B12 eksikliği belleği bozuyor

Uzun süredir ilerleyici bellek bozukluğundan yakınan genç bir hastamın öyküsünü sizinle paylaşmak istedim.

Hastam, bu süreçte yavaş yavaş ilerleyen bir unutkanlık yanında, zamanla yorgunluk, halsizlik, el ve ayaklarında yanma, uyuşma gibi sorunların da ortaya çıktığını belirtiyordu. Yaşam tarzı ve beslenme değerlendirmeleri bu genç hanımın 10 yıla yakın bir zamandır sıkı bir vejetaryen beslenmeyi ısrarla sürdürdüğünü, hiçbir hayvansal yiyeceğe elini bile sürmediğini ortaya çıkardı. Bu genç kadındaki ilerleyici bellek kaybının ardında yanlış beslenme tarzı yatıyordu. Genç hanım hayvansal besinleri tamamen dışladığı için vücuduna yeteri kadar B12 vitamini kazandıramıyordu.

B grubu vitaminlerin hepsi önemlidir ama B12 vitamininin ayrı bir önemi vardır. B12 yeteri kadar alınamazsa kan hücrelerinin üretimi ve sinir sistemi fonksiyonlarında bazı sorunlar baş gösteriyor. B12 kırmızı kan hücrelerinin üretimi için mutlaka gerekiyor. Vücudunuza B12 vitamini yeteri kadar kazandıramazsanız özel bir tür kansızlık sorunu (makrositer anemi) ile karşı karşıya kalıyorsunuz. Kansızlık probleminiz ilerledikçe belirginleşen halsizlik, yorgunluk, çarpıntı, nefes darlığı gibi problemler yaşıyorsunuz.

PSİKOLOJİK VE NÖROLOJİKSORUNLAR YARATIYOR

B12 vitamini sadece kan hücrelerini değil sinir sisteminin bütünlüğünü korumak için de şarttır. Vücuduna yeteri kadar B12 vitamini kazandıramayanlarda baş ağrısı, sinirlilik, karamsarlık, kulak çınlaması gibi nörolojik sorunlar ortaya çıkıyor. B12 noksanlığı, bu sorunlar dışında çok ama çok önemli bir sorun daha yaratıyor: Unutkanlık!

B12 vitamini eksikliğinin bellek zayıflamasına sebep olduğu uzun zamandır biliniyor. Bu vitaminin eksikliği özellikle vejetaryen beslenenlerde ve yaşlılarda daha sık görülüyor. B12 eksikliği son yıllarda en sık rastlanan sorunlardan biri. Sürekli diyet yapan müzmin diyetçiler, vejetaryen beslenenler ciddi bir B12 eksikliği tehdidi ile karşı karşıya. Anorektiklerin yani sürekli bir gıda reddi içinde olanları da aynı tehlike bekliyor. B12 eksikliğinin tehdit ettiği gruplardan biri de yaşlılar.

KİMLER RİSK ALTINDA

Yaşlılar beslenmelerine yeteri kadar özen göstermedikleri, B12’nin emilmesi için gerekli bir maddeyi midelerinde yeteri kadar üretemedikleri ya da bağırsaklarından B12 vitaminini vücutlarına gereği kadar kazandıramadıkları için B12 eksikliğine daha kolay yakalanıyor. Çok fazla alkol kullananlar, bağırsaklardan besin emilimini bozan sindirim hastalıklarını (çölyak hastalığı...) yaşayanlar, bazı ilaçları sürekli olarak kullanmak zorunda olanlar veya gereksiz ve dikkatsiz bir şekilde antiasit ilaç tüketenlerde de bu vitaminin emilmesi bozulmaktadır.

B12 vitamini eksikliği günümüzün önemli sorunlarından biridir. Özellikle, yaşlıların, sık sık ve uzun süre diyet yapanların, vejetaryenler ile anorektiklerin bu yönden dikkatli olmaları gerekiyor. Başka sebeplere bağlanamayan unutkanlıklar, yorgunluk, halsizlik, el-ayak uyuşmaları, karıncalanmaları, kas güçsüzlükleri ve depresyon benzeri problemlerin arkasında B12 vitamini eksikliği yatabiliyor.

