Louvre Müzesi’ne kardeş geldi fakir Lens’in göğsü kabardı

“Dünyanın en büyük müzelerinden birinin ikinci şubesi, Fransa’nın belki de en fakir şehrinde açılıyor! İnanılmaz!” Lens Belediye Başkanı Guy Delcourt France 2 muhabirine böyle konuşuyor. Kapatılan bir maden üzerinde kurulan yeni Louvre’un fikir babalarından Vincent Pomarede ise, “Küçük Louvre” olarak anılmak istemediklerinin altını çiziyor: “Bu başka bir Louvre, eserlerin bambaşka bir konseptle sunulduğu yepyeni bir müze!”
4 Aralık’ta Cumhurbaşkanı François Hollande’ın açtığı Louvre ilk günler sadece Lens’lilere, 12 Aralık’tan itibarense tüm ziyaretçilere açık. 1 ve 2’nci Dünya Savaşı’nda yerle bir olmuş, 35 bin kişilik bu şehrin seçilmesinin iki nedeni var: Fransızların rağbet etmediği şehre turist çekmek, erişimi kolaylaştırıp bölgede düşük olduğu düşünülen kültür düzeyini yükseltmek.

TABLOLAR DUVARA ASILMADI

Japon mimarlar Kazuyo Sejima ile Ryue Nishizawa tarafından düzenlenen Louvre-Lens’ın mimarisi tümüyle cam ve metalle hazırlanmış. Doğal ışıkla aydınlatılıyor. İki bölümden oluşuyor: Zaman Galerisi ile ilki Rönesans sanatına ayrılmış geçici sergi. En iddialı salonu Zaman Galerisi, 3 bin 200 metrekare. Antik çağlardan 19’uncu yüzyıla binlerce yıllık sanat tarihini konu edinen bu kronolojik salonda hiçbir tablo duvara asılmamış. Amaç, “zamanın hep akmasını, hiç durmamasını” sağlamak. Müzeograf Adrien Gardere, “Eserler izole olmasın istedik. Aksine bir önce veya bir sonra gelen bir başka eserle diyalog halinde olmalıydılar” diyor. Zaten bu nedenle salonda hiç duvar yok!
Zaman Galerisi’ni hazırlarken üzerinde özenle durulan bir nokta, ziyaretçinin zaman kavramını algılamasını kolaylaştırmak olmuş. Örneğin Antik Çağ deyince birçok ziyaretçinin coğrafi konum konusunda kafasının karıştığını, hatta kimisinin Mezopotamya gibi büyük bir uygarlık beşiğinin yerini bile tam olarak kavrayamadığını belirtiyor müze yöneticileri: “Zaman Galerisi’ni duvarla bölmeden öylesine düzenledik ki ziyaretçi, Yunan-Roma dünyasının tanrı ve tanrıçalarını rahatlıkla Mısır’ın firavunlarıyla kıyaslayabiliyor. Ya da Batılı eserler üzerindeki İslam sanatı etkisini direkt görebiliyor.”
Lens’deki Louvre, atmosfer açısından Paris’tekinden farklı. Koleksiyonu ezen tarihi saray ağırlığı burada hiç yok. Paris’te dönemine ya da coğrafyasına göre birbirinden farklı bölümlere ayrılmış 350 bin eserlik koleksiyonu görmek için onlarca salonu geçmek gerekiyor. Oysa ki Paris Louvre’un şaheserlerinden oluşan Lens’te koleksiyon kelimenin tam anlamıyla insani boyutlarda. Sadece 205 eserli Zaman Galerisi’ni baştan başa geçerek sanat tarihinin resim, heykel, fayans, sanat objesi konusundaki gelişimini görebiliyor, örneğin MÖ 3300’de Suriye’de yapılmış pişmiş topraktan tanrı heykelciği ile başlayıp, gezinizi Fransız ressamı Delacroix’in 1831 tarihli, ünlü “Halka Rehberlik Eden Özgürlük” tablosuyla bitirebiliyorsunuz.

