Sedat Ergin: Ben değil Amerika söylüyor






Sedat ERGİN
Haberin Devamı

TÜRKİYE'de banka izinleri çoğunluk seçim kampanyalarına bağışta bulunanlara veriliyor. Bunun sonucu, bankaların çoğu kötü yönetiliyor; mali yapıları bozuk. Son kriz, Cumhurbaşkanı Sezer'in Başbakan Ecevit'i yolsuzlukların üzerine gitmede ağır davranmakla eleştirmesi üzerine patlak verdi. Ecevit, Sezer'le münakaşaya gireceğine, onunla ittifak kurmalıydı. Ekonomisini yolsuzluk ve kriz hastalığından kurtarmadığı sürece Türkiye'nin AB'ye tam üyelik adaylığı bocalama halinde kalacaktır. (1)

Türkiye'de şiddet ve siyasi çöküş yaşanmamasının bir nedeni, aslında belli ölçülerde son krizin de sorumlusu olan yolsuzluk olgusunun ta kendisidir. Samuel Huntington'un belirttiği gibi, yüksek düzeyde yolsuzluk hızlı modernleşmeden geçen toplumlara has bir durumdur. Yolsuzluk, ilgisiz bürokrasinin gıcırdayan tekerleklerini yağlamakta, işlerin yürütülebilmesini sağlayan iktidar şebekeleri yaratmakta ve üçüncü dünya sistemlerinde insanların -aksi takdirde- ayaklanacakları yerde güç satın alabilmelerini mümkün kılmaktadır. Ancak Türkiye, bu tür bir çürümüşlüğün yararlılığını tükettiği bir noktadadır. Çünkü bugün geldiği nokta, Asya tipi bir mali çöküş tehdidini barındırmaktadır. (2)

Geçen hafta kopan patırtının gerisinde, kırılgan yapıdaki bir ekonomi, sendeleme halindeki bankacılık sistemi, yaygın yolsuzluklar ve zayıf bir liderliğin sürüklediği sallantıdaki bir koalisyon hükümeti gibi sorunlar yatıyor. Analizcilere göre, sorunların başında yolsuzlukların kökünün kazınması ve yeni kuşak liderlerin ortaya çıkmasını reddeden ve yerinden oynamayan güçlü ve yaşlı liderlerin tımar sistemi gibi yönettikleri siyasi partilerin reformdan geçirilmesi gereği geliyor. (3)

Yolsuzluğa karşı verilen mücadelenin nihai başarısı, Türk sisteminin bu işlere karışan siyasetçilerin üzerine ne kadar kararlı bir şekilde gidebileceğine bağlıdır. Başbakan Ecevit, dürüstlüğü ile temayüz etmiş bir siyasetçidir. Ancak, istikrar için yolsuzluk raporlarına kulaklarını tıkamaktadır. Sonuçta, Cumhurbaşkanı Sezer, bu konuyu en üst düzeyde gündeme getirme ihtiyacını hissetmiştir. MGK'daki son çatışma, yolsuzlukları Türkiye'nin gündeminin en üst sırasına yerleştirmiştir. (4)

Türkiye, küreselleşme dalgasının gerisinde kalmaktadır. Türkler, mevcut ekonomik zorlukları aşmanın yanı sıra, modern dünyaya katılmak için gerekli siyasi iradeyi de yaratmak zorundadır. Türkiye'de siyaset, Avrupa'nın en genç nüfusuna sahip olan bir ülkede yaşlı adamların oynadığı bir oyundur; parçalanmış bir yapıda şahsiyetlerin yönlendirici olduğu bir egzersizdir. Türkiye yine bir Atatürk'e ihtiyaç duymaktadır. O Atatürk nerede? (5)

MERAKLISINA NOTLAR: 1) New York Times'ın Türkiye'yi konu alan 4 Mart tarihli başyazısından, 2) New York Times'ta çıkan Robert Kaplan imzalı 27 Şubat tarihli makaleden, 3) Washington Post'un Türkiye muhabiri John Anderson'un 27 Şubat tarihli haberinden, 4) ABD'nin önde gelen araştırma kuruluşlarından Center For Strategic and International Studies uzmanlarından Bülent Alirıza'nın 5 Mart tarihli raporundan, 5) Washington Post'un eski başyazarı Stephen Rosenfeld'in 27 Şubat tarihinde bu gazetede yayınlanan makalesinden...

Yazarın Tüm Yazıları