81 ilden insan manzaraları

Kitabınız diğer seyahat kitaplarından oldukça farklı. ‘Nerede ne yenir, nereler gezilir’ gibi klasik sorulara yanıt vermiyor. Seyahatlerinizi ve kitabınızı siz nasıl anlatırsınız?
Evet, rehber niteliğinde bir kitap değil. Seyahat etmek bana göre gittiğimiz destinasyonla ilgili üç başlığı keşfetmemizi sağlıyor. Lezzet, görülecek yerler ve insan. Maalesef gezen insanlara “Seyahat nasıl geçti” diye sorduğumuzda genelde yenilen, içilen ve görülen yerlerden bahsedilir. “Peki gittiğin yerde insanlarla temas edip günlük yaşamı, oranın kültürüyle ilgili bir şeyler öğrendin mi” diye sorduğumuzda genelde sessizlik olur.


Seymen Bozaslan

Bu nedenle mi tamamen insan odaklı bir yol çizdiniz?
Evet, gittiğimiz yeri güzel kılan oranın insanları diye düşünenlerdenim. Kitabı okuyanlar seyahat ederken yeni kültürler ve o kültürleri anlatacak insanlarla tanışmanın aslında ne kadar kıymetli olduğunu fark edecekler. Kitapta bulunan hikâyelerin okuyucuya farklı bir seyahat tarzı hakkında fikir vereceği ve günlük hayatında yaşadığı zorlukları aşmada motivasyon sağlayacağına inanıyorum.




Nasıl hikâyelerle karşılaştınız yolculuklarınızda, biraz anlatır mısınız?
38 şehirden kitaba misafir olan 71 insanın her biri çok özel karakter. Kars’ta yaşayan ve çocuklarını hem Hıristiyanlığı hem Müslümanlığı öğreterek yetiştiren Estonya kökenli Agust’tan Kayseri’de beş çocuklu ailede küçükken okumasına izin verilmeyen ama şimdi o günlerin acısını sürekli kitap okuyarak çıkaran Afife Teyze’ye kadar... Gaziantep’in yoksulluk haritasını çıkarıp Robin Hood gibi yaşayan Mehmet Amca’dan Pokut Yaylası’nı memleketi Gürcistan’da okulda çocuklara anlatan Nodiko’ya... Safranbolu’da ‘Yörük’ kültürünü anlatan Filiz Teyze’den gezme eylemini farklı şekilde deneyimleyen Emre Durmuş’a kadar birçok özel kişi ve hikâyeleri var kitapta.


Huriye Geniş: 70 yaşından sonra ressam oldu. Üç tablosu birçok yerde sergilendi.

Sizi en etkileyen hikâye hangisi?
‘Tekerlek Mehmet’ olarak da bilinen Mehmet Amca’dan biraz fazla etkilendim. Gaziantep’te mali müşavir olarak yaşayan Mehmet Amca bir akşam gittiği lokantanın son müşterisi olarak dükkândan çıkarken kalan yemeklerin çöpe döküldüğünü görüyor ve “Bu kadar yoksul varken yemekleri neden döküyorsunuz” diye soruyor. “O yoksulları nereden bulalım şimdi” diye cevap alınca da “Siz bana verin, ben bulurum” diyor. Her akşam o lokantadan aldığı yemekleri önceden tespit ettiği yoksulların kapısına bırakıyor. Kapıya iki kere vurup oradan uzaklaşıyor. Bu yardımları yaparken her zaman kravatı, ceketi ve şapkası var. Benim için kahraman gibi bir şey... Bir süre sonra yardım eden lokantaların sayısı da artınca bir araba alıyor. Aracın üzerine “Topla Dağıt, Dinsin Ağıt” yazıyor. Yoksul ailelere yemek yardımı yapılmasına vesile olan, posta kutularından faturaları alıp şehrin zenginlerine gidip ‘Milli Piyango’ gibi yelpaze yapan bir adam Mehmet Tekerlek...


