Sayıştay denetçisinden önemli bir açıklama

Kayıp tablolarla ilgili yazılarımda, Sayıştay'daki raporların da adı geçmişti.Tabloların, değerli sanat eserlerinin korunabilmesi, güvence altına alınabilmesi için neler yapılması gerektiği konusunda Sayıştay uzman denetçisi Necip Turguter'den bir açıklama geldi.Necip Turguter'in önerileri, tablo envanterlerinde denetim kaçağının önlenebilmesi konusunda bir yasal düzenlemeye ihtiyacımız olduğunu gösteriyor:‘‘Sayın Doğan Hızlan,Zaman zaman Hürriyet Gazetesi'ndeki köşenizde kültür hazinelerimize ait paha biçilmez eserlerin kaybolduğundan bahisle bu eserlere sahip çıkılması gerektiğini dile getiriyorsunuz. Bu dileğinize katılmamak mümkün değildir.12 Kasım 2001 tarihli Hürriyet Gazetesi'ndeki köşenizde ‘Devlette kayıp tablolar dosyasını açıyorum' başlığını taşıyan yazınızda TBMM Başkanı Sayın Ömer İzgi'nin TBMM ile TBMM'ye bağlı müzeler ve Milli Saraylar'daki bütün tabloların envanterinin çıkartıldığına dair beyanı ile eski Maliye Bakanı Zekeriya Temizel'in keza Maliye Bakanlığı'ndaki tabloların envanterinin çıkarıldığına dair beyanını okuyunca gerçekten çok sevindim. Bir sanatsever olarak kendilerine teşekkür ederim.AYNİYAT MUHASEBESİ AYRI BİR UZMANLIKTIR Ancak, ayniyat (mal) muhasebesi ile demirbaş eşya denetimi konusunda bilgi sahibi olan bir kişi olarak bir iki husus üzerinde durmak istiyorum:1) Demirbaş niteliğinde olan tarihi ve sanat değerine sahip tablo gibi eşyaların korunması ve gelecek kuşaklara miras olarak bırakılması için sadece envanterlerinin çıkartılması yeterli değildir.Bu gibi eserlerin gerek iç denetimlerinin gerek ayniyat hesabı içerisinde Sayıştay'ca denetimlerinin yapılması gerekmektedir.Bunun için de ayniyat idare hesaplarının düzgün bir şekilde kurumlarınca çıkartılıp denetim için Sayıştay'a verilmesi gerekir.SAYIŞTAY DEVREDEN ÇIKARILDI 2) Üzerinde durulması gereken bir önemli konu da 1050 sayılı Genel Muhasebe Kanunu'nun 127. maddesinden bahisle Cumhurbaşkanlığı ve TBMM ile TBMM'ye bağlı Müzeler ve Milli Saraylar'a ait ayniyatın (tablolar dahil tüm demirbaşların) Sayıştay denetimi dışında tutulmasıdır.Kaldı ki, Genel Muhasebe Kanunu'ndan sonra yürürlüğe giren 832 sayılı Sayıştay Kanunu ile 1961, 1982 Anayasaları'nda bu kurumların harcamalarını ve mallarını Sayıştay denetimi dışında tutan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.Ayrıca Sayıştay Genel Kurulu'nun 11.3.1969 tarihli kararında (1961 Anayasası'nda mevcut olan) Cumhuriyet Senatosu ayniyat hesaplarının hesap devresinin belirlenmesine şimdilik gerek olmadığına karar verilmiştir.Buna göre Cumhuriyet Senatosu'nun dolayısıyla TBMM ayniyat hesaplarının Sayıştay'ca denetleneceği ancak şimdilik hesap devresinin belirlenmesine (denetlenmesine) yer olmadığına karar verilmiştir.Öte yandan aynı kararda Sayıştay ayniyat hesap devresi beş yıl olarak belirlenmiş olup beş yılda bir Sayıştay ayniyat hesapları Sayıştay'ca incelenmektedir.TBMM hesaplarının denetimi mevcut durumda TBMM İç Tüzüğü'ne göre idare amirleri tarafından demirbaş defterleri incelenerek bir rapor düzenlenmekte, düzenlenen bu rapor hesapları inceleme komisyonuna verilerek denetim işlemi tamamlanmaktadır.Ayniyat Muhasebesi ve ayniyat denetimi tamamen uzmanlık gerektiren bir konu olup, adı geçen kurumların tablolarının da içinde yer aldığı ayniyat hesaplarının Sayıştay'ca incelenmesi için bu konunun ilgili kurumlarca ele alınarak yeniden gözden geçirilmesi ve neticede Sayıştay denetiminin sağlanması gerektiği gÖrüş ve düşüncesindeyim.Necip TURGUTER Sayıştay Uzman Denetçisi.’’* * *BU durumda envanterlerin denetimi yapılamıyor. Uzmanların yeniden bu konu üzerinde düşünmeleri gerekiyor.