Görüntüleme cihazları Türkiye'de yetersiz

Çok sayıda hastalığın tanı ve tedavisinde kullanılan tıbbi görüntüleme aletlerinin Türkiye haritasını çıkaran Tıp Gör Der, dün Çırağan Sarayı’nda bir basın toplantısı düzenledi. Türkiye’de “ihtiyacın üstünde alet var” ya da “tıbbi cihaz çöplüğüyüz” gibi yanlış bir algı bulunduğunu belirten Tümer, “Ülkemizdeki tıbbi görüntüleme cihazlarının sayısı her geçen yıl artmasına rağmen Batı Avrupa’daki tıbbi görüntüleme cihazlarının sayısı Türkiye’nin yaklaşık üç katı” dedi.

7x24 ÇEKİM SAKINCALI

Özellikle kamu hastanelerinde hasta bekletilmemesi için tıbbi cihazlar 24 saat, durmaksızın çalıştırılıyor. Bu yoğunluğun cihazların verimi ve doğru tanıya etkisini sorduğumuz Tümer, “Aletlerin çok çalışıyor olması, verimli olması anlamına gelmiyor. Bilakis çok yanlış. Bu cihazların bir ömrü, performansı var. Bizde sadece hastalar beklemesin diye bir cihazdan günde 100-150 görüntü alabilmek için kısa aralıklarla, doğru protokoller yapmadan çekimler yapılıyor. Aynı cihaz Avrupa’da günde 20-30 bilemediniz en fazla 40 hasta çekiyor. Sonra çekimlere göre doktor, “Bu çamur gibi” diyor, bir daha çekim istiyor. Bunlar gizli maliyetler. Ayrıca aletlerin kalibrasyonunun yapılması hem kullanıcılar hem de hastaların güvenliği için önemli. Tedavinin doğru yapılması da kalibrasyonla ilgili. Kalibrasyon iyi olmadığında örneğin kanserler atlanabiliyor. Sağlık Bakanlığı üreticileri dışında da kalibrasyon yapanlar olsun diyor. Ama kalibrasyonu ehil adamlar yapsın. Bakanlık henüz bu ehli adamların tanımını ortaya koymadı” dedi.

EN ÇOK TOMOGRAFİ VAR

Tümer Türkiye’de en fazla bulunan ileri teknoloji görüntüleme cihazının 1150 adetle BT (bilgisayarlı tomografi) olduğunu belirtti. Başka bir deyişle her 1 milyon kişiye 15 BT düşüyor. Tümer “Avrupa’daki BT’lerin ortalaması Türkiye’nin 2 katı” dedi.
En fazla BT cihazı Edirne’de var. Edirne’de 1 milyon kişiye 27,6 BT düşüyor. Edirne’yi Batman, Malatya, Ankara ve Bolu izliyor. BT’lerin yüzde 74’ü 20 şehirde toplanmış. BT’lerin 267’si İstanbul, 112’si Ankara, 73’ünün İzmir, 42’si Adana ve 34’ü Antalya’da.

NÜFUS BAŞINA EN ÇOK MR BATMAN’DA

Tepeden tırnağa neredeyse tüm bedende kullanılan MR’dan Türkiye’de toplam 760 tane var. Tümer, “Türkiye’de her 1 milyon kişiye sadece 9,9 MR cihazı düşüyor” dedi. En çok MR bulunan illerin başında 206 cihazla İstanbul geliyor. Ankara’da 81, İzmir’de 50, Antalya’da 29 ve Adana’da 23 MR cihazı bulunuyor. Yine nüfusa oranla en fazla MR cihazı bulunan ilk 5 ili ise Batman, Edirne, Tunceli, Isparta ve Ankara.

SADECE 26 İLDE PET/CT VAR

Kanser vakalarının tanısında ve tedavi sürecinin izlenmesinde kullanılan en gelişmiş teknoloji olan PET/CT tüm Türkiye’de 96 tane. Yani 1 milyon kişiye 1,2 adet PET/CT cihazı düşüyor. Tümer, Türkiye’de sadece 28 ilde PET/CT cihazı bulunduğunu belirterek, “Bu sayı Avrupa’nın yaklaşık dörtte biri” dedi. İstanbul’da 31, Ankara’da 13, İzmir’de 8, Adana ve Antalya’da 4’er adet var.

1 MİLYON KİŞİYE 2.3 RADYOTERAPİ CİHAZI DÜŞÜYOR

Kanser hastalarına uygulanan radyoterapiyi yani ışını veren lineer akseleratör cihazından tüm Türkiye’de 176 adet var. Tümer “Türkiye’de her 1 milyon kişiye 2,3 adet radyoterapi cihazı düşüyor. Avrupa’daki radyoterapi cihazlarının ortalaması ise 1 milyon kişiye 6 adet. Yani Türkiye’nin 2,5 katı” dedi. İstanbul’da 54, Ankara’da 23, İzmir’de 14, Adana’da 8, Antalya’da 7 adet radyoterapi cihazı bulunuyor.

ÖZEL HASTANELER TIBBİ CİHAZLARDAN DAHA ZENGİN

Tümer, Türkiye’de 2013 yılında 163 milyon dolar olan ileri teknoloji tıbbi cihaz pazarının, 2022’de 187 milyon dolara çıkacağını söyledi. Tümer, “Devletin sağlık alanındaki yatırımları, Türkiye’de giderek yaşlanan nüfus, kronik hastalıklar ve obezitedeki artış, sağlık turizmi yatırımları gibi faktörler pazarın büyümesini tetikleyen faktörler arasında yer alıyor” dedi.

Tümer’in paylaştığı rakamlar özel hastanelerin elinde, devletten daha fazla ileri tıbbı teknoloji cihazları bulunduğunu ortaya koyuyor. BT’lerin yüzde 46’sının kamu, yüzde 54’ü özel hastanelerde. MR’ların yüzde 35’i kamu, yüzde 65’i özel hastaneler. PET/CT’lerin de yüzde 48’i kamu, yüzde 52’ü özel sektörde. Radyoterapi cihazının kamu hastanelerindeki oranı ise diğer cihazlara nazaran daha yüksek. Yüzde 63’ü kamu, yüzde 37’si özel hastanelerde yer alıyor.

CİHAZLARIMIZ 'ORTA YAŞLI'

Tümer Türkiye’deki cihazların sayıca Avrupa’nın çok gerisinde kalmasının yanısıra nitelik olarak da sorun taşıdığını söyledi. Tümer, “Nitelik açısından ideale ulaşabilmek için tüm cihazların yüzde 60’ının 0-5 yaş arası, yüzde 30’unun 6-10 yaş arası, yüzde 10’unun ise 10 yaş ve üstü olması gerekiyor. Türkiye’deki cihazlar şu anda sarı alarm veriyor, ortalardayız” dedi.