B12 hangi besinlerde var

B12 vitamininin en yoğun bulunduğu besinler hayvansal gıdalar. Özellikle karaciğer, kırmızı et, deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri önemli ve güvenilir B12 kaynakları. B12 vitamini eksikliğini belirlemenin en kolay yolu kanda bu vitaminin düzeyini ölçmek. B12 eksikliğinin tedavisinde B12 içeren tabletler veya ampullerden de faydalanabiliyor.

Cinsel desteklerin içine Viagra karıştırıyorlar

Amerikan Besin ve İlaç Dairesi Çin’den ithal edilerek piyasaya verilen ve cinsel gücü artırdığı, sertleşme sorununu iyileştirdiği vaatleriyle satılan doğal desteklerden bazılarının içinde Viagra’nın aktif maddesi "sildenafil" veya aynı etkiye sahip benzer bazı kimyasal moleküller belirledi. Besin ve ilaç dairesi, tüketicileri bu besin desteklerinin ürünün içinde bulunduğuna yönelik herhangi bir bilgilendirme olmadığı için de uyardı. Bu durum özellikle bu ürünler içinde Viagra -sildenafil- veya benzeri kimyasallar bulunduğunu bilmeden kullanan diyabetliler, kalp hastaları ve hipertansiyonlular için ağır bazı sonuçlar doğurabileceği nedeniyle önemli.

Bu bize yakın zamanda yaşadığımız önemli bir problemi hatırlattı. Ülkemizde satışa sunulan ve doğal yolla zayıflattığı vaat edilen bir ürünün içinde reçeteyle satılması mümkün olabilen bir kimyasalın Sibutramin’in bulunduğu belirlenmişti. İçinde Sibutramin olduğunu bilmeden bu doğal ürünle zayıflamaya çalışan çok sayıda vatandaşımız hastalanmış, hatta bazıları yaşamlarını kaybetmişlerdi.

Cinsel gücü doğal yoldan artırabildiği, sertleşme sorununu düzelttiği vaadiyle satılan ürünlerden uzak durun.

Şeker hastalarına gece atıştırmaları yasak mı

Bu ne yediğinize bağlıdır! Genellikle, akşam yemeğinden sonra atıştırmak, özellikle de karbonhidrat içeren gıdalara yönelmek, eğer şeker hastasıysanız pek makbul bir davranış değildir. Bunun nedeni, fazladan kalori aldıran gece atıştırmalarının ertesi sabah kan şekerini yükseltmesidir. Eğer akşam yemeğinden sonra acıkırsanız, kalorisi düşük bir besin tüketmeyi yeğleyin. Kan şekerini yükseltmeyen, kilo artışına yol açmayan diyet soda, çeşitli yeşillikleri seçin.

Eğer şeker ilacı veya insülin kullanıyorsanız, akşam yemeğinden sonra, şeker düşüklüğü (hipoglisemi) yaşayabileceğinizi düşünerek bir şeyler atıştırma gereği duyduğunuzda mutlaka doktorunuzla görüşüp ilaç doz ve saatlerinizi gözden geçirmelisiniz.

Vitamin ve mineral kaynakları

A vitamini: Hayvansal kaynaklı besinler, kayısı, havuç, şeftali, kırmızıbiber, domates, brokoli, ıspanak, balık yağı ve tereyağı.

D vitamini: Yağlı tohumlar, soya fasulyesi ve kurubaklagiller.

E vitamini: Koyu yeşil yapraklı sebzeler, taze meyveler, buğday ve peynir.

K vitamini: Turunçgiller, çilek, yeşilbiber, domates, brokoli ve kuşburnu.

C vitamini: Kahverengi pirinç, bulgur, karaciğer, et, balık, süt ve kuru baklagiller.

B1 vitamini: Peynir, yumurta sarısı, balık, yoğurt, taze yeşil yapraklı sebzeler ve mantar.

B2 vitamini: Tavuk, sığır eti, balık, yumurta, süt, muz ve patates.

B6 vitamini: Kuzu ve sığır böbreği, balık, yumurta ve soya ürünleri.

Kalsiyum: Süt ve süt ürünleri, ıspanak, brokoli, badem, kuşkonmaz ve susam.

Fosfor: Süt ve süt ürünleri, etler, tohumlar, sert kabuklu meyveler, ayçiçeği ve kabak çekirdeği.

Demir: Etler, kuru baklagiller, kayısı, kuru erik ve kuru üzüm.

Çinko: Etler, yağlı tohumlar, süt ve ürünleri, bira mayası ve soya fasulyesi.

