RTÜK’ün ‘Türk Malı’ bilgilendirme notu

“TÜRK MALI’na Türk usulü soruşturma” yazım üzerine RTÜK’ten gelen bilgilendirme notundan bir bölümü, köşemizin elverdiği ölçüde okurlarımıza sunuyoruz.

“Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun mizaha, komediye müdahale etmesi söz konusu değildir. Türk Malı adlı dizi filme de bu anlamda bir müdahalede bulunulmamıştır. Burada pek çok kelime, deyim, özlü söz, özel isim, unvan, yer ismi, terim ve hatta yabancı kelimelerin, televizyon gibi etkili bir mecrada yanlış kullanılmasıyla karşı karşıyayız.

Uzmanlarımız yanlış kullanılan ifadelerin, neredeyse bir mini sözlük oluşturmaya yetecek kadar fazla olduğunu belirlemişlerdir. Dolayısıyla bu dizide, dilin yanlış kullanılması en önemli mizah unsuru olarak karşımıza çıkıyor. Burada bir doz aşımı söz konusudur.

Benzer şekilde belli ölçüde dilin eğilip bükülerek kullanıldığı başka mizah programları da var. RTÜK’ün o programlara yönelik Türkçe konusunda bir yaptırımı olmamıştır. Televizyonda, mizah programlarında Türkçe eğitimi verilmesi gibi bir beklentimiz elbette yok ama ülkemizde günlük ortalama televizyon izleme süresinin beş saate yakın olduğunu göz önünde bulundurursak, televizyon programlarında kullanılan dilin izleyicilerin konuşmaları üzerinde etkili olduğunu görüyoruz. Konunun uzmanları ve eğitimciler de bu görüşü paylaşıyorlar.

TELEVİZYONUN ETKİSİ


TELEVİZYON programlarının izleyiciler üzerindeki etkisi, kitaplarla, mizah dergileriyle, internet siteleriyle karşılaştırılamayacak kadar fazladır. Bir kitabı ya da dergiyi televizyon ve radyo ile mukayese etmek doğru değildir. Özellikle televizyon, etkisi ve ulaşılabilirliği de düşünüldüğünde, birkaç bin kişinin satın aldığı bir mizah dergisinden apayrı bir yere sahiptir.

Mizah dergilerini birkaç bin kişi okur, televizyon programlarını ise aynı anda milyonlarca kişi izliyor. Üst Kurulun, Türk Malı dizisiyle ilgili yaklaşımı eleştirilirken gözden kaçırılan husus budur.

Türk Malı dizisindeki gibi sevilen sanatçılar tarafından başarıyla canlandırılan karakterlerin yaptıkları, söyledikleri her şeyi çocuklar ve gençler taklit etmeye başlıyorlar. Çünkü dizideki karakterler gibi konuşmayı, kelimeleri onlar gibi söylemeyi sempatik buluyorlar.

RTÜK İletişim Merkezi’ne gelen şikâyetlerde de ebeveynler, çocukların dizideki karakterlere özenip bu sözcükleri sürekli kullandıklarını ve bu sözcüklerin adeta çocukların dillerine yapıştığını belirtiyorlar.

DİZİNİN KALDIRILMASI ASLA SÖZ KONUSU DEĞİLDİR

ÖTE yandan bazı haberlerde iddia edildiği gibi dizinin RTÜK tarafından engellenmesi ya da yayından kaldırılması asla söz konusu değildir. Diziyle ilgili karar, yayın kuruluşunun savunması alındıktan sonra tesis edilecektir. Savunma yeterli bulunmadığı takdirde yasaya göre program durdurmadır. Bu programın yayından kaldırılması anlamına gelmemektedir.

Radyo ve televizyonlarda Türkçenin doğru ve güzel kullanılmasını sağlamanın tek yolu mutlaka yayın kuruluşlarına yaptırım uygulamak değildir.

Üst Kurul yayınlarda Türkçenin doğru kullanılması konusuna önem vermektedir ve yayın kuruluşlarının Türkçe duyarlılığının artırılması yönünde de pek çok uygulaması bulunmaktadır.”

* * *

OKURLARIM bütün bu görüşlerden sonra, kendi yargılarını oluşturabilirler.
Yazarın Tüm Yazıları