Meteoroloji bülteni nasıl hazırlanır?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Eylül 16, 2006 00:00
Bazıları, meteoroloji uzmanlarının hava tahmin raporlarını gözlerini gökyüzüne dikerek hazırladıklarını düşünebilir. Ancak hiç de öyle değil; meteoroloji uzmanları havaya bakarak değil son derece yüksek performanslı bilgisayar ekranlarının karşısında hava tahmin bültenlerini hazırlıyorlar: Onların asıl aracı, sayısal simülasyon (benzetim programları)!..
Dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir anındaki hava durumu dünyayı çevreleyen "atmosferik akışkan"ın (hava akışkandır) termik, higrometrik ve dinamik haliyle bağıntılıdır.
Meteorologlar, "eğer bu akışkan parçasında hızlı hareketler oluşuyorsa, rüzgar vardır. Eğer bu parça tropik bölgelerden geliyorsa, hava sıcaktır. Ve eğer bu yatay katmanlardan bazıları nem bakımından doymuş ve su damlacıklarıyla dolmuşsa, gökyüzü bulutludur" diyor.
Yani hava tahmininde bulunmak için önceden bu parçanın durumunu belirlemek gerekiyor (basınç, sıcaklık, nem, rüzgar, su hacmi ...).
Ayrıca atmosferik akışkan dış kuvvetlere (yerçekimi, dünyanın rotasyonu, sürtünmeler) ve iç kuvvetlere (basınç farkı, Arşimed kuvveti) maruz kaldığından gelişimi kütle, enerji ve hareket oranının korunmasıyla ilgili fizik kurallarına uyar.
Sayısal simülasyon
Bu kurallar akışkanın ilk baştaki haline göre gelişimini öngörürler. Meteorologlar, bu durumu bir trenin kaçta hareket ettiği ve hangi hızla ilerlediğinin bilinmesi halinde varış saatinin tahmin edilmesine benzetiyorlar.
Sayısal simülasyon aşama aşama ilerliyor. İlk önce, atmosfer yatay düzlemde 10 ila 100 km arası, dikey olarak ise birkaç yüz metrelik "kutu"lara bölünüyor.
Mesela Meteo France’ın modellerinde kutuların yatay boyutu Fransa üzerinde asgari düzeydedir (10 km) aksi yöndeki yerlere kadar yavaş yavaş büyür (100 km). Böylece Fransa üzerinde daha kesin tahminler yapılması sağlanıyor.
Şunu unutmamak gerekir ki, akışkanın ilk hali dünyadaki 10932 meteoroloji istasyonundan sürekli gelen dökümlerden elde ediliyor.
Bu dökümler dünyadaki 839 sondaj balonunun aralıksız gerçekleştirdiği radyosondajlar sayesinde düzenleniyor; bunlara aynı zamanda, Atlantik ile Akdeniz arasında konuşlanmış, Meteo France’a ait 72 gemi ve 65 şamandırayı da eklemek gerekiyor.
3 saat-15 gün arası
Daha sonra bu değişkenlere fizik yasaları uygulanıyor. Böylece üç saatten 15 güne kadar geniş bir zaman yelpazesinde her bir kutudaki basınç, sıcaklık, rüzgar v.s.’nin gelişimi hesaplanabiliyor.
Meteorologlar, 15 günün ötesinde bilgilerin hiç de güvenilir olmadığına dikkat çekiyor.
Burada Meteorologlar, kelebek etkisinin altını çizerek, atmosferin ilk halinde meydana gelebilecek ufak bir değişimin iki hafta sonra hava durumunda çok önemli sonuçlara yol açabileceğini kaydediyor.
Meteoroloji istasyonlarından her saat başı gelen bilgiler doğrultusunda gün içinde defalarca havanın başlangıçtaki durumu gözden geçiriliyor.
Uydu verilerine gelince, bunlar örneğin hortum v.b. şiddetli fenomenlerin gelişiminin gözlenmesi gibi birkaç saatlik tahminler için kullanılıyor.
Bir yorum çalışması
Hesaplar yapıldıktan sonra sonuçlar yorumlanmak üzere tahmin merkezlerine gönderiliyor.
Böylece her gün hava durumu tahminlerinde bulunan uzmanlar toplanıp bölgesel iklim ve modellerin sınırları kapsamında havanın nasıl olacağını kestirmeye çalışıyorlar.
Eğer gökyüzü maviyse bu tahminler günde iki kez, hava kötüyse saat başı yapılıyor.
Uzmanlar simülasyonun sonuçlarını duruma göre düzeltip dikkatli olunması gereken alanları saptıyorlar. Bu hava durumu bültenleri daha sonra Meteo France’ın Paris’teki medya birimi aracılığıyla "müşteri" medya birimlerine ulaştırılıyor.
Herhangi bir tehlike söz konusuysa güvenlik unsurları harekete geçiyor. Televizyon kanallarından bölge idari yetkililerine kadar herkes böylece havanın nasıl olacağı konusunda bilgi sahibi oluyor.
Tahminler sayısal modele dayanıyor
1. Ölçümler yapılıyor
170 ülkenin meteoroloji birimleri 10932 meteoroloji istasyonu, 6000 gemi, 839 sondaj balonu ve 750 deniz şamandırasından gelen atmosferik verileri topluyorlar.
