Rusya zirveden ne bekliyor?

24 Kasım’da Suriye’de operasyon yapan Rus savaş uçağının sınır ihlali nedeniyle düşürülmesiyle yaşanan krizin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rus mevkidaşı Putin ilk kez yüz yüze görüşecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 27 Haziran’da Vladimir Putin’e yolladığı, uçak kriziyle ilgili üzüntü ifadelerinin yer aldığı mektubun ardından ilişkilerin normalleştirilmesi çerçevesinde bazı adımlar atılmıştı. St. Petersburg zirvesi de bu şekilde planlanmıştı. Kremlin Sarayı, “Zirvede herhangi bir belge veya anlaşma imzalanması planlanmıyor. Normalleşme sürecini konuşacaklar. Yol haritasını belirleyecekler” diye açıklama yaptı.

ERDOĞAN’A ILIMLI MESAJ

Putin’in Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov’un “Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkesinde iç siyaset sahnesinde oldukça karmaşık süreçler yaşandığı bir dönemde Rusya’ya ziyaret gerçekleştiriyor. Bu yüzden biz Rusya olarak Türkiye’nin aramızdaki ilişkileri bir an önce normalleştirmek istemesine samimiyetle inanıyoruz” sözleri dikkat çekiciydi. Gündemde ikili ilişkilerden uluslararası krizlere, ekonomiden turizme, ticaretten doğalgaza kadar geniş bir yelpazede ele alınacak meseleler söz konusu.

UÇAK TAZMİNATI ELE ALINACAK

Uşanov, Rus tarafının düşürülen SU-24 savaş uçağıyla ilgili tazminat beklentilerinin de masaya getirileceğini belirtti. Rus danışman, “Tazminatla ilgili hususlar belirlenecek. Tüm maddelerle ilgili mutabakata varılmasının ardından da önümüzdeki yıl normalleşmenin en önemli adımı sayılan Üst Düzey İşbirliği Konseyi tarihi açıklanacak. Son konsey toplantısı Türkiye’de yapıldığı için yenisi Rusya’da gerçekleşecek” diye konuştu.

CHARTER UÇAKLARI KARARI ÇIKABİLİR

Rus turistlerin Türkiye ziyaretlerinin de gündemde önemli yer tutması bekleniyor. Kremlin yetkilisi Uşakov, “Turizm bağlamında Türk tarafı charter uçak seferlerinin başlatılması meselesine büyük önem veriyor. Bize bu konuda güvenlik teminatları da verdiler. Uzmanlarımızın tavsiyeleri doğrultusunda karar alınması bekleniyor” dedi. Toplantıda karşılıklı vizesiz seyahat konusunda da karar çıkabilir.

İŞ ÇEVRELERİYLE BULUŞMA

St. Petersburg zirvesinde bir ilk de yaşanacak. Putin ile Erdoğan, görüşme sonrasında düzenleyecekleri ortak basın toplantısının ardından birlikte iki ülke iş çevreleriyle buluşacak. Bu toplantıya Rusya’dan Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Tataristan Başkanı Rustam Mininhanov, Rusya İhracatçıları Merkezi Başkanı Peter Fradkov, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Müdürü Kiril Dmitriyev ve iki ülke ekonomi bakanları da katılacak. Türkiye’den kimlerin geleceğini ise Ankara belirleyecek.

SURİYE DE GÖRÜŞÜLECEK

Zirveden bir gün önce Moskova’ya gidecek olan Dışişleri Bakan Yardımcısı Ümit Yalçın, Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ile görüşerek Suriye konusunda görüş alışverişinde bulunacak. Rusya, Türkiye’nin kendi şartlarını kabul ederek Suriye’de Cenevre barış sürecine yeşil ışık yakmasını istiyor. Ankara ise Esad konusunda ısrarlı. Nitekim Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rus basınına yaptığı açıklamada “Esad’ın kalması demek, Suriye’de çatışmanın devam etmesi demektir” diyerek Ankara’nın bu konudaki tutumunu koruyacağını ortaya koydu. Suriye ve Dağlık Karabağ konusu zirvenin kritik konuları arasında yer bulacak.

DÜNYA DA İZLİYOR

Zirve öncesinde Moskova’daki hava özetle böyle. Darbe sonrasına tam da Türkiye’nin Batı ile ilişkilerinin gerildiği bir döneme denk gelen buluşmanın nasıl gelişeceği büyük merak konusu. Dün Reuters Haber Ajansı’nın yayınladığı bir analizde Cumhurbaşkanı Erdoğan için “Bu ziyaretle, Batı’ya durup düşünme fırsatı vermeyi ümit ediyor olabilir” yorumu dikkat çekti. Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi Genel Direktörü Andrey Kortunov’un yorumu ise şöyleydi: “Erdoğan-Putin görüşmesi, tarafların uzlaşmaya ne derece gönüllü olduğunu gösterecek. Cevabı merak edilen soru şu: ‘Şu anki taktik icabı yakınlaşma daha derin bir stratejik ortaklığa dönüşecek mi?”