Zor olan karda değil karzede yolda gitmek
Güncelleme Tarihi:
Murat TOSUN
Oluşturulma Tarihi: Şubat 22, 2006 00:00
Her kar yağışı sonrasında olduğu gibi bu yılda yollarımızda kalitesiz asfalt kullanılmasından dolayı devasa çukurlar oluştu. Kullanmakta olduğumuz yollarda oluşan bu çukurlar hem araçlar hem de otomobil kullanıcıları için büyük tehlikeler oluşturuyor. Otomotivin Güzin Ablası olarak tanıdığımız Onna Usta, çukurlar konusunda otomobil kullanıcılarına, "Lastiğim patlamadı, ucuz kurtuldum’ diye sevinmeyin’ uyarısında bulunuyor ve ekliyor: "Böyle bir çukura düşüldüğünde gözle görülmeyen bir çok sorun meydana gelmiş olabilir. Bu sorun üç gün sonra ortaya çıkar ve sonuçta ağır bedeller ödemek zorunda kalınabilir."
HER kar yağışının ardından yollarımız köstebek yuvasına dönüyor. Kullanılan malzeme kalitesiz olduğu için özellikle kar yağışının ardından asfalt zarar görüyor ve yollarımızda neredeyse kurtulmanın çokta mümkün olmadığı çukurlar meydana geliyor. Bu tip bir çukura düşüldüğünde genellikle karşılaşılan en önemli sorun ya lastiğin yarılması ya da jantın zarar görmesi oluyor. Ancak bu ikisinin olmadığı dönemde kesinlikle "ucuz kurtuldum" diye düşünmemek gerekiyor. Çünkü gözle görülmeyen ancak kısa süre sonra ortaya çıkabilecek ölümcül sorunlar oluşabiliyor.
İşte bu konuda Otomotivin Güzin Ablası olarak tanınan Onno Usta, "Tedbiri elden bırakmayın, en azından rot-balans ayarı yaptırın" uyarısında bulunuyor. Onno Usta’nın uyarıları bununla da sınırlı değil. İşte çukurların oluşmasından, meydana gelebilecek zararlara, bunların çözümlerinden dikkat edilmesi gerekenlere kadar Onno Usta tavsiyeleri.
YOLLARI KALİTESİZ ASFALT BOZUYOR
Onno Usta yolların bozulmasının ana sebeplerinin başında kış şartlarının geldiğini söylüyor. Ülkemiz yollarında kullanılan kalitesiz asfalta birde kış şartları eklenince yollarda önemli sorunlar oluştuğunu belirten Onno Usta, "Karların erimesi sonrasında oluşan çatlaklar ve ağır vasıtaların da yollara verdikleri darbelerle bu çatlaklar genişleyerek çukura dönüşür" diye konuşuyor. Avrupanın kış şartları ağır olan ülkelerinde bu sorunların yaşanmadığını kaydeden Onna Usta şunları söylüyor: "Bizim yollarımızda meydana gelen çukurlara düşmemek mümkün değil. Şehiriçi yollarda ya da otobanlarda karanlık, sis, yağmur nedeni ile doğal olarak görüş mesafesinin zorlaştığı ortamlarda ise her zaman için kontrolumuz dışında bir çukura düşme riski vardır."
ŞANZIMANA BİLE ZARAR VERİR
Onno Usta, çukura düşüldüğü zaman jant, düşük profilli lastik, geniş lastik gibi seçim yapanların önemli ölçüde zarar gördüğünü söylüyor. Böyle bir durumun ardından farkına varılmayan sorunlar zincirinin de ortaya çıkabileceğini belirten Onna Usta, şunları söylüyor: "Böyle bir durum yürüyen aksama önemli zararlar verir. Hele birde çekişi gerçekleştiren (önden çekişse ön lastikler) tekerleklerle sert bir şekilde çukura düşülmüşse aks, şanzıman, debriyaj, rot, rotil, direksiyon kutusu, amortisörler, amortisör kutusu gibi sistemler zarar görebilir. Bu zararlar çukura düştükten hemen ya da belirli bir süre sonra da meydana gelebilir. Kısa bir sürenin ardından oluşan bu hasarlar kendini belli etmeye başlar. Aslında bu garantisi devam eden ürünlerle servisler arasında önemli sorunlara neden olur. Çünkü çukura düşen kimse lastik, jant değişimi yapar ancak oluşacak diğer hasarların çukurdan kaynaklandığını düşünmez."
