Kriz Ege’yi delmiş

Kimine göre daha büyük, kimine göre değil, ama biz, büyük buhrandan bu yana gelmiş geçmiş en büyük küresel krizin Ege’deki yansımasını söyleyelim, “malumu” tekrarlayıp tekrarlamamayı da size bırakalım.

Krizin etkisini görmek için öncesini bilmek lazım. İzmir, Aydın, Balıkesir, Denizli, Manisa, Muğla, Çanakkale ve Uşak’ta, krizinden başladığı haziran ayında kamu ve özel sektörde çalışan toplam sigortalı sayısı 1 milyon 352 bin 950’ymiş. Geçmiş zaman kullanmak zorunda kaldım, çünkü tahmin ettiğiniz gibi, maalesef artık değil.  Haziran ayında İzmir’de toplam sigortalı sayısı 617 bin, Aydın’da 97 bin 748, Balıkesir’de 108 bin 492, Denizli’de 141 bin 749, Manisa’da 143 bin 519, Muğla’da 152 bin 304, Çanakkale’de 52 bin 304 ve Uşak’ta ise 39 bin 834.

102 bin 796

Bu rakam ne mi? İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) Sosyal Güvenlik Kurumu verilerinden yararlanılarak geçen gün yayınladığı, “Krizin İllerdeki İşsizlik Bilançosu” raporuna göre Haziran 2008- Ocak 2009 döneminde, Ege’deki sekiz ilde işini kaybedenlerin sayısı. Buna göre, 2008’in ikinci yarısında işini kaybedenlerin İzmir’deki toplam sayısı 29 bin 963. Muğla’da 45 bin 352, Aydın’da 8 bin 537, Denizli’de 7 bin 532, Balıkesir’de 4 bin 935, Manisa’da 4 bin 108 ve Çanakkale’de ise 2 bin 369. Bütün bunların üzerine bir de iyi bir haber verelim; Uşak’ta istihdam 529 kişi artmış. Araştırmaya göre, ülke genelinde toplam 10 bin 400 işyeri kapanmışken, bu rakamın nerdeyse yarısı Egeli. 2008’in ikinci yarısında, Ege’de kapanan işyeri sayısı 4 bin 602. Bunun illere göre dağılımı şöyle: Muğla’da 2 bin 685, İzmir’de bin 14, Aydın’da 362, Balıkesir’de 229, Denizli’de 200, Manisa’da 24, Çanakkale’de 74, Uşak’ta ise 14.

Üç ayın rakamı yok

Aklınızdaki soruyu sormadan ben cevap vereyim: Yukarıdaki rakamlar ocak, şubat ve mart aylarını kapsamıyor. Çünkü bu konuda çok netlik yok. Bunu yapacak olan Türkiye İstatistik Kurumu’dur. Ancak orada da rakamlar hem geriden geliyor, hem de iller bazında bilgi verilmiyor, en azından şu anda. Ama fikir vermesi açısından şöyle söyleyebiliriz: Kriz olmasaydı bile ocak ve şubat aylarında işsizlik yüksek çıkacaktı. Buna krizi de ekleyelim, tahmininizi kolaylaştırmak için İŞ-KUR İzmir İl Müdürlüğü’nün, “kuruma başvuranlara” göre hazırlanmış raporundan söz edelim: Geçen yılın ocak-şubat aylarına göre, başvuru sayısı 11 bin 882’den 19 bin 925’e yükselmiş. Buna bir de, Birleşik Metal-iş 2008 Eylül-2009 Şubat Raporu’na göre İzmir’de işten çıkarılanların sayısının 38 bin olduğunu ekleyelim. Varın gerisini siz düşünün. Şimdi eğer rahatlayacaksanız “malumu” söyleyebilirsiniz.