Magnezyum: Badem, ceviz, fındık, kuru fasulye, soya fasulyesi filizi.

İyot: İyotlu tuz, deniz ürünleri, ıspanak, sarmısak ve şalgam.

Kilo aldıran sağlıklı besin seçimleri

Yüksek kalorili ara öğünler:

n Simit + 1 dilim peynir + 1 bardak portakal suyu

n 2 avuç fındık veya badem veya ay çekirdeği

n 1 adet bar

n 1 paket çikolata

n 1 büyük muz + 1 bardak süt

n 2 büyük portakal

n 1 kase aşure

n 1 kase sütlü tatlı

Seçimlerinizi kalorisi yüksek ilavelerle zenginleştirin:

n Salatalarınıza; dövülmüş ceviz, ay çekirdeği, kavrulmuş iç fıstık gibi yağlı tohumlar ekleyin.

n Patates, havuç gibi yüksek kalorili sebzeleri sofranızda sık bulundurun.

n Tam tahıllı ve yağlı tohumla zenginleştirilmiş ekmekleri tercih edin.

n Daima daha büyük porsiyonlar yemeye çalışın.

n Yüksek kalorili besinleri sağlıklı olanlarından tercih edin.

Gece yatmadan önce...

1 bardak süt (160 cc) +

1 tatlı kaşığı bal

veya

1 bardak süt (160 cc) +

1 muz veya

5-6 adet kuru meyve + 1 avuç kuru yemiş

Haftasonu balık yapalım

Diyetimde balığa yer vermek istiyorum ama tarif bakımından çok sınırlı bilgiye sahibim. Kızartma yapmak istemiyorum. Bu nedenle balık tüketimim az. Bir tarif verebilir misiniz?

Uskumru yağlı bir balıktır. Ocak sonuna kadar tüketimi iyi olur. İşte hafta sonu için size lezzetli bir tarif:



Sebzeli Uskumru tarifi

(8 kişilik) (1 porsiyonu: 350 kalori)



Malzemeler:

l 1.5 kg uskumru balığı

l 3 çorba kaşığı zeytinyağı

l 3 adet defneyaprağı

l 3 su bardağı su

l 1 adet kereviz

l 4 adet domates

l 1 adet soğan

l 1 adet havuç

l 1 adet limon

l 1 demet maydanoz

l karabiber

l tuz



Yapılışı: Balıkları temizleyin, yıkayıp tuzladıktan sonra fırın tepsisine dizin. Sebzeleri ayıklayın, yıkayıp, iri parçalar halinde doğrayın, tuz, biber, zeytinyağı, su ve defneyapraklarını ilave edin. Orta hararetli ateşte sebzeler pişinceye dek kaynatın, ince delikli bir süzgeçten geçirip, balıkların üzerine boşaltın. Maydanozu kıyıp, üzerlerine serpin. Her bir balığın üzerine yarım limon dilimi koyun. Orta hararetli fırında 40-45 dakika kadar pişirip, servis yapın.

Bölgesel şişmanlık için diyet yerine egzersiz yapın

1.65 cm boyunda 63 kg ağırlığındayım. Ağırlığım aşırı değil ama kendimi şişman hissediyorum. Yağlı bir görünüme sahibim. Bunun nedeni ne olabilir?

Beden kitle indeksi dediğimiz parametreye ideal sınırlar içerisindesiniz. Yalnız genel vücut ağırlığınızdan çok, bu ağırlığın açılımı bizim için önem taşımakta. Vücut ağırlığının bileşenlerini kabaca, kas, yağ ve su olarak sıraladığımızda, bizim için önemli olan bu bileşenlerin ideal sınırlara göre oranları. Bu oranlardan yağ oranı fazla olduğunda siz vücut ağırlığı bakımından ideal sınırlar içerisinde olsanız dahi bahsettiğiniz gibi yağlı bir görünüme sahip olabilirsiniz. Ya da ideal sınırlar içerisinde olduğu halde vücut şeklinizden dolayı kendinizi şişman hissedebilirisiniz. Bölgesel problemleriniz için diyet yapmak yerine mutlaka egzersize başlayın. Ama ondan önce, vücut analizinizi yaptırıp, dağılımın nasıl olduğunu bir diyetisyene yorumlatın.
Yazarın Tüm Yazıları