10 Soruda Sağlıklı Beslenme

Aç kalarak kilo vermek sağlıklı değildir. Vücut kıtlık mekanizmasına göre organize olmuştur. Aç kaldığını zamanlarda beyin “Çalışma! Gıda yok, ne zaman geleceği belli olmaz” diye sinyal gönderir. Bu sinyal ile sizi hayatta tutmak için çalışmayı minimuma indirir ve metabolizmanız yavaşlar. Vücudunuz savunma olarak yağ depolar. Aç kalarak verdiğiniz kiloları, metabolizmanız yavaşladığından hızlıca geri alırsınız. Ve uzun süre yapılan açlık diyetleri sonunda metabolizma kalıcı olarak yavaşlar.

Hayır, vitaminler kilo aldırmaz. Yapılan hiçbir çalışma bunu ispatlayamamıştır.

İştahı açtığı düşünülen vitaminlerin mekanizması şu yönde olabilir; eksik olan bazı vitaminler, metabolizmayı yavaşlatır. Örneğin demir; bu vitamini tekrar vücudunuza aldığınızda metabolizmanız hızlanır ve kalori ihtiyacınız artar buda dolaylı yoldan iştahınızın açılmasına neden olabilir. Ancak siz 1 dilim ekmek tüketirken yine bir dilim ekmek tüketmeye devam ederseniz kilo almazsınız. İştahınız açıldı diye 3 dilim ekmek yerseniz kilo alırsınız. Ben genelde bu tarz iştah açtığını düşündüğünüz vitaminleri doktorunuza danışarak sabah aç karna değil, uyumadan önce aç karna almanızı tavsiye ediyorum. Böylece iştahınız, siz uykudayken açılmış olur. Rüyanızda istediğiniz kadar yemek yiyebilirsiniz. Bu size kilo aldırmaz:)

Her şeyde olduğu gibi kahvede de azı karar, çoğu zarar diye düşünebiliriz. Evet kahvenin içerisinde ki kafeinden dolayı konsantrasyon artırıcı ve metabolizma hızlandırıcı etkileri ispatlanmıştır. Ama günde 250-300 mg’dan fazla kafein alımının da bir çok zararı ispatlanmıştır. Burada 1 Türk kahvesinde 60 mg, filtre kahvede 150-200 mg arası kafein olduğunu unutmayalım.

**Kahveyi eğer zayıflamak için içmek istiyorsanız içerisine tarçın ekleyip aç karna tüketebilirsiniz. Böylece hem iştahınızı azaltır hem de metabolizmanızı hızlandırır.

Protein ağırlıklı beslenmek hızlı kilo vermenize neden olur. Çünkü hem proteinleri sindirmek için daha fazla enerji harcarız hem de proteinler mideyi daha geç terk ettiğinden daha uzun süre tok kalmanızı sağlar.

Ancak uzun dönem protein ağırlıklı beslenmek, kalp, böbrek ve karaciğere zarar verebilir. O yüzden bu tarz beslenme programları kısa dönem uygulanmalıdır. En önemlisi tamamen protein ağırlıklı diyetlerle zayıfladığınızda, sürdürülebilirliği olmayacağından normal hayatınıza döner dönmez kilolarınızı geri alırsınız. Ve uzun dönem karbonhidrattan yoksun beslendiyseniz, bazı karbonhidrat çeşitlerine intolerans geliştirebilir veya karbonhidratları sindirmekte daha fazla zorlanabilirsiniz. Bu da daha fazla kilo almanıza sebep olur.

Bu çok geniş bir konudur. Ama genel olarak meyve, sebze ve protein kaynaklarını tüketen bir çocuk sağlıklı besleniyor diyebiliriz. Burada önemli olan, örneğin süt içmeyen çocuk onun yerine peynir, yoğurt veya kefirden ihtiyacı olan kalsiyumu alıyor mu? Yani çocuk bir sebze veya bir meyveyi yemiyor diye sağlıksız besleniyor diyemeyiz. Onun yerine farklı meyve ve sebzelerden eksik olan vitaminlerini sağlayabiliriz. Burada en büyük sorun sebze yemeyen çocuklar. Burada sebzeyi farklı şekillerde sunmayı denemeliyiz. Örneğin kabak yemeyen çocuğa kabağı makarna ya da mücver şeklinde sunabilirsiniz☺ Çocuklarda en büyük sorunumuz ise paketli gıda tüketimidir. Aslında evde çocuklarınıza kek, bisküvi veya çikolata yapabilirseniz paketli gıdayı hayatından çıkarmış olabilirsiniz. Çocuklar büyüdükçe meyve tüketimleri azalıp, şeker tüketimleri artar. Burada meyveyle arasına mesafe koymasına müsaade etmezseniz, tüketeceği şeker miktarı azalabilir. Örneğin; meyve yemeyip dondurma seven çocuğunuz varsa muzların kabuklarını soyup buzluğa atın. Çıkardığınızda içine kakao ve 1-2 çay kaşığı süt veya su ekleyerek robottan çekerseniz bunu dondurma diye verebilirsiniz. Veya meyvelerin suyunu sıkıp içine arzu ederseniz bal ekleyerek dondurma çubuklarıyla dondurabilirseniz, çocuğunuz bunu dondurmadan farksız gibi düşünerek tüketebilir. Aslında çocuğunuza beslenmeyi sevdirecek hiçbir tarifin yapımı uzun değil. Gözünüzü korkutup hiç vaktim yok demeyin. Günde yarım saat ayırarak bunları yapabilirsiniz☺

