Musul, DEAŞ'tan temizlendi ama 1 milyon kişi evlerine dönemedi

Felat BOZARSLAN/ERBİL, (DHA)- IRAK'ın en büyük ikinci kenti Musul'un, 2014 yılında DEAŞ terör örgütü tarafından işgal edilmesinin ardından Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) denetimindeki bölgelere göç eden yaklaşık 1 milyon sivilin, savaş sırasında evleri yıkıldığı için şehre dönmediği belirtildi. IKBY bölgesindeki 35 kampta halen 1 milyon 800 bin mülteci bulunurken, Türk Kızılayı, Irak Kızılayı ve Barzani Yardım Vakfı, mültecilerin ihtiyaçlarını karşılamaya devam ediyor.
DEAŞ terör örgütünün 10 Haziran 2014 tarihinde Musul'u işgal ederek, Irak'ın ortalarına doğru ilerlemesi sonucunda 3 milyon sivil, kendi ülkelerindeki başka bölgelere göç etmek zorunda kaldı. DEAŞ'ın ülkedeki yerleşim yerlerini bir bir ele geçirmesinin ardından evlerini terk eden Iraklılar, daha güvenli gördükleri IKBY kontrolündeki bölgelere geçti. Kendi ülkelerinde mülteci durumuna düşen yaklaşık 3 milyon Iraklıdan 1 milyon 200 bini, DEAŞ terör örgütünden temizlenen bölgelere dönerken, mültecilerin çoğu ise hâlâ evlerinden uzakta yaşıyor. Erbil, Duhok ve Süleymaniye'deki 35 kampta, yaklaşık 1 milyon 800 bin mülteci bulunduğu öğrenildi. Mültecilere Türk ve Irak Kızılayları ile Barzani Yardım Vakfı ve bazı sivil toplum örgütleri yardım ediyor. 
1 MİLYON MUSULLU GERİ DÖNEMEDİ
Irak'ta, DEAŞ işgalinin başladığı ilk kentler arasında en fazla göçü, nüfusu 3 milyon 600 bin olan Musul verdi. Musul'da yaşayan yaklaşık 2 milyon kişi, DEAŞ işgalinin ardından Erbil ve Duhok'a göç ederek, buralarda kurulan mülteci kamplarına yerleşti. Kamplarda kalan mültecilerden yarısı, Musul'un DEAŞ'tan kurtarıldığı 9 Temmuz 2017 tarihinden sonra evlerine döndü. Çatışmaların en yoğun yaşandığı ve neredeyse tamamı yıkılan bölgelerde yaşayan 1 milyon Musullu ise şehirlerinin DEAŞ'tan kurtarılmasına rağmen dönemedi. Evlerinin tamamının yıkıldığını, elektrik ve su gibi hizmetlerin bulunmadığını ve ve şehirdeki güvenliğin henüz tam düzelmediğini belirten Musullular, halen mülteci kamplarında yaşamaya devam ediyor. Kışın soğukta, yazın ise 50 dereceyi bulan sıcakta, kamplarındaki çadırlarda kalan mülteciler, Musul'a dönseler bile, evleri yıkıldığı için yaşayabilecek bir yerleri olmadığını söyledi.
EN BÜYÜK YARDIM TÜRK KIZILAYI'NDAN
Mülteci kamplarında zor şartlarda yaşayan Musullulara en büyük yardımi ise Türkiye yapıyor. Türk Kızılayı aracılığıyla kamplarda yaşayan mültecilere battaniye, yatak, gıda, giyim, sağlık malzemesi, çocuk bezi, mama gibi birçok yardım ulaştırıldı. DEAŞ'ın Musul'u işgal ettiği 2014 yılında bölgeye ulaşan ilk yardım ekibi olan Kızılay, bugüne kadar 35 kampta, toplam 570 TIR dolusu yardım dağıttı. 2014 yılından bugüne kadar sadece Irak'taki mültecilere 40 milyon liralık yardım ulaştıran Kızılay, bölgedeki faaliyetlerini devam ettiriyor. Kamplardaki mültecilere düzenli yardım malzemelerini ulaştıran Türk Kızılayı ekipleri, Irak Kızılayı ile koordine içinde insani yardımı sürdürüyor.
