Kimler çifte vatandaş olacak

Sayın Bakan, koa­lisyon müzakereleri sırasında ve hükü­met kurulduktan sonra çifte vatandaşlık üzerine sert tartışmalar yaşandı. Geçen hafta nihayet uzlaşı sağlandı. Madde madde sayacak olursanız, kimler opsiyon mecburiyetinden kurtuldu ve çifte vatandaş olabilecek?

Burada doğan ve sekiz yıldır Almanya’da yaşayan veya altı yıl Almanya’da bir okula giden, ya da Almanya’da bir okul veya meslek eğitimini bitiren göçmen kökenli gençler çifte vatandaş olabilecek. Bu düzenleme burada doğan gençlerin yüzde 90’ından fazlasını kapsıyor. Benim için en önemli olan, opsiyon mecburiyetini gerçekte kaldırmış olmamız ve gençlerin şartı yerine getirdiklerini yetkili daireye belgelemek zorunda olmamaları. Bunu ilgili daireler yapmak zorunda. Eğer ilgili daire söz konusu gencin çifte vatandaş olarak kalması için şartı yerine getirmediği kanısındaysa, bunu yetkili daire kendisi araştıracak ve söz konusu gence yazacak. Şartı yerine getirmiyorsa, o zaman opsiyon mecburiyeti doğacak. Bu da çok küçük bir grup. Bu anlamda biz gerçekte opsiyon mecburiyetini kaldırdık. Şartları göçmen kökenli gençlerin yüzde 90’dan fazlası yerine getiriyor.

ÖNCE BAŞVURABİLİR Mİ?

Söz konusu genç çifte vatandaşlığının devamı için 21 yaşından önce baş­vuruda bulunabilir mi?

Gençlerin çifte vatandaş olarak kalmaları için herhangi bir şey yapmaları gerekmiyor. Şartı yerine getirip getirmediğini yetkili daire kontrol ediyor ve getiriyorsa, 21 yaşından sonra da çifte vatandaşlığı devam ediyor. Ama bir genç 21 yaşından önce, “Acaba şartı yerine getiriyor muyum?” diye merak ederse, başvuru yapabilir. Fakat bunun için de bir belge sunmak zorunda değil. Bu, yetkili dairelerin işi.
Şuna dikkat çekmek istiyorum. Burada okulu bitirmiş olanlardan Alman­ya’da kaç yıldır yaşıyor olduğu şartı aranmıyor. Bu, bir okulu ya da meslek eğitimini bitirmiş olanlar için de geçerli. Bir oku­lu bitirmek, dili biliyor, ülkeyi tanıyor demektir. Bu yüzden şartlar çok kolay. Bir kez daha şunu vurgula­makta yarar var. Kimse bu şartı yerine getirdiğini yet­kili dairelere ispat etmek zorunda değil. Bu görevi yetkili daire yapacak. Yetkili daire sadece yasa­nın istediği şart eksikse, söz konusu gence yazıp sorabilir.

BURADA DOĞMUŞ OLMAK

Bu yasa Almanya’da doğmamış olan gençleri de kapsıyor mu? Hangi ta­rihten itibaren Almanya’da doğan gençler bu yasadan yararlanabilecek?

Şartın başında Almanya’da doğmuş olmak geliyor. Burada doğmayanları kapsamıyor. Hangi doğum yılından itibaren sorusuna gelince, yaşa göre bu ve 21 yaşına kadar olanlar için geçerli. Yılda bu durumda olan 3 bin 500 genç var. Ancak bu sayı 2018 yılından itibaren yılda 40 bine ulaşacak. Çifte vatandaşlıktan yararlanacak olan gençlerin sayısı gelecek yıllarda dramatik ölçüde artacak. 40 binin yüzde 90’dan fazlası çok basit bir yöntem ve kolay şartla çifte vatandaşlıktan yararlanmış olacak. İki pasaportu da kaybetmek istemeyen gençler için bu çok önemli bir kolaylık. Gençlerin hem köken hem de Alman vatandaşlığına sahip olmaları açısından çok iyi bir sonuç.

MEMNUN MUSUNUZ?

SPD opsiyon şartının genel olarak kaldırılmasını ve genel çifte vatandaşlığın tanınmasını vadetti. SPD Genel Başkanı Sigmar Gabriel, Leipzig’teki konuşmasında çifte vatandaşlık olmazsa büyük koalisyon da olmaz dedi. Siz ne kadar memnunsunuz, bu uzlaşıdan?

Ben çok memnunum. Çünkü opsiyon mecburiyetini gerçekte kaldırdık. Eğer yüzde 90’dan fazlası opsiyon kararı vermek zorunda değilse, ve hiçbir şey yapmadan doğrudan iki pasaportu da muhafaza edebiliyorsa, bu vaadimizi yerine getirmiş sayılırız. Ben buna çok seviniyorum. Özellikle de 2018’den itibaren yılda 40 bin gence bu imkanı sunmak, çok büyük bir başarı.

TARTIŞMA OLUR MU?

Taslak Federal Meclise gelince, ateşli bir tartışma bekliyor musunuz?

Bu konu Alman politikasını uzun süre uğraştırdı. Hessen eyalet seçimlerinde o zaman Roland Koch’un imza kampanyasını hatırlıyo­rum. Bu düzenlemeyle Almanya’da uzun yıl­lardır çifte vatandaşlık üzerine sürdürülen çok ateşli tartışmaları sona erdirmiş olacağız. Opsi­yon mecburiyeti kalkıyor.Almanya bu yeni düzenle­meyle bir parça daha mo­dernleşti. Bunun üzerine konuşulması gerek.