KOLEKSİYON 5 YILDA  BİR YENİLENECEK

“Louvre-Lens hiç dinlenmeyen, sürekli ilerleyen bir müze olacak. Sürekli yenilenecek, eserler değişecek. Ziyaretçiyi çekmek, ona yeni bir şeyler öğretmek için yeni formüller, taktikler icat edecek” diyor Louvre Paris’in müdürü Henri Loyrette. Zaten Louvre-Lens’e, Paris’teki ana Louvre’un sekiz ayrı departmanından gelen “yarı kalıcı” koleksiyonların beş yılda bir değiştirilmesi tasarlanıyor. Amaç hem Lens’de bir dinamizm sağlamak, hem de Paris Louvre ziyaretçisini eksik eserler nedeniyle uzun süre hayal kırıklığına uğratmamak. Bu nedenle Delacroix’nın başyapıtı bir yıl sonra Paris’e dönecek.
150 milyon Euro’ya malolan müzenin bakımına yılda 15 milyon Euro harcanacak. Amaç, endüstrinin bitmesinden sonra ekonomik bunalıma giren İspanyol Bask şehri Bilbao’da 1997’de açılan Guggenheim Müzesi ile olduğu gibi, müze sayesinde ayağa kalkmak! Zaten Belediye Başkanı ve milletvekili Guy Delcourt, “Bizim yeni kartvizitimiz Louvre-Lens olacak” diyor. “Halkımız nazik, yabancıya karşı açık ve çalışkandır. Ekonomik buhran içindeydik. Şimdi bunu aşmayı umuyoruz. Her geçen gün Lens’daki metamorfozu birlikte keşfedeceğiz. Yepyeni bir hayata, imaja kavuşacağız!”

Nasıl gidilir

Lens, Paris’ten hızlı trenle 80 dakika. Garda indiğinizde tabelalar sizi, büyük bir parkın içindeki müzeye yönlendiriyor. Louvre-Lens’e giriş 2013 sonuna kadar ücretsiz. 2014’ten itibarense giriş kişi başına 9 Euro olacak. Müze, salı hariç her gün 10:00-18:00 arası açık.

Koleksiyonda neler var

Üç bölümden oluşuyor: Antik Çağlar, Ortaçağ ve Modern Zamanlar. İlkinde Mezopotamya’da yazının doğuşu, Mısır ve Akdeniz medeniyetleri, Babil zamanında eski Doğu, Asur ve Pers imparatorlukları, Klasik Yunan, Büyük İskender’in dünyası ile Roma İmparatorluğu görülebilir. Ortaçağ başlığı altında, Doğu Hıristiyanlığı ve Bizans İmparatorluğu, Batı Hıristiyanlığı ve ilk kiliseler, İslam uygarlığı, Gotik Avrupa, Doğu ile Batı arasında buluşmalar var. Sonuncusunda Rönesans, İslam’ın üç modern imparatorluğu, Barok Avrupa, Aydınlanma çağı var.

Art nouveau binalar

Kuzey Fransa’nın küçük şehri Lens, 1990’da kömür madenlerini yasaklayan yasayla büyük bir ekonomik darbe aldı. Öyle ki şehir ülkede, kişi başına düşen gelirin en düşük olduğu yer! Bununla birlikte Fransa’daki birçok şehrin aksine küçük esnafını kaybetmedi. Belediye sırf esnafın ve müşterinin rahatı için kaldırımları genişletti. Lens özellikle cumartesileri, peynircisinden tuhafiyecisine türlü esnafıyla rengarenk, sevimli bir şehre dönüşüyor.
Bir özelliği de “art nouveau” tarzı mimarisi. Lens Turizm Ofisi şu sıralar 2013’teki rehberli, mimari şehir turları hazırlığında. Lens yakınlarındaki Arras, Bethune, Douai ve  Lille şehirlerinin görülmeye değer olduklarını belirtelim.