IRAK KIZILAYI ŞUBE BAŞKANI: İLK YARDIM, TÜRKİYE'DEN GELDİ
Irak Kızılayı Erbil Şube Başkanı Hawri Sadik, Musul'dan mültecilerin geldiği dönemde kendileriyle ilk iş birliği yapan kuruluşun Türk Kızılayı olduğunu belirterek, şöyle dedi:
"DEAŞ, Musul ve çevresini işgal ettiğinde ilk olarak Türk Kızılayı, Şengal Dağı, Telafer ve diğer bölgelerde hazır oldu. Bizim de gönüllülerimiz kamplarda görev yapıyor. Mültecilerin sağlık ve diğer sorunlarının tamamıyla ilgileniyoruz. Bizim Türk Kızılayı, TİKA ve AFAD ile ortak yürüttüğümüz projeler oldu. Türk Kızılayı ile iş birliği içinde Erbil'de bir fırın açtık. Mülteciler için günde 6-7 bin ekmek üretiyoruz. Giyim ve gıda yardımlarının çoğunu Türk Kızılayı ile birlikte yaptık. 2003 yılından beri bölgede mülteciler var. Irak içindeki iç savaştan beri geldiler. Bağdat'tan insanlar mülteci oldu ve Erbil'e geldi. Daha sonra Anbar ve Felluce'deki savaşta da çok sayıda mülteci geldi. Özellikle Erbil halkı o mültecileri bağrına bastı. Evlerine aldılar ve sahip çıktılar."
Musul'un işgalinden sonra 3 milyon mültecinin geldiğini kaydeden Sadik, "Musul, Anbar ve Selahaddin'in kurtarılması operasyonundan sonra 1 milyon insan geri döndü. Şu ana kadar Kürt bölgesinde 1 milyon 800 bin mülteci var. Musulluların geri dönmemeleri için bazı sebepler var. Musul'da hiç elektrik, su ve imar gibi hizmetler yok. Ayrıca insanların evleri bombardımanda ve savaşta yıkılmış. Bazı çocuklar annesiz, babasız kalmışlar. Gidebilecekleri yer yok. Bazı insanlar ise emniyet açısından Musul'a dönmeye korkuyor. Biz istiyoruz ki mülteciler hepsi evlerine dönsün. Öte yandan Derbendihan ve Halepçe'deki depremde yardımlarından dolayı Türkiye devletine ve insani yardım kuruluşlarına teşekkür ediyoruz. Buraya ulaşan ilk yardım kuruluşu ve ilk devlet, Türkiye oldu ve deprem mağduru insanlara el uzatttı" diye konuştu.
ÖZGÜVEN: YARDIMLARIMIZ DEVAM EDECEK
Türk Kızılayı Irak İnsani Yardım Operasyonu Delegasyon Başkanı Murat Özgüven ise yardım faaliyetlerine 2014 yılında başladıklarını, öncelikle Türkmen nufüsun yoğun olduğu Sincar bölgesinde hizmet verdiklerini söyledi. Özgüven, "Yardımlarımız 19 farklı bölgede, yaklaşık 275 bin aileye ulaşmıştır. Bugüne kadar Türkiye'den gelen 75 sevkiyatta, 40 milyon lira değerinde, 560 TIR insani yardım malzemesi, Irak'ta ihtiyaç sahiplerine ulaşmıştır. Erbil civarında kurulan 8 kampta düzenli olarak temel ihtiyaçları karşılayacak yardımları yapıyoruz. Günlük 5 bin ekmek çıkartılarak buradaki kamplara dağıtılmaktadır. Erbil merkezinde bulunan ihtiyaç sahibi ailelere yardımlarımız devam etmektedir. Çalışmalarımız devam edecek. Önümüzdeki Kurban Bayramı döneminde 100 büyükbaş hayvanı keserek, buradaki mülteci kardeşlerimizle paylaşacağız. Yardımlarımız devam edcek. Bu mazlum insanlara yardım elini ulaştırmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

FOTOĞRAFLI