Esrarengiz bir yapı: Kaya içine oyulan Gümüşler Manastırı

Antik dünyanın gizemli kapılarını aralamak ister misiniz? Bu muhteşem güzellik Türkiye'de bulunuyor! Niğde il merkezine yaklaşık 9 km. gibi çok yakın bir konumda Gümüşler kasabasında bulunan manastıra, il merkezinden kalkan dolmuşlarla ulaşmak çok kolay.

Gümüşler manastırı; Ortaçağ’da tahmini MS 10 ile 13. yüzyılda günümüz koşullarında dahi muhteşem bir sanatsal ustalık ve zerafetle kaya kütlesinin içerisi oyularak ve yontularak yapılmış.

Osmanlı imparatorluğu döneminde, Gayrimüslimler tarafından ibadet amaçlı kullanılan manastır, Cumhuriyet sonrasında gerçekleştirilen nüfus mübadelesi sonrasında işlevini kaybetmiş. Yaklaşık 40 yıl kadar, atıl bir durumda kalan manastır, 1962 yılında turizm ve kültür amaçlı çalışmalar kapsamında keşfedilmiş ve İngiliz arkeologlar tarafından kazı çalışmalarına başlanmış.

Manastıra ve köye ismini veren ‘Gümüş’, bölgede önemli bir yer altı kaynağı durumunda. Eski çağlardan bu yana bölgede, gümüş çıkarılmış ve ticareti yapılmış. Osmanlı devleti döneminde de köye ‘Eski Gümüşler Kasabası’ adı verilmiş.

Gümüşler manastırının, Anadolu topraklarında Hristiyanlık dininin yasak olduğu paganizm döneminde ibadet ve Hıristiyan rahipler tarafından misyonerlik çalışmaları için yapıldığı düşünülüyor.

Gümüşler manastırı gezinizi macera dolu kılacak unsurlardan biri de ince ve uzun bir hatta inşa edilen dehlizler. Gizemli bir dünyanın kapısını sizlere açacak bu dehlizlerde, antik dünyanın havasını solumak mümkün.

Gümüşler manastırında her biri apayrı incelik ve ustalıkta inşa edilmiş adeta bir mimari zeka ürünü yaşam üniteleri bulunuyor. Manastıra giriş, bir avludan sağlanıyor. İçeride mezarlar, depo üniteleri, ibadet mekânları, şarap yapım ve muhafaza bölümleri, haberleşme amaçlı kullanılan delikler, dehlizler, kalem ve taş oyma işçiliğinin en güzel örneklerini yansıtan fresk ve motifler bulunuyor.

Gümüşler manastırının en etkileyici sanatsal özelliklerinden biri de dört büyük melekten Cebrail ve Mikail’i tasvir ettiğine inanılan fresklerin burada olması… Manastır ziyaretinizde bu etkileyici freskleri görmeden, sanatsal zerafetine dikkat etmeden sakın ayrılmayın.

Burayı özel kılan ise Cebrail ve Mikail meleklerinin tasvir edildiğine inanılan freskler ve dünyada ilk olan gülümseyen Meryem Ana freskinin burada olması...

Gümüşler manastırında öyle bir eser var ki bu eser dahi tek başına Gümüşler Manastırı’nın dünya çapında tanınması için yeterli olsa gerek. Meryem ana freski, genelde katedral ve kiliselerde, durgun ve mahzun resmedilmişken, Gümüşler Manastırı’nda dünyada belki bir ilk olarak gülümserken sembolize ediliyor. Fresk dikkatle incelendiğinde, hangi yöne bakılırsa bakılsın o yöne doğru gülümseyen kucağında bebek İsa ile Meryem görülmektedir.

Gümüşler Manastırı’na kadar gelmişken, Anadolu’nun bereketli toprakları Niğde’de yetişen enfes elmanın, patatesin ve damağınızda bambaşka bir lezzet bırakacak Niğde tavasının tadına bakmadan sakın ayrılmayın.