Köprü geçişi ‘bedava olsun’ tartışması

Bu söz, son 10 yıldır hemen her seçim döneminde siyasi partilerin vaatleri arasında yer aldı. Seçim sonrasında da unutuldu.

Köprülerden ücretsiz geçişin sağlanması konusu şimdi Meclis gündemine geliyor.

Köprülerdeki gişelerin kaldırılması için teklifi hazırlayan kişi de İstanbul Milletvekili Celal Adan.

Adan, İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Ticaret Odası'nın köprülerde yaptıkları çalışmalardan yola çıkmış.

Teklifi ile 3 Haziran 1977 tarihinde çıkan ve bugüne kadar hiç değişmeyen İstanbul Boğaziçi Köprü İşletme Yönetmeliği'nin değiştirilmesini hedefliyor.

İTÜ ve İTO'nun çalışmasına göre köprüden tek yönlü olarak günde 178 bin araç geçiyor. Bu, yılda 64 milyon araç ediyor.

Bu araçların 570 bini ise İstanbul plakalı değil.

Çalışmaya göre, akşam saatlerinde Mecidiyeköy'den Boğaziçi Köprüsü'ne kadar varan araç kuyruğunun uzunluğu bazı günler 10 km'yi buluyor.

Bir aracın bu trafik yoğunluğunda köprüden geçişi de 30-40 dakikayı buluyor.

Bu sürede bir aracın yaktığı benzinin yanı sıra, motor, debriyaj balatalarındaki yıpranma maliyetleri de çıkarılmış.

Adan, ‘‘Gişeler kalktığında trafik yoğunluğunun biteceğine’’ inanıyor.

Nitekim, geçen bayramda köprü geçişi bedava olduğunda, daha fazla araç geçmesine karşın, trafikte kuyruk oluşmamış.

YILLIK ÜCRET OLSUN

Adan, gişelerin kaldırılması için hazırladığı teklifle getirilmesini istediği sistemi de anlattı.

Verdiği bilgiye göre, köprü geçişlerinden yılda 180.5 trilyon gelir elde ediliyor.

‘‘Gişelerin kaldırılması halinde bu gelir nereden sağlanacak?’’

Adan'ın soruya yanıtı şöyle oldu:

‘‘İstanbul'da 1 milyon 250 bin özel, 1 milyon 50 bin ticari araç var. Her araçtan yılda bir defa olmak üzere 35 milyon lira üç taksit halinde alınır. Gebze ve Büyekçekmece girişlerinde de İstanbul plakalı olmayan araçlardan ‘şehir giriş ücreti' adında ayrı bir ücret alınır. Böylece gişelerden elde edilen gelirin karşılığı rahatlıkla bulunur. Ayrıca gişe görevlileri başka yerde istihdam edilir. Daha az petrol harcanır, araç motorlarının yıpranma payı düşer. Bunlar da milli gelirdir.’’

Köprüyü her gün kullanan ile yılda birkaç kez kullanan açısından bu bir haksızlık yaratmaz mı?

Adan’ın buna yanıtı, ‘‘Bir kişi yılda 20 kez karşıya geçse ödediği paranın karşılığını alıyor’’ oldu.

VURAL: EŞİTSİZLİK OLUR

Konuyu dün Ulaştırma Bakanı Oktay Vural ile de konuştuk.

Vural Batı'daki birçok ülkede de köprü geçiş ücretinin olmadığını belirterek, ‘‘Ancak o ülkelerde de şehir vergisi (city tax) var. Bizde ise yok’’ dedi

Vural, Adan'ın teklifine ise olumlu bakmayıp şöyle devam etti:

‘‘Köprüyü her gün kullanan ile yılda bir kez kullanan kişiye aynı ücreti ödeyeceksin dersen ikisi arasında eşitsizlik yaratmış oluruz.’’

Vural da köprü üzerindeki trafik yoğunluğunun gişelerden kaynaklandığına inanıyor. Bakanın önerisi, gişeleri devreden çıkaran Otomatik Geçiş Sistemi'nin (OGS) daha yaygın hale getirilmesi.

Konu önümüzdeki günlerde Meclis gündeminde tartışılacak.

Sevindirici tarafı ise ilk kez seçimin olmadığı bir dönemde konunun gündeme gelip tartışılacak olması.