Rusya sahnelerinde Türk oyunları

Başta Moskova olmak üzere Rusya'nın farklı kentlerinde bir hafta boyunca Türk yazarlarının oyunları sergilendi. Rus tiyatro izleyicilerinin büyük ilgi gösterdikleri Rus-Türk Çağdaş Drama ve Tiyatro Festivali Refik Erduran'ın Cengiz Han'ın Bisikleti ile başladı ve Aziz Nesin'in Toros Canavarı eseriyle sona erdi.

BAŞTA Moskova olmak üzere Rusya'nın çeşitli kentlerindeki tiyatrolarda bir hafta boyunca Türk oyun yazarlarının eserleri sahnelendi. 15 Aralık tarihinde Refik Erduran'ın Cengiz Han'ın Bisikleti ile başlayan Rus-Türk Çağdaş Drama ve Tiyatro Festivali dün akşam Aziz Nesin'in Toros Canavarı adlı oyununun sahnelenmesiyle son buldu. Rusya Milliyetler Tiyatrosu ve Türk Devlet Tiyatroları'nın girişimi, iki ülke kültür bakanlıklarının desteğiyle düzenlenen festivalde toplam 11 Rus tiyatro topluluğu yer aldı.

Festivalin başlaması nedeniyle yapılan basın toplantısında bir konuşma yapan Festival Komitesi Edebi Kurul Üyesi ve oyun yazarı Refik Erduran; ‘‘Türkiye, geçmişte çok uzun yıllar boyunca kültürle, sanatla ilgisi olmayan nedenlerle, yalnızca siyasi gerekçelerle dünyanın en büyük kültürel hazinelerine sahip bu kuzey komşumuza sırtını döndü. Bunun Türkiye'de yarattığı eksiklik yalnızca kültürle sınırlı kalmadı, bu boşluğu Batı kültürü kapattı’’ dedi.

Bu festivalin önemli bir özelliği de ilk kez yapılıyor olması. Onlara Türk tiyatrosunun gelişim çizgisini vermesi bakımından önemli bir etkinlik. Ruslar, Türk tiyatrosu denilince sadece iki isim biliyorlar: Nazım Hikmet ve Aziz Nesin. Bu diğer alanlar için de geçerli bir durum.

YİNE AYNI İMAJ

İlk kez Türk oyunlarıyla tanışmalarının bir handikapı da çıktı ortaya. Çünkü onlar da Türk denilince kilim, dansöz, tesbih ve fesi öne çıkarmışlar. TOBAV Başkanı ve Devlet Tiyatroları Genel Müdür Yardımcısı Tamer Levent'e göre bu durumun suçlusu biziz. Çünkü bu festival için hayli geç kalınmış. Onlar da bizim oryantalizmden çoktan kurtulduğumuzu zamanla farkedecekler. Bu tür festivaller sayesinde çağdaş oyunlarımızla da tanışacaklar.

Bu festivalin önümüzdeki yıl da Türkiye'de yapılması planlanıyor. Oyunlar izlendikçe kurulan bağlantılar yerini sıcak bir dostluğa da bıraktı. Rus topluluklarından bazıları oyunlarını Türkçe olarak gelip burada sahnelemeyi bile teklif edenler oluyor.

HANGİ OYUNLAR SAHNELENDİ

Cengiz Han'ın Bisikleti Refik Erduran

Gece Kanalı Refik Erduran

Hediye/Ödül Refik Erduran

Genelev Refik Erduran

Herkesçe Unutulan Nazım Hikmet

Hülleci Reşat Nuri Güntekin

Hadi Öldürsene Canikom Aziz Nesin

Toros Canavarı Aziz Nesin

Boyacı Tuncer Cücenoğlu

Mikado'nun Çöpleri Melih Cevdet Anday

Karadenizli ve Cengiz Han'ın Bisikleti

Rusya'daki festivalin açılış oyunu olan Cengiz Han'ın Bisikleti geçen yıl Trabzon'da bir festival kapsamında sahnelenmiş. Ankara Devlet Tiyatrosu'nun prodüksiyonunu olan oyunun dekorları bir kamyonla Trabzon'a gönderilmiş. Şoför de getirdiği dekorlar boşaltılırken hemen karşıdaki kahvehaneye girip bir çay söylemiş. Etraftakilerle de tatlı bir sohbete başlamış. Karadenizli lafın arasında kamyon şoförüne neyle geldiğini sormuş. Adam da gayrı ihtiyari oraya getirdikleri oyunun sorulduğunu düşünerek, ‘‘Cengiz Han'ın Bisikleti'yle’’ cevabını vermiş. Karadenizlinin yüzü birden değişmiş ve kendisiyle dalga geçildiğini düşünerek; ‘‘Akilli ol daa..’’ demiş.