Krizin acı faturası: 1 milyon hanenin elektriği kesildi

ÖNCE barajlardaki su seviyelerinin listesini önümüze koyarak söze başladı:

‘‘Keban'ın kodu 6 cm düştü, elektrik üretimi durdu. Karakaya 11, Atatürk ise 5 santim daha düşerse bu iki barajın da elektrik üretimi duracak...’’

Enerji Bakanı Zeki Çakan, bu bilgiyi verdikten sonra ekledi:

‘‘Son günlerdeki kar yağışının barajlara su olarak dönmesi için mayısı beklemek gerek.’’

Çakan'
ın verdiği bilgiye göre bürokratları elektrik kesintisi önermiş.

Öneriye karşı çıkıp, daha pahalı elektrik üreten termik santrallara yüklenme yoluna gitmiş.

‘‘Elektrik faturalarında son dönemde görülen yükselme de bundan mı?’’ sorusunu yönelttik.

Haftada iki gün çamaşır makinesi çalıştıran, akşamları da sadece bir ampul ile televizyonu çalışan bir eve gelen aylık faturaların 50 milyon lirayı çoktan aştığını söyledik.

Çakan, verdiğimiz bilgileri onayladı.

Hemen ardından söylemekte zorlandığı kelimeyi buruk bir yüz ifadesiyle ağzından kaçırdı:

‘‘Biliyor musun, bir milyon abonenin, borcunu ödemediği için elektriğini kesmek zorunda kaldık.’’

Kısa bir süre durakladı, yine buruk bir ses tonuyla devam etti:

‘‘Her hanede ortalama 4 kişinin yaşadığını varsayarsak, 4 milyon insanın elektriği kesilmiş denektir.’’

Yani nüfusun yüzde 6.6'sının elektriği borcundan dolayı kesik.

1.5 KATRİLYON ALACAK

Elektrik kesme uygulamasının nedenini de açıklama gereği hissetti.

Bakan olarak göreve başladığında, çok fazla alacak biriktiğini görmüş.

‘‘Başbakanlık da dahil kim ödemiyorsa elektriğini keseceksiniz’’ talimatını o gün verdiğini anımsattı.

Elektriğini kestiği abonelerden alacağı tutarın yazımı bile tam bir satır uzunluğunda:

‘‘1 katrilyon 526 trilyon 334 milyar 920 milyon 880 bin 380 lira...’’

Bu bilgiyi aktardıktan sonra sadece hanelerin değil, kamu kuruluşlarının da borcundan dolayı elektriğini kestiklerini bildirdi.

Bakanlıklardan toplam alacağını ‘‘79 trilyon 992 milyar lira’’ olarak açıkladı.

Başta belediyeler olmak üzere, kamu kurumlarının elektriğini kesmeye başlayınca, hepsi gelip borçlarını taksitlendirme yoluna gitmiş.

KAÇAK AZALIYOR

Çakan'
ın yakındığı bir diğer konu ise ‘‘kayıp-kaçak’’ oranı.

Sadece borcunu ödemeyelere karşı değil, kaçak kullananlara da savaş açmış.

Sonuçta nisan-kasım döneminde elektrikteki fiyat artışı yüzde 31.03 oranında olurken, tahsilat tam yüzde 101 oranında artış göstermiş.

Özellikle şehirlerin gecekondu bölgeleriyle, Doğu ve Güneydoğu'da kaçak elektrik kullanımını engellemekte zorlandıklarını söyledi.

Bunu önlemek için İmar Yasası'nda değişikliğe gidileceğini bildirdi.

Kaçak binalar imar izni alamasa bile elektrik abonesi olabilecek. İlk aşamada 286 bin kaçak konduyu elektrik abonesi yapmayı planlıyor.

Bir yanda borcundan dolayı elektriği kesilenler, diğer yanda son dönemin moda deyimiyle kaçak elektrik kullanarak, ‘‘devleti hortumlayanlar!..’’

Elektrik 20'nci yüzyılda çağdaşlaşmanın en temel göstergesiydi.

Bu yüzyılın ise ‘‘vazgeçilmez’’ unsuru. Acı olan ise, bugün 1 milyon hanenin, borcunu ödeyemediği için bu unsurdan vazgeçmek zorunda kalması.
Yazarın Tüm Yazıları