Başbakan'ın kastettiği IRA bağlantılı gazeteciler

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’ye resmi ziyarette bulunan Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüşmelerinin ardından düzenlenen basın toplantısında merak uyandıran bir konuya değindi. Alman bir gazetecinin “Ülkenizde çok sayıda gazeteci tutuklu, avukatların da şikayetleri var. AB ile müzakere sürecinin ilerlemesi açısından bu konuda iyileştirmeler düşünüyor musunuz?” sorusu üzerine Başbakan Erdoğan, şu yanıtını verdi:

ÇOĞU GAZETECİ DEĞİL

“Türkiye’de aslında tutuklu gazetecilerin sayısı parmak sayısını geçmez. Bunların tutukluluğunun nedeni de yazıları değildir. Tutukluluklarının nedeni ya darbeye teşebbüstür veya bu tür teşebbüslerin içerisinde bulunmaktır ya kaçak silah bulundurmaktır veya terör örgütüyle iltisaklı olarak bir hareketin içerisinde olmaktır. Bunların genelinin durumu budur ve şu ana kadar yasama, yürütme yargı erklerinin bizde bağımsız olduğunu düşündüğümüzde, aynen Almanya’da nasıl yargının vereceği karara uymak, oradan çıkacak karara saygı duymak zorundaysak, Türkiye’de de yargı yürütmenin emrinde değildir, bağımsızdır ve onun vereceği karara uymak durumundayız. Ama lütfen bu gazetecilerin de çoğunun gazeteci olmadığını bilmenizi isterim.”

IRA BAĞLANTISINA BAKIN

“Daha şurada kısa bir süre önce İngiltere’de 6 gazeteci tutuklandı ve 50 kadar gazeteci de İngiltere’de içeride. Bu konuları da acaba aynı şekilde soruşturuyor musunuz veyahutta onların acaba IRA ile bağlantısı var mı yok mu, onu da öğrenmenizi özellikle tavsiye ederim.”

AKLA GELEN İSİMLER

İngiltere’de son dönemde yaşanan gazetecilere yönelik gözaltıların çoğu, emniyet teşkilatı üyelerine rüşvet verip haber yakalamak için yasadışı dinleme yapan medya mensuplarını hedef alıyordu. Büyük bölümü kefaletle serbest bırakılan bu gazeteciler hakkındaki dava ve soruşturmalar sürüyor. Terör örgütü IRA ile bağlantılı gazeteciler ise son dönemde farklı bir bağlamda gündeme geldi. IRA bağlantılı bir gazetecinin İngiliz cezaevlerinde tutuklu bulunduğuna dair bir bilgi bulunmasa da, son dönemde buna çok yaklaşan üç ayrı olay yaşandı:

1) NEW YORK’TA SÜRGÜN GİBİ (1999)

İlk olay, 1969’da IRA’nın bir kolu olarak ortaya çıkan ve terör eylemleri düzenleyen “Provisional (Geçici) IRA” örgütüyle ilgili. 1999’da İrlanda’da yılın gazetecisi seçilen Ed Moloney, örgüt hakkındaki haber ve kitaplarıyla tanınıyor. Moloney, 1999’daki haberiyle İngiliz güvenlik güçlerinin, Kuzey İrlandalı insan hakları eylemcisi bir avukatın 1989’daki ölümündeki rolünü yazdı. O cinayetten sorumlu İngiliz yetkili 10 yıl sonra tutuklanırken, Moloney habere kaynaklık eden elyazısı notlarını polise vermeyi reddetti. Mahkeme kararına rağmen notları teslim etmeyen Moloney’nin hapse girmesi bekleniyordu ki İngiltere’de yüksek yargı devreye girdi ve bunu önledi. Moloney bugün New York’ta yaşıyor.

2) BBC'YE DÖRT GÖZALTI (2008)

İkinci olay, dünyanın en saygın yayıncılarından BBC ile ilgili. İngiltere’ye karşı Kuzey İrlanda’da ayrılıkçı mücadele veren IRA’nın içinden, 1998’deki ateşkese uymayan ve terör eylemlerini sürdüren “Gerçek IRA” doğmuştu. Gerçek IRA'nın Mart 2008'de İrlanda Cumhuriyeti'nin kuzeyinde düzenlediği bir yürüyüşü filme alıp haberleştiren BBC çalışanı dört gazeteci bir hafta sonra gözaltına alındı. İrlanda polisinin sorgusunun ardından, resmi bir suçlama yöneltilmeksizin serbest bırakıldılar. İrlanda'nın "Devlete Karşı Suçlar Yasası" çerçevesinde gerçekleştirilen gözaltıların, Kraliçe 2. Elizabeth'in Kuzey İrlanda'ya yapmayı planladığı ziyaretle ilgili olduğu iddia edildi.

3) GERÇEK IRA’YI YAZINCA (2009)

Son olay bir kadın gazeteciyle ilgili... Suzanne Breen adlı Kuzey İrlandalı gazetecinin, 2009’da Sunday Tribune gazetesinde örgüt eylemleriyle ilgili haberleri yayınlandı. Polis, Breen’in elindeki notları istedi. Breen, meslek ilkeleri gereği haber kaynaklarını açıklayamayacağını ve ayrıca bunun güvenliğini de tehlikeye atacağını savundu. Mahkeme, 2009 Haziran’ında Breen’in notları vermek zorunda olmadığına hükmederek gazeteciyi beraat ettirdi. Tüm bu olaylarda gazetecilerin, mesleklerini icra ederken hedef haline gelmesi İngiltere kamuoyunda ciddi bir tepki yarattığından, hukuki süreç daha başlamadan bitti.