Mehmet Tekerlek: 48 yıldır fakir aileler yolunu gözlüyor. TBMM üstün hizmet ödülüne layık görüldü.

Kitabın hazırlık aşaması ne kadar sürdü?
Fikir aşamasından bitmesine kadar geçen süre bir buçuk yıl. Kitabı seyahatler sırasında yazdım. 9 bin kilometrenin üzerinde yol yaptım. Bu yolculuklarda kitaptaki karakterlerle gündüzleri oturup sohbet ettim, akşamları o şehirde kaldığım otelde yazılarını yazdım. Gezerken yazmak oldukça zordu ama kitabın son noktasını koyunca da inanılmaz bir hatıra oldu benim için.


Hüseyin Özdemir: ‘Safranbolu Evleri’nin güvenliği ona emanet.

Kitaptaki ilham verici hikâyelere dokunmak bir gezgin olarak size neler kattı?
Yemeklerini deneyimlemeye, güzelliklerini keşfetmeye gittiğim bir şehirde sadece bunlarla yetinmeyip insanlarıyla da konuşmanın, diyalog kurmanın ne kadar güzel bir şey olduğunu öğretti. En güzeliyse Anadolu’yu gezerken, hangi okulu bitirirseniz bitirin, hangi eğitimi alırsanız alın, en iyi şirketlerde üst düzey görevler de yapsanız ilkokul mezunu birinden hâlâ öğrenecek çok şey olduğunu fark ettim.


Mehmet Kusman: Urartu dilini dünyada konuşan 12 kişiden biri ve yazabilen tek kişi.

‘Yavuzköy keşfedilmeyi bekleyen bir cennet’

Yaşam biçimi ve kültürüyle Türkiye’de sizi en çok etkileyen yer neresiydi?
Mardin. Şehirde hâlâ çöp toplama işi sokakların dar olması nedeniyle belediye kadrosuna kayıtlı eşeklerle yapılıyor. Sekiz yıl boyunca hizmet eden eşekler emekli ediliyor ve onlara geri kalan ömürleri boyunca bakılıyor. Ayrıca komşuların ve esnafın birbirleriyle olan iletişimini gördükçe de ‘Mardin hâlâ otantik’ düşüncesine kapılabilirsiniz. Ara sokakları, mimarisi, ibadethaneleri ve hoşgörüsüyle insanı çok etkiliyor Mardin.

Türkiye’de “Mutlaka gitmelisiniz” dediğiniz, keşfedilmeyi bekleyen
bir yer var mı?
Artvin’de Türkiye’nin İsviçre’si dediğim bir bölge olan Yavuzköy var. Muazzam bir doğa gerçekten. Ayrıca Yavuzköy’den Kars’a doğru giden yol gerçekten çok keyifli bir rota. Tunceli’nin Munzur çevresi ve Erzincan’ın Kemaliye civarları hâlâ doğru dürüst keşfedilmemiş, ziyaretçi bekleyen kıymetli bölgeler.


August Albuk: Osmanlı-Rus savaşında Ruslar tarafından Kars’a yerleştirilen Estonya kökenli 60 aileden tek kalan...

81 şehre ayak basan bir gezgin olarak, şu sıralar yurtiçinde nereye gitmeli, neler yapmalı?
İki bölge cazip geliyor bu mevsimde. Biri Karabük, Kastamonu ve Bolu’nun olduğu bölge... Burada Küre Dağları’ndan Seben Gölü’ne kadar birçok yeri deneyimleyebilir ve Hindiba gibi butik bungalovlarda konaklayarak doğayla baş başa kalabilirsiniz. Diğer gidilebilecek bölgeyse Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin. Üç şehirde hem lezzet deneyimi yaşayabilir hem de birbiriyle yarışacak güzellikte müzelerini ziyaret edebilirsiniz, ayrıca insan hikâyelerinin içine girebilirsiniz.

‘İçinden Yol Geçen Hayatlar’ kitabı raflardaki yerini aldı. Fiyatı 34 lira.