Korsana hız sınırı

KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı, uzun yıllardır beklenen 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Değişiklik Taslağı’nı kamuoyunun görüşüne sundu.

Kurulacak olan Dijital Hak İhlalleriyle Mücadele Merkezleri ile dijital ortamda korsan çoğaltım ve dağıtım yapanların internet erişim hızları düşürülecek ve bu sitelere de erişim engellenecek. Zorunlu eğitime tabi okul kütüphaneleri haricindeki kütüphanelere, ödünç verme faaliyeti karşılığında bedel ödeme yükümlülüğü getirilirken, hak sahibine ulaşılamayan eserlerin kamu kurum ve kuruluşları tarafından kamu yararı amacıyla kullanımına imkân da tanındı.
Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, dün düzenlediği basın toplantısında taslağı anlattı. Taslakla birlikte sinemadan müzik alanına, basılı yayınlara kadar pek çok konuda hak ihlaliyle ilgili düzenleme yapılıyor. Bakanlığın sitesine koyulan taslak, bir ay boyunca kamuoyunun görüşlerine açık olacak. Sürenin tamamlanmasının ardından da görüşler değerlendirilerek taslak revize edilecek. Son şekli verilen düzenleme Bakanlar Kurulu’nda tasarı haline getirilerek Meclis'e sunulacak. Bakan Avcı, bu yasama dönemi bitmeden düzenlemeyi Meclis'e göndermeyi planladıklarını kaydetti.

BAŞINDA SAVCI BULUNACAK

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın hazırlayacağı ortak bir yönetmelik ile ihtiyaç duyulan şehirlerde Dijital Hak İhlalleriyle Mücadele Merkezleri kurulacak. Korsanla mücadelede kilit rol üstlenecek olan merkezin başında bir savcı yer alacak. Herhangi bir hak ihlali tespit eden eser sahibi, bu merkeze başvuracak. Merkez, korsan çoğaltım yapan kişiye ulaşarak, iki defa uyarıda bulunacak. Her iki uyarıda da hak ihlali yapan kişi, bu eyleminden vazgeçmediği zaman ceza uygulanacak. Merkez, ihlal üçüncü kez tekrarlandığında internet erişim hızını düşürme kararı alacak. Korsan dağıtım yapılan internet sitesine erişim de engellenecek. Hak sahibi, merkezin verdiği cezanın yanı sıra, korsan dağıtımı yapana maddi ve manevi tazminat davası da açabilecek.

ESERLERİNİ DİJİTAL OLARAK İŞARETLEYEBİLECEK

Hak sahipleri eserlerini, artık dijital olarak da işaretleyebilecek. O işaretleme ile bir iz takibi yapılabilecek. Özellikle müzik alanlarında, ihlal yapan bilgisayarın IP’si rahatlıkla tespit edilebilecek. İşaretleme ile sanal ortamda eserin nereye gideceği, hangi noktadan ne kadar yayıldığı görülebilecek. Eser sahibi o IP adresiyle ilgili, Dijital Hak İhlalleriyle Mücadele Merkezi’ne başvurabilecek.

YEŞİLÇAM MAĞDURLARINA DÜZENLEME

Taslakla sinema alanında da önemli düzenlemeler yapılıyor. Korsan bir şekilde, internet, televizyon gibi çeşitli yayın mecralarında kullanılan her sinema eseri için o eser sahibinin senaryo yazarı, yönetmeni, oyuncusu gibi hak sahiplerine telif ücreti ödenecek. Bu düzenlemeyle başta Yeşilçam yıldızlarının haklarında düzenleme öngörülüyor. Bakanlık yetkilileri, bu hükümle “Kölelik sözleşmesinin sona ereceğini” savunuyor. Film yapım sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe yayın, yeniden iletim ve internet üzerinden erişime sunma haklarının otomatik olarak yapımcıya devredilmiş sayılacağı düzenlendi. Filmin ilk vizyona girmesinden üç yıl geçtikten sonra filmi yayınlayan kuruluşlar, yeniden ileten platformlar ile internet üzerinden erişime sunanlara bedel ödeme yükümlülüğü getirildi. Sinema sanatçılarının uygun bedel talep hakkından vazgeçilemeyeceği veya bu hakkın devredilemeyeceği düzenlendi.

HABERLER KÜLTÜR SANAT ESERİ

Taslak, gazetecilerin telif haklarını da içeriyor. Yapılan haber ve yorumlar, bir ‘hususiyet’ taşıyorsa, artık bir kültür sanat eseri olarak değerlendirecek ve yasaya tabi olacak. İzin almadan özel haberi kullanacak olan kişiler, gerekirse telif bedeli ödemek zorunda kalabilecek. Gazeteci ihlalle ilgili maddi ve manevi tazminat davası da açabilecek.