Güncel Öztürk
Yasemin Fatih Amato
Sinem Vural
Çikolata Kistinin Şifası Turunçgillerde
"Halk arasında 'çikolata kisti' olarak bilinen, ciddi ağrı verip kısırlığa yol açabilen endometriozisin oluşumunda risk faktörlerinden biri de beslenme alışkanlıkları. Bu konuda yapılmış 22 yıllık bir çalışmanın sonuçlarını anlatan Jinelog Dr. Mustafa Melih Erkan, "Yaklaşık 72 bin kadının takibiyle gerçekleştirilen bu çalışmada turunçgil tüketenlerde endometriozis gelişme riskinin yüzde 22 daha az olduğu belirlendi" dedi."
Rahim iç dokusunun rahim dışındaki organlarda görülmesi ile karakterize bir hastalık olan endometriozis, üreme çağındaki kadınların yüzde 10'unda görülüyor. Rahim dışında görülen bu doku hormona duyarlı olup özellikle kronik bir inflamasyona (iltihap) sebep olur.
Yarattığı bu inflamasyon ile ciddi ağrılara, karın içerisinde yapışıklıklara, bulunduğu yerlere göre adet periyodunda başka organlarda kanamaya ve kısırlığa yol açabilir. Oluşumunda genetik, çevresel, immünolojik ve bağırsak hastalılıkları rol oynar. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar özellikle beslenme şekillerinin ve besin maddelerinin de endometriozis gelişmesinde rolü olabileceğini gösterdi.
Sebze ve meyvelerin etkisi
Geçtiğimiz yıla kadar sebze meyve tüketimi ve endometriozis riski arasındaki ilişkiyi inceleyen sadece iki büyük çalışma mevcuttu. İtalyan bilim insanlarının çalışmasında taze meyve sebze tüketenlerde endometriozis riskinin daha az olduğu görülürken, Amerikalı bilim insanlarının çalışmalarında ise sadece meyve alımı ile endometriozis arasında ilişki görülmüştü. Aynı zamanda uzun yıllardır yapılan birçok çalışmada da yüksek doz pro-vitamin A(alfa karoten, beta karoten, beta kriptoksantin) içeren meyveleri tüketenlerde endometriozisin daha az görüldüğü saptanmıştı.
Turunçgiller kalkan gibi
Çikolata kisti oluşumunu artıran ya da engelleyen meyve ve sebzelerin saptanması için 1991 yılında başlatılıp 2013 yılında sona eren çok önemli bir çalışma yapıldı. Yine Amerikalı bilim adamlarınca yapılan ve bu yıl sonuçları açıklanan araştırma dünyanın en saygın bilim dergilerinden 'Human Reproduction' da yayınlandı. 1991- 2013 yıllarını kapsayan bir çalışma, çikolata kistinin oluşumundaki risk faktörlerinden birinin beslenme olduğunu ortaya koydu.
Çalışma 70 bin 835 kadın olarak planlandı. Ancak 22 yılda 840 bin 12 kişi takip edildi. Bu kadınlardan 2 bin 609'unda endometriozis saptandı ve beslenmeleri araştırıldı. Bu takipte turunçgil (portakal ve greyfurt şeklinde) tüketimi fazla olan kadınlarda endometriozis riskinin daha az olduğu ortaya çıktı.
Günlük 1 porsiyondan fazla turunçgil tüketenlerde endometriozis gelişme riski yüzde 22 daha az iken günlük 1 porsiyondan fazla lahana, karnabahar, Brüksel lahanası, brokoli gibi turpgil ailesinden sebzeler tüketenlerde endometriozis gelişme riski yüzde 13 daha yüksek görüldü.