MAĞDURLAR NE OLACAK

Opsiyon mecburiyeti nedeniyle şimdiye kadar köken ya da Alman vatandaşlığını kaybeden mağdur gençlerin durumu ne olacak?

Bu konuda yasada bir düzenleme yok. Ama yasada ağır mağduriyet durumunu gözeten bir şart var. Ağır mağduriyet, mesela Almanya’da beş yıl okula gittikten sonra ailesiyle başka bir ülkeye göçen orada okula devam eden gençleri kapsıyor. Opsiyondan birine karar vermiş olan gençler, yeni yasaya göre bir vatandaşlığı seçmek zorunda değiller. Bu durumda olan gençler ağır mağduriyetten nasıl yararlanırlar, onları kapsar mı, bilemiyorum. Belki durumdan duruma değişebilir. Bunu yetkili dairelerin incelemesi gerekiyor. Bu konuda yasada bir açıklık yok. Yasa sadece gelecektekiler için geçerli.

YASA NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GiRECEK

Yasa taslağı gelecek hafta bakanlar kuruluna sunulacak. Ardından Federal Meclis’e gelecek. Ben yaz tatilinden sonra yürürlüğe gireceğini sa­nıyorum. O zamana kadar yaş süresi dolan gençler iki vatandaşlıktan birini seçmek zorunda kalacak. Yasa yürürlüğe girinceye kadar öyle. Ama bu süre zarfında karar vermek zorunda kalanlar ağır mağduriyetten yararlana­bilir mi, bakmak lazım.

TWITTER, YOUTUBE YASAĞI BENDEKİ ÇAĞDAŞ TÜRKİYE İMAJINA UYMUYOR

Berlin’de hükümet çevreleri ve kamuo­yunda hemen herkes seçim sonuçlarını ilginç buluyor ve şu soruyu so­ruyor: “Siz nasıl açıklıyor­sunuz?...” Adalet Bakanı Heiko Maas da “Türkiye’de siyaset arenası çok hare­ketli. Seçim sonuçlarını siz nasıl değerlendiriyor­sunuz” diye bana sordu... Ben de Bakan’a kendisinin Türkiye’deki gelişmeleri nasıl gördüğünü sordum. Maas’ın yanıtı şöyle:

Ben defalarca Türki­ye’de, Ege sahillerinde tatil yaptım. Bu gezilerimde çağdaş bir Türkiye gördüm. Almanya’da birlikte futbol oynadığım, çalıştığım Türk arkadaşlarım çağdaş insan­lar. Türkiye geçen yıllarda önemli gelişmeler kaydetti. Ekonomik gücü, toplumsal süreçte kaydettiği gelişme­ler sonucu Türkiye bende çağdaş, çok olumlu bir imajı bıraktı. Twitter veya Youtube yasağı bendeki çağdaş Türkiye imajına uymuyor. İnsanlar arasında iletişimi yasaklamak, bizim buradaki değer ölçülerine göre zaten kabul edilemez. Ama bu tür yasaklar benim Türkiye’de edindiğim çağ­daş imaja da yakışmıyor.

BAĞIMSIZ YARGI

Başbakan Erdoğan’ın yerel seçimlerden güçlü çıkması, size sosyal medyada daha fazla yasakların geleceği endişesi veriyor mu?

Yasakların insanların hoşuna gideceğini sanmıyorum. Sosyal medya genç insanların hayatının çok önemli bir bölümü. Burada sadece siyasi iletişim söz konusu değil. İnsanlar arası çağdaş iletişim türü bu. Bu iletişimi bu tür önlemlerle engellemek, nereye götürür bilemem.

Başbakan Erdoğan’ın Berlin ziyaretinde Başba­kan Merkel yargı bağımsız­lığının güçlendirilmesi için iki ülke adalet bakanlıkları arasında bir işbirliği öneri­sinde bulundu. Bu konuda bir gelişme var mı?

Türkiye Adalet Bakanıyla bir araya gelerek, bu konu üzerine konuşmayı karar­laştırdık. Ama ne zaman, bir süre henüz belirlenmedi.

EN GENÇ BAKANLARDAN

Adalet Bakanı Heiko Maas, hükümetinin genç bakanlarından. 1966 doğumlu. Bakan olmadan önce Saarland Eyaleti Ekonomi, Çalışma, Ulaştırma ve Enerji Bakanıydı. Triatlon sporu yapıyor. Bakan olduğu için Berlin’e yerleşmeye çalışıyor. Memleketi Saarland, Fransa’ya sınır. Ben de Berlin’e bir yıl önce yerleştiğimi söyleyince, bir ara Berlin üzerine sohbet ediyoruz.
Bakan Maas, “Fransa bize 10 kilometre... Günübirlik Fransa’ya geçiyorduk” diyor ve Berlin’de bunu özleyeceğini söylüyor. Bakanlık binası Fransız ve Alman katedralinin bulunduğu Berlin’in tarihi meydanı Gendarmenmarkt’ın yanı başında. Çalışma odası boydan boya cam. Karşı binadaki bürolarda çalışanları görünce, onlar da benim çalıştığımı görüyorlar diye düşündüğünü anlatıyor. Çalışma odasında canlı kırmızı, pembe, mavi tonların ağırlıkta olduğu, bahar havası veren tablolar asılı. Çalışma masası tarihi... “Çok eskiden beri Alman adalet bakanlarının çalışma masası bu” diyor. Bir süre kaybolmuş ama tekrar bulunarak yeniden yerine konulmuş. Sorularıma çok sıcak ve içtenlikle cevap veren Bakan Maas, söyleşinin sonunda bizi asansöre kadar yolcu ediyor.