Niçin sınav yapılıyor?

Önceki yıllarda SBS’de soru konusu yapılan Türkçe, matematik, fen bilgisi, inkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi ve yabancı dil derslerinden öğretmenlerin yıl içinde yaptığı yazılı sınavlardan birer tanesi merkezi olarak bakanlık tarafından yapılacak. Her dönem üç yazılısı olan derslerin ikinci yazılı sınavları ile her dönem iki yazılısı olan derslerin birinci yazılı sınavları merkezi olarak düzenlenecek.

2013’te liselerin üniversiteye öğrenci yerleştirme sonuçlarına baktığımızda sosyal bilimler liselerindeki her 100 öğrenciden 80’i lisans programlarına yerleştiği görülüyor. Fen liselerinde yüz öğrenciden 61, Anadolu öğretmen liselerinde 100 kişiden 60’ı, Anadolu liselerinde 100 öğrenciden 55’i lisans programlarına yerleşirken genel liselerde bu oran yüzde 19, teknik liselerde yüzde 15, ticaret meslek liselerinde yüzde 6, endüstri meslek liselerinde yüzde 2’dir.

Doğal olarak ana-babalar çocuklarının üniversiteye girişte başarılı olan liselerde öğrenim görmesini istiyor. Bu liselere talebin çok olması da bir sıralama ve seçme sınavını zorunlu hale getiriyor. İşte Milli Eğitim Bakanlığı’nca uygulanan merkezi sınavlar, sınırlı sayıda öğrenci alan fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, Anadolu liseleri ile Anadolu öğretmen liselerine, yabancı özel okullara, özel okullara ve Anadolu meslek liselerine öğrenci seçmek ve yerleştirmek amacıyla yapılıyor.

Ortak sınavlar nasıl uygulanacak?

Ortak sınavlar her dönem iki okul gününe yayılarak yapılacak. O günlerde ortaokullarda ders olmayacak. Bu yılın sınavlarının ilki 28 Kasım Perşembe ve 29 Kasım Cuma günleri uygulanacak. Sınavlar 20 soruluk dört seçenekli testler biçiminde yapılacak. Sınavların öğretmen tarafından yapılan sınavlar biçiminde algılanmasını kolaylaştırmak için yazılı yoklamalarda olduğu gibi öğrencinin sadece doğru cevaplarına puan verilecek. Yanlış cevaplar doğru cevapları etkilemeyecek. Öğrenciler ortak sınavlara olağanüstü haller dışında kendi okullarında girecekler. Sınavda görevlendirilecek öğretmenler kendi okullarından farklı bir okulda görev yapacaklar.
Geçerli bir mazereti sebebiyle ortak sınava giremeyen öğrenciler için 14-15 Aralık’ta belirlenen sınav merkezlerinde mazeret sınavı yapılacak.

Ortak sınavların sonuçları iki ayrı işlemde değerlendirilecek:
1. Öğretmenlerin verdiği notlar gibi karne notlarının oluşturulmasında ve yıl sonu başarı puanı hesaplanmasında kullanılacak.
2. Ortak sınav sonuçlarından Ortak Sınav Ağırlıklı Puanı oluşturulacak. Bu puanlar liselere girişte kullanılacak Yerleştirmeye Esas Puanın oluşumunda yüzde 70 etkili olacak.

Öğrencinin, öğretmen tarafından 100 üzerinden notla değerlendirilen tüm derslerinin birinci dönem ve ikinci dönemin önemin not ortalamalarının ortalaması alınarak haftalık ders saatiyle çarpılacak ve Ağırlıklı Yıl Sonu Puanı bulunacak. Ağırlıklı yıl sonu puanlarının toplamı da haftalık ders saati toplamına bölünerek Yıl Sonu Başarı Puanı bulunuyor. Yıl sonu başarı puanı 6’ncı, 7’nci ve 8’inci sınıf için ayrı ayrı hesaplanıyor.

Bu tablodan merkezi sınav sonuçlarını alıp Ortak sınav sonuçları oluşturulacak. Öğrencinin her dersten birinci dönem puanıyla ikinci dönem puanının ortalaması alınıp bu sayı o dersin ağırlık katsayısıyla çarpıldıktan sonra altı dersin ağırlıklı puanları bulunup toplanarak ağırlık katsayı toplamı olan 18’e bölünür. Bulunan sayı da yüze bölünüp 700 ile çarpılarak 700 puan üzerinden Ortak Sınav Puanı bulunur.

Ortak sınav puanı 560 olan öğrencinin 6, 7 ve 8’inci sınıf yıl sonu başarı puanları toplanıp ikiye bölünerek Yerleştirmeye Esas Puan bulunacak.

Ortak sınav yüzde 70 etkili

Üç yılın yıl sonu başarı puanlarının toplamı yerleştirmeye esas puanın oluşumunda yüzde 30 etkili olacak. Ortak Sınav Puanı ise yüzde 70 etkili. Ortak sınavlarda tam puan alan adayın yerleştirme puanı 500 olmayacağı gibi yıl sonu başarı puanları 3 yıl boyunca 100 olan adayın ortak sınav başarısı düşükse yerleştirme puanı 500 olmaz.

Yerleştirmeye Esas Puan, öğrencinin bir sonraki eğitim kademesinde devam edeceği okulun belirlenmesinde kullanılacak. Öğrencilerin yaptıkları okul tercihleri puan esasına göre değerlendirilecek ve yerleştirmeler önceki yıllarda olduğu gibi merkezi olarak elektronik ortamda gerçekleştirilecek.

İki adayın yerleştirmeye esas puanları eşit olursa ortaöğretime yerleştirmede adayların önce tercih önceliğine bakılacak. Eşitlik devam ederse 8’inci sınıf yıl sonu başarı puanlarına, eşitlik yine devam ederse 7’inci sınıf ve 6’ncı sınıf yıl sonu başarı puanlarına; daha sonra da okula devamsızlık oranına bakılacak.