Yeni ülkeler değil, yeni yüzler keşfediyor

Mine Manap Türel (36), Yıldız Teknik Üniversitesi’nde fizikokimya yüksek lisansı yaptıktan sonra bir süre patent mühendisi olarak çalışmış. Ancak ne var ki seyahat ve fotoğraf tutkusu ağır basmış ve insanların yüzleri ve o yüzlerdeki yaşanmışlıkları görmek üzere yollara düşmüş. O gün bu gündür ülkelerin turistik yerlerinden çok, arka sokaklarında dolaşıyor, keşfe çıkıyor, insanların yaşamlarını fotoğraflıyor. Birçok sergide fotoğrafları yayımlanan Türel ile fotoğraf peşinde seyahat etme tutkusunu konuştuk.

Fotoğraflar: Mine Manap Türel

İşinizden istifa ettiniz artık tamamen seyahat ve fotoğrafa mı yöneldiniz?
- Evet... Hayallerimin peşinden koşmak için zamana ihtiyacım vardı ve her gün işe gidip gelirken bunu başarmak mümkün değildi. İşten istifa ettikten çok kısa bir süre sonra Japonya’ya gittim, döneli iki ay oldu. Şu an kendime bir internet sitesi hazırlıyorum. Hazır olunca oradan fotoğraflarımın sınırlı sayıda edisyonlarını satmayı planlıyorum. Böylelikle buradan seyahat bütçesi de oluşturacağım kendime...

Bir ülkeyi gezdim demek için turistik yerlerini görmek, orada birkaç fotoğraf çektirmek/çekmek gerekir. Sizin seyahat tarzınız çok ilginç… Ülkelerin sokaklarında keşfe çıkıyorsunuz. Neden böyle bir seyahat teması oluşturdunuz?
- Aslında bu söylediğiniz şey eskiden kıymetliydi. Turistik yerler diye adlandırılan belli başlı yerlerin fotoğrafını çekmek önem arz ediyordu. Çünkü buralara ulaşabilmek büyük bir şanstı. Bu şansı yakalayamayanlara kareleri gösterdiğinizde onların da görmesini sağlıyordunuz. Ancak günümüzde her şey zaten tek bir tıkla ulaşılabilir nitelikte.

Bu sebeple milyonlarca kez fotoğraflanmış New York’taki Times Meydanı’nı bir kez de benim çekmemin hiçbir anlamı yok. Ama Times Meydanı’nda Alfred Eisenstaedt’ın çektiği gibi bir fotoğraf çekerseniz işte o fotoğrafın değeri paha biçilemez.

Benim için, aynı yerde içinde kendimin olduğu bir fotoğraftansa nesillerden nesillere aktarılabilecek bir kare çok daha değerli. Zaten gezgin de biraz olaya böyle bakmalı...

Peki neden fotoğraflarınızın merkezine sadece insanları koyuyorsunuz?
- İnsan hikâyeleri beni çok etkiliyor. Gözlerim insanların günlük yaşamları sırasındaki estetik anları arıyor hep. Elimde makine olmasa bile yolda yürürken kendimi “Çok güzel fotoğraf” derken buluyorum.

Zaten seyahat amaçtan çok bir araç benim için... Yeni yüzler ve yeni sokaklar keşfettiğim, bana yeni ilhamlar veren bir prosesin parçası.

Bu nedenle kendimi sadece gezgin değil, sokak fotoğrafçısı olarak tanımlıyorum. Ayrıca artık bu tarz geziler yapan birçok seyyah da var.

Fotoğraflamaktan en çok keyif aldığınız ülke hangisiydi?
- Nepal... Yoksul bir halk ve buna rağmen güler yüzlü insanlar... Fotoğraflarıma da bunları olabildiğince yansıtmaya çalıştım. Ayrıca burada Atatürk İlkokulu var. Orada yakaladığım kareler benim için çok kıymetli...

Türkler tarafından mı yapılmış?
- Seyyahhane Vakfı ve yardımsever diğer gezginler tarafından, 2015’teki büyük depreminin ardından okulsuz kalan çocuklar için yaptırılmış. Türk Milleti için eğitimin önemini her fırsatta dile getirmiş Atatürk’ün ismini uzaklarda bir okulun tabelasında yazılı görmek çok farklı bir duyguydu.

