Merkez Bankası faizi yarım puan artırdı

BİR süredir Merkez Bankası’nın politika faiz oranlarını değiştirmeden, piyasa için gösterge haline getireceği faiz oranını artırmasını bekliyorduk.

Yani fiilen resmi faiz oranlarının artmasını bekliyorduk. Önceki gün Merkez Bankası bu artırımı gerçekleştirdi ve bundan sonra piyasa için gösterge faiz haline gelecek olan haftalık repo oranını yüzde 7 olarak belirledi. Böylece Merkez bankası yönetimi yüzde 6.5 olan politika faiz oranını değiştirmeden faiz oranını yüzde 6.5’dan 7’ye yükseltmiş oldu.
14 Nisan’da açıkladığı Para Politikası Çıkış Stratejisi kapsamında teknik faiz ayarlamasına geçileceğini belirten Merkez Bankası, önceki günkü Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında bu sürecin ilk adımının atılması için gerekli koşulların oluştuğu değerlendirmesinde bulundu.
Mevcut uygulamada, küresel krizin getirdiği likidite ihtiyacı nedeniyle, Merkez Bankası bankaların fon ihtiyacını karşıladığı repo ihalelerinde, faiz oranı belirlemeyip, gelen talebe göre faizin oluşumuna izin veriyordu. Bundan sonra ise bankaları fonladığı haftalık repo ihalelerinde faiz oranlarını sabit tutup, bu sabit orandan bankaların miktar taleplerini alacak. Dolayısıyla piyasaların baz aldığı faiz oranları artık sabit hale gelen haftalık repo ihalesi faiz oranı olacak, hesaplarını buna göre yapacaklar.
Merkez Bankası bu yöntemle, söylediği-söyleyemediği birkaç amacı birden yerine getirmiş olacak. Açıkladığı amaç; artık krizden çıkışta piyasaların normal işleyişine dönmesi, yani sürekli Merkez Bankası’ndan fonlanan bir bankacılık sistemi yerine, mümkün olduğunca bankaların birbirlerinden fon sağlayıp, işlerini buna göre döndürmeleri. Özetle; normal piyasa koşullarına dönüş amaçlandığı için bu yola gidiliyor.
Merkez Bankası’nın bu yöntemi uygulamak konusunda açıkca söylemediği amaç ise “hükümetin faiz oranları konusunda tepkisini çekmemek” olarak özetlenebilir. Yani Merkez Bankası yönetimi bu yöntemle politika faiz oranını artırmamış olacak dolayasıyla Hükümetin “fazi nasıl artırırsın” tepkisi olmayacak. Ancak fiili olarak faiz oranlarını artırmış yani gerekeni de yapmış olacak.
TEKNİK FAİZ AYARLAMASI
Merkez Bankası haftalık repo oranını yüzde 7 olarak belirleyerek, fiilen faizi yarım puan artırmış oldu. Oysa politika faiz oranını değiştirmedi, sabit bıraktı. Merkez Bankası bununla da yetinmedi, önceki günkü PPK açıklamasında, uzun süre politika faiz oranını artmayacağını da söyledi.
Buna karşılık Merkez Bankası haftalık repo ihalesi faiz oranını istediği gibi artırabilir. Yani politika faiz oranı yüzde 6.5 olarak sabit kalırken, repo ihalesindeki faiz oranını yüzde 7 yaptığı gibi, ileride 8, 9 gibi, hatta çift haneli rakamlara da yükseltebilir. Bu oran artarken hala Merkez Bankası politika faiz oranını artırmamış, 6.5’da tutmuş gibi de gözükebilir.
Tabi ki Merkez Bankası bu yöntemle Hükümetten tepki görmemiş olacak ama fiili faiz oranları da yükselmeye devam edecek. Bunun adı da teknik faiz ayarlaması olacak.
Merkez Bankası daha önce iç talebin kademeli bir artış eğilimi sergilediğini belirtirken, önceki günkü açıklamasında bunun yerine “iç talepteki artışın istikrarlı olduğunu” belirtmesi piyasaların dikktatini çeken önemli bir saptamaydı. Merkez Bankası son dönemdeki küresel gelişmeler nedeniyle ise dış talebe ilişkin belirsizliklerin daha uzun bir süre önemini koruyacağını belirtti.
Küresel ekonomiye ilişkin belirsizlikler nedeniyle politika faizlerinin bir süre daha mevcut düzeylerde tutulması ve uzun süre düşük düzeylerde seyretmesi gerekebileceği belirtilen açıklamada, mayıs ayı enflasyonunda, işlenmemiş gıda fiyatlarında belirgin bir düşüş gözlenebileceğine de dikkat çekildi.
Yazarın Tüm Yazıları