Sanayi sıkıntılı

SANAYİ üretimi alarm veriyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) eylülde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin geçen yıla göre yüzde 3.1, ağustos ayına göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak ise yüzde 3.8 azaldığını açıkladı. Analistler üretimde yüzde 2.5 artış beklerken yaşanan bu düşüş hem üçüncü çeyrekte Türkiye ekonomisindeki zayıflamayı ortaya koydu, hem de yıl sonu için ekonomide büyümenin beklenildiğinden daha düşük gelebileceğinin habercisi. Neden sanayi üretiminde beklentinin aksine düşüş yaşandı? Bu sorunun yanıtı açık, tüketimdeki yavaşlamanın ve yatırımlardaki durgunluğun etkisi üretimi vurdu. Özellikle, gıda maddeleri, giyim, ayakkabı, otomotiv gibi dayanıksız ve dayanıklı tüketim mallarının üretimi eylülde geçen yıla göre yüzde 6.5 ve yüzde 9.5 azaldı. Yatırımların yönünü gösteren sermaye malı üretimi ise yüzde 2.3 geriledi. İhracatta yaşanan sıkıntıyı ise ara malı üretiminde görebiliyoruz. Ara malı üretimi de yüzde 1.6 azalma gösterdi. Tüm bu veriler üçüncü çeyrekte büyüme değil küçülme görülebileceğini yıl sonu içinse yüzde 3 seviyelerinde bir ekonomik büyüme gözlenebileceğini ortaya koyuyor. 

EKONOMİYİ KÜÇÜLTECEK

Sanayiden yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin büyümesine ise katkı küçültücü yönde olacak. Takvim etkilerinden arındırılmış olarak bu yılın üçüncü çeyreğinde sanayimiz yüzde 2 küçüldü. Ancak TÜİK milli gelir hesabında sanayi üretiminde arındırılmamış verileri kullanıyor. Buna göre ise üçüncü çeyrekte sanayideki daralma yüzde 3.2’ye varıyor. Yılın dokuz ayında ise sanayi üretimindeki artış sadece yüzde 1.8. İmalat sanayiinde ise arındırılmış veride yüzde 2.9, arındırılmamış veride ise yüzde 4.5 küçülme yaşandı. 

ÇARKLAR CİDDİ YAVAŞLADI

İNTEGRAL Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, sanayide çarkların ciddi anlamda yavaşladığını vurgulayarak “Üçüncü çeyrek büyümesi oldukça düşük gelebilir. Son gelen büyüme verilerine göre imalat sanayinin milli gelir içinde yüzde 25.8 ağırlığı var. Basitçe şöyle bir hesaplayalım. Son gelen ikinci çeyrek büyüme verisi yüzde 3.1 idi. O hesapta imalat sanayi büyümesi yüzde 3 olarak yansıdı. Eğer bu rakam yüzde 3 değil de şimdiki çeyrek ortalaması olan büyüme değil de küçülme yüzde 2.9 olsaydı, büyüme rakamı yüzde 3.1’den yüzde 1.6 seviyesine düşecekti. Bu ciddi bir düşüş anlamına geliyor” dedi. 

DURAKSAMA TELAFİ EDİLECEK

BİLİM, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, yerli ve yabancı yatırımcının Türkiye’ye ilgisinin tekrar artışa geçtiğini belirterek, “Önümüzdeki dönem hem attığımız adımların etkisi hem de finansal piyasaların daha öngörülebilir bir hal almasıyla sanayimiz çok daha hızlı büyüyecektir” ifadesini kullandı. Sanayi üretiminin bu görünümünde özellikle ihracat pazarlarında yaşanan gelişmelerin belirleyici olduğunu ifade eden Özlü, bu durumun iç pazardaki sınırlayıcı gelişmelerle birleşerek sanayi üretimini bir miktar aşağıya çektiğini belirtti. Özlü “Son çeyrekte ekonomi olumlu yönde tekrar bir sıçrama yapacak ve üçüncü çeyrekte yaşanan duraksamayı telafi edecektir” değerlendirmesinde bulundu.