2. Ölçümler modelleri besliyor
Bu sıcaklık, basınç, nem, rüzgar, yağmur v.b. ölçümleri ağa aktarılıp Meteo France’ın sayısal modellerini döndüren süper bilgisayarlarına veriliyor.
3. Meteoroloji uzmanı bültenini hazırlıyor
Modellerin sonuçları bir uzman tarafından yorumlanıp yapılan tahminleri içeren hava bültenleri medyaya dağıtılıyor.
Meteorologlar, "eğer bu akışkan parçasında hızlı hareketler oluşuyorsa, rüzgar vardır. Eğer bu parça tropik bölgelerden geliyorsa, hava sıcaktır. Ve eğer bu yatay katmanlardan bazıları nem bakımından doymuş ve su damlacıklarıyla dolmuşsa, gökyüzü bulutludur" diyor.
Yani hava tahmininde bulunmak için önceden bu parçanın durumunu belirlemek gerekiyor (basınç, sıcaklık, nem, rüzgar, su hacmi ...).
Ayrıca atmosferik akışkan dış kuvvetlere (yerçekimi, dünyanın rotasyonu, sürtünmeler) ve iç kuvvetlere (basınç farkı, Arşimed kuvveti) maruz kaldığından gelişimi kütle, enerji ve hareket oranının korunmasıyla ilgili fizik kurallarına uyar.
Sayısal simülasyon
Bu kurallar akışkanın ilk baştaki haline göre gelişimini öngörürler. Meteorologlar, bu durumu bir trenin kaçta hareket ettiği ve hangi hızla ilerlediğinin bilinmesi halinde varış saatinin tahmin edilmesine benzetiyorlar.
Sayısal simülasyon aşama aşama ilerliyor. İlk önce, atmosfer yatay düzlemde 10 ila 100 km arası, dikey olarak ise birkaç yüz metrelik "kutu"lara bölünüyor.
Mesela Meteo France’ın modellerinde kutuların yatay boyutu Fransa üzerinde asgari düzeydedir (10 km) aksi yöndeki yerlere kadar yavaş yavaş büyür (100 km). Böylece Fransa üzerinde daha kesin tahminler yapılması sağlanıyor.
Şunu unutmamak gerekir ki, akışkanın ilk hali dünyadaki 10932 meteoroloji istasyonundan sürekli gelen dökümlerden elde ediliyor.
Bu dökümler dünyadaki 839 sondaj balonunun aralıksız gerçekleştirdiği radyosondajlar sayesinde düzenleniyor; bunlara aynı zamanda, Atlantik ile Akdeniz arasında konuşlanmış, Meteo France’a ait 72 gemi ve 65 şamandırayı da eklemek gerekiyor.
3 saat-15 gün arası
Daha sonra bu değişkenlere fizik yasaları uygulanıyor. Böylece üç saatten 15 güne kadar geniş bir zaman yelpazesinde her bir kutudaki basınç, sıcaklık, rüzgar v.s.’nin gelişimi hesaplanabiliyor.
Meteorologlar, 15 günün ötesinde bilgilerin hiç de güvenilir olmadığına dikkat çekiyor.
Burada Meteorologlar, kelebek etkisinin altını çizerek, atmosferin ilk halinde meydana gelebilecek ufak bir değişimin iki hafta sonra hava durumunda çok önemli sonuçlara yol açabileceğini kaydediyor.
Meteoroloji istasyonlarından her saat başı gelen bilgiler doğrultusunda gün içinde defalarca havanın başlangıçtaki durumu gözden geçiriliyor.
Uydu verilerine gelince, bunlar örneğin hortum v.b. şiddetli fenomenlerin gelişiminin gözlenmesi gibi birkaç saatlik tahminler için kullanılıyor.
Bir yorum çalışması
Hesaplar yapıldıktan sonra sonuçlar yorumlanmak üzere tahmin merkezlerine gönderiliyor.
Böylece her gün hava durumu tahminlerinde bulunan uzmanlar toplanıp bölgesel iklim ve modellerin sınırları kapsamında havanın nasıl olacağını kestirmeye çalışıyorlar.
Eğer gökyüzü maviyse bu tahminler günde iki kez, hava kötüyse saat başı yapılıyor.
Uzmanlar simülasyonun sonuçlarını duruma göre düzeltip dikkatli olunması gereken alanları saptıyorlar. Bu hava durumu bültenleri daha sonra Meteo France’ın Paris’teki medya birimi aracılığıyla "müşteri" medya birimlerine ulaştırılıyor.
Herhangi bir tehlike söz konusuysa güvenlik unsurları harekete geçiyor. Televizyon kanallarından bölge idari yetkililerine kadar herkes böylece havanın nasıl olacağı konusunda bilgi sahibi oluyor.
Tahminler sayısal modele dayanıyor
1. Ölçümler yapılıyor
170 ülkenin meteoroloji birimleri 10932 meteoroloji istasyonu, 6000 gemi, 839 sondaj balonu ve 750 deniz şamandırasından gelen atmosferik verileri topluyorlar.
2. Ölçümler modelleri besliyor
Bu sıcaklık, basınç, nem, rüzgar, yağmur v.b. ölçümleri ağa aktarılıp Meteo France’ın sayısal modellerini döndüren süper bilgisayarlarına veriliyor.
3. Meteoroloji uzmanı bültenini hazırlıyor
Modellerin sonuçları bir uzman tarafından yorumlanıp yapılan tahminleri içeren hava bültenleri medyaya dağıtılıyor.