Nepal'e gelenler ziyaret sırasında çocuklara defter ve kalem gibi hediyeler götürerek onları mutlu ediyorlar.

Hatta benden önce gelen Göztepe taraftarı biri çocuklara futbol takımının formalarından getirmiş. Okulda çektiğim fotoğraflardaki çocukların meraklı bakışları hâlâ gözümün önünde...

Gezerken sizi en çok etkileyen ülke hangisiydi?
- Japonya... Hem teknoloji hem de sosyal düzen açısından bize göre çok farklı yerdeler. Özel bir kültürel mirasa sahipler ve bunu korumaya da çok özen gösteriyorlar. Alıştığımız Avrupa ülkelerinden farklı yemekleri, sokakları ve yaşayışları var.

Güler yüzlülükleri, size dilinizi anlamasalar bile yardım etmek için ellerinden geleni yapmaları, kibarlıkları, kültürlerine sahip çıkışları, neredeyse tek bir çöp bile görülmeyecek derece temiz yollarıyla kendimi başka bir gezegendeymiş gibi hissettirdi.

Özellikle Tokyo’da gökdelenlerin arasında bir kaos içindeki düzeni deneyimlemek harikaydı. Her hareketlerinde gözle görülür estetik var ama buna rağmen herkes gibi kendilerine özgü kusurlar barındırmaları de beni çok etkiliyor.

Gezdiğiniz ülkelerde rahatça insanların fotoğraflarını çekebiliyor musunuz? Tepki verenler oluyor mu?
- Bazen zorlandığım oluyor. Çünkü her ülkedeki insanların yaşam biçimleri farklı. Fotoğraflarını çekmem hoşlarına gidiyorsa gülümsüyorlar ve gidip gösteriyorum.

Bazen de kendilerine yolluyorum. Hoşlarına gitmiyorsa kafalarını çeviriyorlar, o zaman o fotoğrafı çoktan çekmiş olsam bile silmeyi tercih ediyorum.

Yalnız hangi ülkeye gideceksem gitmeden bu konuyla ilgili bir şeyler okumayı tercih ediyorum, benden önce gitmiş birçok fotoğrafçının yorumu bana yol gösterici oluyor.

Seyahatleriniz sırasında çektiğiniz fotoğrafları nasıl değerlendiriyorsunuz?
- En son ‘Geleceğe Gülümse Sosyal Sorumluluk Projesi’ kapsamında Dünya Çocukları Fotoğraf Sergisi’nde bir fotoğrafımla yer aldım.

Öncesinde de birçok sergide bulundum. Örneğin, Selanik’te Made by Artist Karma Sergisi’nde bir fotoğrafım sergilendi, İspanya’da Sant Just Desvern IX Uluslararası Fotoğraf Yarışması’nda ‘Open Color’ kategorisinde finalist oldum.

Milano’da çektiğim bir fotoğraf Berlin’de Blue Art Gallery’de ‘People in the City’ adlı bir sergide dijital olarak sergilendi.

Nepal’de çektiğim fotoğraf Berlin’de Blue Art Gallery’de ‘Emotional Photography’ adlı sergide yer aldı.

Yeni rotanızda hangi ülkenin sokaklarında keşfe çıkacaksınız?
- 2019’un biraz daha ülkemizdeki cevherleri keşif senesi olmasını umuyorum. Mardin sokaklarında yürümek, Karadeniz’de karlı yaylalarda insanları fotoğraflamak istiyorum.

Ayrıca Fas’ın renkli sokaklarında insanları fotoğraflamak ve New York’un farklı kişiliklerini keşfetmek planlarım arasında...

“Gezginler genelde ülke sayısına çok önem veriyor. Bu bir yarışma değil. Her seyahat insana farklı hayat deneyimleri sağlıyor, önemli olan körü körüne gezmek değil, bu deneyimlere açık olarak, hayatınıza katkı sağlamasına izin vermek.”

Mine Manap Türel seyahatlerinde çektiği fotoğrafları ‘@mine.manap’ Instagram adresinde paylaşıyor.