Lekesiz 42 yıl

İsmet SOLAK

Bu 42 yıla bakıldığında Ecevit pek çok konuda eleştirilere hedef olabilir. Ama birşey hariç... O da, siyasette geçen bu 42 yılın lekesiz ve şaibesiz olması. Ecevit'in dürüstlüğüne ve mütevazi yaşam biçimine kendisinin en acımasız muhalifleri bile toz konduramıyorlar.

Parlamentonun en kıdemli siyaset adamı olan Bülent Ecevit, dördüncü kez Başbakan oluyor. Ecevit, 1957 yılında girdiği TBMM'de, 12 Eylül sonrasının yasaklı dönemi hariç, sürekli görev yaptı.

Ecevit'in başbakanlığını üstlendiği hükümetlerin hepsinin ortak bir özelliği var: Bu hükümetler, her seferinde Türkiye'nin ağır siyasi ve ekonomik krizlere sahne olduğu olduğu dönemlere rastladı.

Ecevit'in pek çok konuda eleştirilere hedef olmasına karşılık, bir alanda eleştiri ve suçlamalardan tümüyle bağışık kaldığı görülüyor. O da, siyasette geçen bu 42 yılın lekesiz ve şaibesiz olması. Tüm çalkantılara rağmen Ecevit'in dürüstlüğüne ve mütevazi yaşam biçimine kendisinin en acımasız muhalifleri bile toz konduramıyor.

NEREDEN NEREYE? Ecevit, Ulus Gazesesi'nde çalışırken, 1957 seçimlerinde, CHP lideri İsmet İnönü'nün ricasıyla listeye girdi ve Ankara Milletvekili seçildi.

27 Mayıs'tan sonra Kurucu Meclis Üyesi oldu. 1961 seçimlerinde yine CHP milletvekili seçildi. İnönü kabinelerinde Çalışma Bakanı olarak görev aldı. İlk siyasi ününü o zaman yaptı. Toplu sözleşmeyle sendikalı işçilere grev hakkı sağladı. Artık ‘İşçi Babası’ idi.

CHP'de Ortanın Solu haraketinin içinde yer aldı. İsmet Paşa'yı da bu harekete sokan Ecevit, partinin ideolojik yapısını dünyadaki gelişmelere ayak uyduran yöne çekti. Demokratik Sol anlayışı, ‘‘CHP, Sosyal Demokrat bir partidir' denilmesini isteyenlere karşı ısrarla savundu ve programa soktu. O artık, CHP içindeki ilerici ve yenilikçi ekibin önderiydi.

12 Mart Muhtırası'na başkaldırıp, ‘‘Bu muhtıra, aslında bana karşı yapılmıştır’’ dedi. Genel Sekreterlik'ten, İsmet Paşa'nın ısrarlarına rağmen istifa etti.

Ancak, bu başkaldırı, Ecevit'i halkın büyük kesiminde büyüttü. ‘‘Halkçı Ecevit’’ sloganlarıyla desteklenen sevgi çemberi halka halka genişledi.

1972 yılında yapılan ünlü CHP Kurultayı'nda çok saygı duyduğu İsmet Paşa ile yolları ayrıldı. İsmet Paşa, partinin tutucu kanadını savundu. Ecevit ve arkadaşlarına karşı bayrak açtı ve kaybetti. Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü Genel Başkanı oldu.

O artık ‘‘Umudumuz Ecevit. Karaoğlan Ecevit’’ idi.

1973 seçimlerinde, Ecevit'in liderliğinde CHP birinci parti oldu. Ve CHP-MSP Koalisyonu Ecevit'in ilk Başbakanlık dönemiydi. Kıbrıs Barış Harekatı'nı bu hükümet gerçekleştirdi. O artık 'Kıbrıs Fatihi Ecevit' diye anılıyordu.

Türkiye'nin sağ-sol silahlı çatışmaları içinde girdiği 1977 seçimlerinde tek başına iktidar olmayı kıl payı farkla kaçırdı. 213 milletvekili ile azınlık hükümeti kurdu. Ancak, Ecevit'in ikinci Başbakanlığı bir ay sürdü.

1978 başında, Adalet Partisi'nden kopan 11'ler ile yeni bir hükümet denemesine girdi. Dünya petrol krizinin tam ortasına düştü. Hazine tamtakırdı ve spot alımlarda petrolün varili 35 sente varıyordu. Bu kriz Türkiye'yi de, Ecevit'i de fena vurdu. 1979 ara seçiminde, beş milletvekilliğini de Adalet Partisi kazandı. Ecevit hemen istifa etti.

12 Eylül sonrası, cezaevlerinde uzun çileler çekti. Bu arada, 12 Eylül'den hemen sonra CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti.

Askeri dönemde icazetli parti kuruluşuna karşı çıktı. 1983 seçiminden bir yıl sonra eşi ile Demokratik Sol Hareketi partiye dönüştürdü.

1987 seçiminde seçim barajını aşamadı. 1991'de DSP 7 milletvekili çıkarabildi.

1995 seçimlerinde, dördüncü parti oldu. Anayol Hükümeti'ne dışardan destek oldu. Refahyol döneminde, ANAP ile pek çok yasal düzenlemede ortak hareket etti. Ardından kurulan Anasol-D Hükümeti'nde koalisyon ortağı ve kendisi de Başbakan Yardımcısı oldu.