"Kene sayısı daha da artacak"

Ankara Üniversitesi (AÜ) Veterinerlik Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Karaer, kenelerin aktif oldukları yaz aylarında ilaçlama yapılmasının gelecek yıl kene sayısında artışa neden olacağını bildirdi.   �

Karaer, Türkiye'de ziraat ve hayvancılık alanında kullanılan ilaçların temel etkileşim maddelerinin aynı olduğunu belirtti. “Bu preparatların doğadaki tahribatları ve etkileşimleri üç aşağı beş yukarı birbirine benzerdir” diyen Karaer, Türkiye'de yıllık yaklaşık 100 bin ton ilaç kullandığını söyledi.

Zafer Karaer, şöyle konuştu:�

“Bu miktar Türkiye yüz ölçümüne vurulduğunda, her metrekareye düşen ilacın yarattığı tahribat, ekosistem açısından inanılmaz büyük. Sadece ilaçlar değil, Türkiye'de orman arazilerinin yakılması ve tarla amaçlı açılması da ekosistemi bozuyor. İnsanın doğayı tahrip etmesi, dönüp dolaşıp insanı vuruyor. Bu etkenler yüzünden ekosistemin bazı noktalarında kırılmalar oluşuyor. Bu noktaların dolmaması felaketlere neden oluyor.”

“İLAÇLAR KENE YİYEN CANLILARI YOK EDİYOR”

Karaer, kenelerin aktif ömrünün yaklaşık 5 ay sürdüğünü ve bu sürenin sonunda 5-10 bin civarında yumurta verdiğini kaydetti.

Kenelerin pasif dönemlerinin Ekim-Mart ayları arasında olduğunu aktaran Karaer, pasif dönemde toprak altında yaşayan ve kışı burada geçiren kenelerin yaz aylarında uyanarak, faaliyete geçtiğini söyledi.

Kenenin ömrü boyunca insan veya hayvanda bulunma ve kan emme döneminin 1 ay olduğunu belirten Karaer, kalan süreyi yumurtlamak veya korunmak için toprak altında geçirdiğini bildirdi.

Karaer, “Bundan sonra sığır veya koyunda kene görülmez. Yumurtlama dönemlerinde, yerleri tespit edilmeli. İlaçlar yerine, bazı mantarlar toprağa bırakılarak kene üremesi önlenebilir veya kene yiyen canlılar toprağa bırakılabilir. Kenelerin yumurtaları topraktan dışarı çıkarılarak üremeleri için uygun ortam yok edilebilir. Bu yumurtaları kuşlar bile yer. İlaçlama yapılması zorunlu değil” diye konuştu.

Kenelerin yerlerinin tespit edilmesi ve bu bölgelerde ilaçlama yapılmasının doğru olacağını kaydeden Karaer, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İlaçlama, kenelerin aktif döneminde, bu aylarda yapılırsa gelecek yıl sayılarında artış olur. Keneler bu dönemi toprak altında geçiriyor. Bu nedenle ilaçlar kenelerin yerine, onları yiyen canlıları yok ediyor, böylece çoğalıyorlar. Aslında ilaçlamanın faydalı olmadığı belli zaten. Geçen sene 4 trilyonluk ilaç alındı, 25 ilde uygulandı. Bu sene 30-40 trilyonluk ilaç alınmış, il sayısı da artarak, 36'ya çıktı. 60 senedir her sene Türkiye'ye 60 tür ilaç girdi. Kenelere ne kadar farklı ilaç verilirse direnci o kadar çok artar. Geçen sene dağıtılan ilaçların illere göre etken maddeleri farklı. Bu sayede kenelerde birden çok ilaca karşı direnç oluştu. İlaç şirketlerinin hedefi de bu. Ne kadar fazla direnç kazandırılırsa o kadar çok ilaca bağımlılık artar.”

“AVLANMA KENELERİ ARTIRDI”

Zafer Karaer, sürek avlarında kuş, bıldırcın, keklik, ceylan, yaban domuzu avlandığını, bu nedenle kenelerin ve başka zararlıların arttığını belirtti. Karaer, “Bunlar kenelerle beslenebileceği gibi, keneler de bu hayvanların üzerinde yaşamlarını sürdürebilir. Bu hayvanları avlayınca, oradaki keneler farklı canlılara ve insanlara gider. Çünkü beslenme ihtiyacı içinde. Diğer taraftan keneyle beslenen türlerin azalması, kenelerin artmasına neden oluyor. İlaçlama yerine avlanmada belirlenen kotalar düşürülmeli” diye konuştu.

Türkiye'de köyden kente göçler nedeniyle köylerde kontrol altındaki arazilerin zaman içinde kırsallaştığını, bu nedenle kenelerin daha çok ürediğini de kaydeden Karaer, köye dönüş projelerinin artırılması gerektiğini söyledi.

AÜ Veterinerlik Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Karaer, vatandaşlara kontrollü ve yaban hayvanlarının girmediği yerlerde piknik yapmalarını önerdi.