Gece uykusunda uzun süreli bir açlıktan sonra uyanmış oluyoruz. Uyandığınız ilk 1 saat içinde bir şey tüketmezseniz kan şekeriniz düşer ve bu düşüklük yemek yemeniz ile dengelenmez, tüm gün canınız tatlı ve yemek yemek ister! Ayrıca siz öğün atladığınız zaman metabolizmanız yavaşlar ve gün içinde daha az kalori yakarsınız. Buda daha zor kilo vermenizi sağlar.

ABD'de Vanderbilt Üniversitesi'nde ve Japonya'da Ehime Üniversitesi'nde yapılan araştırmalar kahvaltıyı atlamanın gece yemekten bile daha tehlikeli olduğunu saptamışlardır. Yeni yapılan çalışmalarda kahvaltıyla güne başlayanların kahvaltıyı atlayanlara göre daha kolay kilo verdiği gözlemlenmiştir.

Eğer kahvaltıyı vakitsizlikten atlıyor iseniz. 4 kaşık yoğurt içine 1 meyve 2 kasık yulaf ya da keten tohumu veya 3 ceviz bile ekleseniz, hızlı ve pratik bir kahvaltı yapmış olursunuz. Ve en önemlisi metabolizmanızı uyandırmış olursunuz.

Bunlar diyabetik ve light olarak ikiye ayrılırlar. Genellikle bu tarz diyet ürünler hem daha fazla katkı maddesi hem de zararlı olduğu ispatlanmış tatlandırıcılar içerebilir. Bu diyet ürünlerden özellikle şeker yerine tatlandırıcı eklenmiş olanların farklı zararları vardır. Yapılan çalışmalar vücuda giren tatlandırıcı, başlangıçta şeker olarak algılanıp ve karaciğerden insülin salgılattığını ve sonrasında bir şeker bulunamayınca şekerden daha kötü bir mekanizmayla bozulmuş glikoz toleransı yarattığını bulmuştur. Yine yapılan çalışmalar tatlandırıcılı diyet yemek ve içeceklerin karın yağlanmasını arttırdığını göstermiştir. Paketli light gıdalarda ise yine insan sağlığına zararlı katkı maddesi ve doymuş yağ içeriği bulunmaktadır. Diyet kraker yemek yerine bir dilim ekmek yerseniz hem doymuş yağ hem de katkı maddesi almamış olursunuz.

Bütün diyet ürünler sağlıksız mıdır? Hayır. İçerisinde sağlığa zararlı olmayan katkı maddeleri veya zararsız tatlandırıcı içerenler sağlıksızdır diyemeyiz.

Karbonhidrat ve yağ ağırlıklı besinlerle beslenme basen ve bel yağlanmasını arttırmaktadır. Daha az yağ ve karbonhidrat tüketip bölgesel egzersizler yaparsak bölgesel kilolardan daha kolay kurtulabiliriz.

Evet, aşk zayıflatır hatta eriyip bitmenize neden olabilir☺ Şaka bir yana, aşkın zayıflatmasının birçok nedeni var. Yapılan çalışmalar aşık olan insanların daha dikkatli beslendiği ve diyete başladığını gösteriyor.

Bunun dışında sevilme ve ilgilenilme sayesinde duygusal doyuma ulaşıyor. Duygusal açlıktan doğan ihtiyaç fazlası beslenmeden kurtuluyor. Aşık olunca salgılanan oksitosin duygusal doyuma ulaşmamızı sağlar. Aşık olunca salgılanan endorfinin, melatonin, serotonin, adrenalin ve oksitosin hormonları kanserden şişmanlığa birçok derde çare oluyorlar. Melatonin hormonu salınımını artırır, bu da vücudun direncini artırır. Bağışıklığın güçlenmesi ve vücut direncinin artması kilo kaybını hızlandırır.

Yine aşık olunca salgılanan ve “mutluluk hormonu” diye bilinen seratonin enerjimizi artırır ve iştahı azaltır. Adrenali direncimizi artırır ve metabolizmamızı hızlandırarak yediklerimizi daha hızlı sindirmemizi sağlar.

Burada önemli olan yiyeceklerimizi önceden planlamamızdır. Zamansızlıktan fast-food’a yönelmek yerine sağlıklı seçenekleri önceden düşünüp gerekirse yanımızda taşımanız gerekir. Yine gün içinde çalışırken sürekli çay kahve tüketmek yerine su ve bitki çaylarından destek alabiliriz. Akşam eve geç saatte gidiyorsak yemeklerimizi bir gün önceden hazırlamamız, eve geldiğimizde yüksek kalorili besinlere yönelmemizi engeller. Ara öğünlerde kurabiye ve paketli gıdalar tarzında yiyecekler yerine kuruyemişlerden, süt ürünlerinden destek alabilirsiniz. İkindi ara öğünü gibi uzun süreli açlıklarda 1-2 dilim ekmek ve peynir tüketebilirsiniz.