄŸunu belirtince, satış iptal edildi. Åžimdi aynı koleksiyon, 25 Eylül’de yapılacak Türkiye’nin ilk ÅŸarap müzayedesinde Ergenekon’un biçtiÄŸi yeni fiyatlarla açık artırmaya çıkacak.BoÄŸaziçi Ãœniversitesi’nde ekonomi okudu, Çevre Bilimleri Enstitüsü’nde yüksek lisans ve doktora yaptı. Boston’da yaÅŸarken ÅŸarap kurslarına katıldı. Åžili’ye, Güney Afrika’ya giderek ÅŸarap deneyimlerini artırdı. Türkiye’ye döndükten sonra ‘Şarapla Tanışma’ adlı kitabı yazdı. 211 Türk ÅŸarabını tattı, yorumlarını topladı. Halen tadım dersleri veriyor. Hürriyet Cuma, ‘En iyi 10’ listeleri için zaman zaman jüri üyesi olarak ona baÅŸvuruyor.Åžeyda Ergenekon (35), ÅŸarap deyince ilk akla gelen otoritelerden biri. Son yaptığı iÅŸ, dünyanın en önemli iki müzayede ÅŸirketinden biri olan Christie’s International uzmanlarının 330 bin sterlin (yaklaşık 890 milyar lira) fiyat teklif ettiÄŸi Uzanların ÅŸarap koleksiyonuna yeniden deÄŸer biçmek gibi ağır bir görevdi.‘Bir Türk uzmana inceletmemiz lazım diyerek beni çağırdılar’ diye anlatıyor. ‘Uzanlar’ın Yeniköy’deki evlerindeki kava giderek koleksiyonu inceledim. 2 bin 798 ÅŸiÅŸe ÅŸarap, 263 ÅŸiÅŸe ÅŸampanya, 36 ÅŸiÅŸe konyak ve 66 ÅŸiÅŸe viski olmak üzere toplam 3 bin 163 ÅŸiÅŸe vardı. İçkilere ortalama 1 trilyon 600 milyar lira toplam deÄŸer belirledim.’MANTARLA ÅžARAP ARASINDAKÄ° BOÅžLUK KALÄ°TEYÄ° BELÄ°RLÄ°YORErgenekon aynı müzayedeye girecek olan Erol Aksoy’un içkilerini de inceledi ve onlara 31 milyar 191 milyon lira deÄŸer biçti. 25 Eylül’deki müzayedede içkiler bu fiyatlar baz alınarak satılacak. Ergenekon müzayededeki çekiÅŸme sonucu Uzan ÅŸaraplarının satışının 2 trilyon lirayı geçeceÄŸi inancında.Ä°yi de nasıl biçti bu fiyatları? Elbette markası, üretim yılı, iklimin o yılın üretimine etkisi, mahsul farklılıkları gibi temel kiriterler geçerli. Ergenekon’dan iÅŸin inceliklerini öğrendik:‘ŞiÅŸenin genel durumuna, etiketinin yıpranmış olup olmadığına, mantarının üzerindeki folyonun altının reçel gibi olup olmadığına bakılır. Burası zarar görmüşse ÅŸarap hava almıştır anlamına gelir. Åžarap ÅŸiÅŸelerinin mantarının altında ‘ullage’ denilen, mantarla ÅŸarap arasında kalan hava seviyesine bakılır. Ä°ÅŸte bu seviye kaliteyi belirler. Bu seviyenin normal ölçülerin dışına çıkması eski ÅŸaraplarda bir nebzeye kadar normal kabul edilir. Ama genç ÅŸaraplarda iyi gözle bakılmaz. Åžarap, mantarın bittiÄŸi noktadan 2 santim aÅŸağıdaysa, bu iyi. Mantarla ÅŸarap arasındaki mesafe arttıkça ÅŸarabın iyi koÅŸulda olma olasılığı azalır. Aradaki mesafe 3 santimse, 12 yaşından eski bir ÅŸarap için normal, 25 yıllık bir ÅŸarap için mükemmel kabul edilir. 4 santim, 20 yaşından fazla ÅŸarap için normal, 35 yıllık bir ÅŸarap için mükemmeldir. 5 santim, 30 yaşından fazla ÅŸaraplarda sık rastlanan bir durum olsa da, ÅŸarabın bozulmuÅŸ olma olasılığı yüksektir. 6 santim ve üstü ise normal deÄŸildir. Åžarap kaç yaşında olursa olsun kötü durumda ve bozuk demektir. Mantarla ÅŸarabın seviyesi arasındaki fark 5-6-7 santimse, koleksiyon deÄŸeri için satın alınabilir ama kesinlikle içilemez.’11 ŞİŞE ÅžARAP ISKARTAYA ÇIKTIErgenekon, iyi korunduÄŸunu düşündüğü Uzan koleksiyonunda sadece 11 ÅŸiÅŸe ÅŸarabı ıskartaya çıkarmış. 