Sektör derneklerinde bakan baskısı

Aslında bu durum, demokrasi ve piyasa kültürünün eksikliğinden kaynaklanıyor. Güçler ayrılığını, sivil toplumun etkinliğini benimsemeyen, piyasa ekonomisinde uzlaşma yerine “dediğim dedik” yöntemlerle iş yapılacağını sanan politikacılar, bağımsız denetim kurumlarını kendilerine bağlı kurumlar haline getirirken, ilgili sektör derneklerinin ve sivil toplum kuruluşlarının da istedikleri gibi hareket etmesini istiyorlar. Böyle olunca da darbe yapıp yönetimi ele geçiren, dolayısıyla emir-komuta zinciri mantığı içinde çalışmaya devam eden askerlerden bir farkları kalmıyor...

Bizim politikacılarımız, çağdaş ekonomik sistemin artık “olmazsa olmazı” haline gelen bağımız kurumları ve sivil toplum kuruluşları, sektör dernekleri hep kendilerine bağlı çalışsınlar istediler. Ancak hiçbir dönem yaşadığımız dönem olduğu kadar, aleni bir biçimde, çekinmeden, sanki bu haklarıymış gibi tavır göstermemişlerdi. Son dönemde bu eğilimin iyice arttığını, bakanların kendi alanlarıyla ilgili sektör dernekleri ve sivil toplum kuruluşlarından işlerine gelmeyen açıklamalar geldiğinde fırça attıkları yetmiyormuş gibi, yönetimlerini de belirlemeye çalıştıklarını görüyoruz. Yani Başbakan gibi davranmak istiyorlar...

“Sermaye ürkektir” derler, doğrudur... Hele bizim gibi hala kurumsallaşmamış bir ekonomi içinde, Başbakanın iki dudağı arasında tüm işleri etkilenecek bir iklimde sermayenin ürkek olması daha da doğaldır. Ancak sermayeyi sadece tahakküm altında uzun süreli yönetmeniz, yani ekonomiyi sağlıklı götürmeniz de mümkün değildir. Sonunda mızrak çuvala sığmaz olur.

Sektör dernekleri ve ekonomideki sivil toplum kuruluşlarına yapacağınız baskı da aynı biçimde uzun vadede büyük sorun yaratır. Sektör dernekleri serbestçe araştırmalar yapamıyor, sektörün sorunlarını, oluşan riskleri politikacılardan korktukları için dile getiremiyorlarsa bu risk olmadığını göstermez. Olsa olsa sorunlar, riskler halının altına süpürülmüş olur, ama sonunda fazlasıyla birikip su yüzüne çıkar. Bir başka deyişle; gazını almazsanız, patlar...

Geçmişte de gördük; bu aşamaya gelince de artık hiç bir şey yapılamaz hale gelir, sorunlar tüm sektörü hatta tüm ekonomiyi kaplar, çözümsüz hale gelir.
Örneğin; şu anda inşaatta, tarımda, sağlıkta, enerjide hatta bankacılıkta sektör dernekleri, STK’lar seslerini çıkarmıyor diye sorun yok mu sanıyorsunuz?
Diyelim ki; gelecek yıl inşaat firmalarında sıkıntılar patladı, ne yapacağız?

MÜTEAHHİTLERDEN SONRA SIRA SETBİR’DE…

Geçen hafta Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) yönetimine yapılan baskının ortaya çıkmasının ardından Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) yönetimi için de bakanlık baskısını görünce, bunları hatırlatayım istedim. TMB Başkanı Emin Sazak, ilgili Bakan Zafer Çağlayan’ın Birlik yönetimine bir arkadaşını almasını istediğini ama alamadıklarını bundan sonra tavır gösterdiğini açıkladı. Bakanın her yıl TMB’nin yaptığı başarılı müteahhitler ödül törenini başka bir sektör derneği İNTES’e verdiği, Sazak’ın sahip olduğu Yüksel İnşaat’a verilecek ödül için de şirketten başka birine davet gittiği ortaya çıktı.

Dün de Radikal’de Hacer Boyacıoğlu, sektörün çatı örgütü olan SETBİR’in Ulusal Kırmızı Et Konseyi’ni dava ettiğini yazdı. Daha önce kuruluşu temsilen yönetimden Faruk Kayar’ı Konseye veren, yönetim kurulu üyeliği düşünce bu kişinin yerine Başkan Murat Yörük’ün temsil etmesini isteyen SETBİR’in bu isteğinin bakanlık tarafından kabul görmediği anlaşıldı. Bununla da yetinilmedi, yönetmelikte yer almasına rağmen SETBİR fiili olarak Konseyden çıkarıldı. Buna karşılık Faruk Kayar Konsey üyeliğine devam etti. Bunun üzerine SETBİR konseyi dava etti.

Halbuki daha önce Aytaç şirketi Konseydeki temsilcisini aynı yolla değiştirmişti. Şimdi Bakanlık desteğiyle Faruk Kayar’a yeni bir sektör derneği kurdurulacağı, yani sektör derneğini ele geçiremeyince yeni dernek kurdurulacağı söylentileri dolaşıyor.

Tamam, sermaye ürkektir ama...