3 ÅŸiÅŸe 1969 Echezaux Rene Engel, 5 ÅŸiÅŸe 1955 La Tache DCR, 1 ÅŸiÅŸe 1969 La Tache DCR, 1 ÅŸiÅŸe 1970 La Tache DCR ve 1 ÅŸiÅŸe 1945 Nuits St. Georges. 25 Eylül’de Antik AŞ’nin Maçka’daki binasında yapılacak bu müzayede, Türkiye’nin ilk ÅŸarap açık artırması olacak. Müzayedeyi yürütecek olan Turgay Artam, ‘Özel bir katalog hazırlattık ve yurtdışına da gönderdik. ABD’de bazı dergilere ilan ederek duyurduk. Çok özel ve deÄŸerli olan bu ÅŸaraplar farklı ülkelerdeki koleksiyoncuların da iÅŸtahını kabarttı. Çok özel olanlar tek olarak, diÄŸerleri gruplarına, yıllarına ve cinslere göre satılacak’ diyor. Alıcılar gelip salonda artırım yapmak zorunda, telefonla katılım olmayacak. Müzayedeye katılmak için gerekli bayraklar 2 milyar lira teminat karşılığında verilecek. EN PAHALI BEÅžDomaine de La Romanee Conti (1999) 21 milyar 600 milyon TLChateau Petrus (jero) 1990 13 milyar 500 milyon TLVieille Eau de vie fine de cognac JBE de 10 milyar 800 milyon TLMassougnes (mag) 1810Chateau Cheval Blanc 1947 8 milyar 100 milyon TLDomaine de la Romanee Conti (1990) 6 milyar 750 milyon TLHAKAN UZAN’IN ÅžAMPANYA AÇAN KILICIMüzayedede ÅŸampanya açmakta kullanılan küçük bir kılıç da var. Sapında mavi kemik ve kadifeden süsler olan 45 santimlik çelik kılıç için bedel saptanmadı. Kılıçla ÅŸampanya açmak, Fransa’da Ä°mparatorluk askerlerinin baÅŸlattığı bir adet. Napolyon’un askerleri ÅŸiÅŸe ağızlarını kılıçlarının keskin olmayan kısmıyla kırarak açarmış. Fransızca’daki ‘sabrer le champagne’ yani ÅŸampanyayı ‘kılıçlamak’ deyimi de buradan geliyor. Ama, kılıçla açarken ÅŸiÅŸenin ÅŸekilsiz kırılabileceÄŸini ve içinin cam kırıkları ile dolabileceÄŸini savunanlar var...MÃœZAYEDEYE GÄ°RECEKLERE REHBERHakan Uzan’a ait içkilerden Bordeaux ve Bourgogne ÅŸarapları, müzayedenin en iyi parçaları. Bunların magnum ve double-magnum denilen 1.5 ve 3 litrelik dev ÅŸiÅŸelerde olanları da var. Koleksiyonda Bourgogne ÅŸarapları ağırlıkta. 18 dönümlük bir baÄŸdan yılda sadece 5 bin ÅŸiÅŸe çıkan Romanee-Conti, ona komÅŸu baÄŸlardan Vosne-Romanee, La Tache, Grand Echezaux bunlara en iyi örnekler. 26 adet Romanee Conti’nin toplam muhammen bedeli 125 milyar 280 milyon lira. 147 ÅŸiÅŸe olan Petrus ÅŸaraplarının toplamı için 190 milyar lira belirlenmiÅŸ. Asırlık konyak ve ÅŸampanyalar da var. İçkilerin en yaÅŸlısı olan, 1809 Fine Champagne Premiere Empire Reserve de Sazerac Le Forge et Fils Cognac yaklaşık 2 milyar 700 milyon liradan satışa çıkacak. Ayrıca en pahalı konyaklardan Hennessy Richard, Remy Martin Louis XIII, Martell d’Or’un yanı sıra Prunier, Bisquit gibi prestijli konyakların 1948, 1900, 1904 üretimleri de var. Åžampanyalar ise Roederer Cristal, Krug ağırlıklı. Hatta Krug’un yılda sadece birkaç bin ÅŸiÅŸe üretilen Clos du Mesnil cinsinden. Ä°yi Rus votkalarından Lagavulin, Glengoyne ile Ä°skoç malt viskileri de satılacak.Â