YOLLARI YENİDEN KEŞFEDİN
Onno Usta kar yağışlarının ardından bizlerinde yapması gerekenler olduğunu söylüyor. Onno Usta, öncelikli olarak böyle bir kar yağışının ardından her gün kullandığımız yolları yeniden keşfetmek gerektiğini belirterek, "Yani evimiz ile işimiz arasında kullandığımız yolu kontrol etmemiz gerekir. Düşülen bir çukurun sonucunda lastik patlatmayacak kadar bir darbe oluşmuşsa, bu ucuz kurtulduğunuz anlamına gelmez. Öncelikle lastikte tel kopması ve balon oluşması gibi sorunlarla başlayan olumsuzluklar olur. Çukura düşen güç ileten tekerlekse aksın üzerine yük biner. Buda çukurlara giriş hızına bağlıdır. Sonuç olarak en azından lastik patlamadan böyle bir çukura girsek bile rot-balans ayarına giderek gereken kontroller yaptırılabilir. Bu ayarlar yapılırken girilen çukurdan bir sorun kaynaklandıysa önemli ipuçları elde edilebilir."
JANTINIZI HEMEN DEĞİŞTİRİN
Kar yağışları sonrasında oluşan çukurlara düşen lastiğin büyük bir olasılıkla kullanılamaz olacağını söyleyen Onno Usta, "Bu tip bir çukura girdikten sonra tel koparan veya tel kopması sonucu balans tutmayan ve balon yapan, patlayan lastik bir daha kullanılamaz" diye konuşuyor. Jantın cinsine bağlı olarak da bazı durumların ortaya çıkabileceğini kaydeden Onna Usta bunları şöyle sıralıyor: "Ucuz jantlar saçtan yapılır. Yanaklarda eğilme varsa bunu tamir edenler var. Ancak jant göbekten de eğilmiş olabilir. Bu nedenle tamir yerine jantın değiştirilmesi daha iyi bir karar olur. Tabii ki pahalı jantlarda tamir yolu tercih edilebilir. Bu bütçeye bağlıdır. Ama bana göre pahalı ya da ucuz olduğunu bakmadan değiştirilmesinde yarar olduğudur. Çünkü can taşıyan en önemli unsur jant ve lastiktir. Gözle görülmeyen bir sorun meydana gelmiştir ve üç gün sonra bu sorun ortaya çıkar ve sonuçta ağır bedeller ödemek zorunda kalınabilir."
Hakkınızı arayın
Böyle bir çukura düşüp, aracınız hasar gördükten sonra neler yapılması gerektiğini biliyor musunuz? Bu konu hakkında aslında yaşanmış davalar mevcut. Bu davalardan bir tanesinde çukura düşen şikayetçi otomobilini yetkili servise götürdüğünde kendisine, "Yoldaki çukurlar amortisör ve rot kollarını bozmuş" denildiğinde zaman kaybetmeden dava açmış. Sonuçta çukurların araca verdiği zararın ilgili kuruluşlarca karşılanması için mahkemeye başvurulmuş. Yedi ay süren davanın ardından bilirkişi raporunda yoldaki bozukluğa dikkat çekilmiş ve mahkemeden çıkan karara göre servise ödenen 600 milyon liranın ilgili belediye ve karayollarından tahsil edilmesine karar verilmiş. Bu konu hakkında Tüketici yetkilileri yaptıkları açıklamalarda bu tip davaların bütün tüketicilere örnek olması gerektiğini belirtiyor. Yapılan açıklamalarda mevzuata göre tüketiciler, bir malın kusurlu çıkması veya bir hizmetin beğenilmemesi halinde Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurabiliyor deniliyor. 500 YTL’ye kadar olan zararların karşılanması için heyetler illerde sanayi ve ticaret müdürlüklerinde, ilçelerde ise kaymakamlıklar bünyesinde bulunuyor. Daha yüksek miktardaki şikayetler ise mahkeme yoluyla sonuçlandırılıyor. Bozuk yolun sebep olduğu kaza ya da maddi hasarlar aslında tazminat davaları ile ünlü olan ABD’de sık sık gündeme geliyor. Tazminat rakamının belirlenmesinde zarar gören tarafın kayıpları rol oynuyor. Örneğin bir işçi böyle bir durumda sakat kaldığında hayatının sonuna kadar kazanması muhtemel parayı tazminat olarak talep edebiliyor.
İşte bu konuda Otomotivin Güzin Ablası olarak tanınan Onno Usta, "Tedbiri elden bırakmayın, en azından rot-balans ayarı yaptırın" uyarısında bulunuyor. Onno Usta’nın uyarıları bununla da sınırlı değil. İşte çukurların oluşmasından, meydana gelebilecek zararlara, bunların çözümlerinden dikkat edilmesi gerekenlere kadar Onno Usta tavsiyeleri.
YOLLARI KALİTESİZ ASFALT BOZUYOR
Onno Usta yolların bozulmasının ana sebeplerinin başında kış şartlarının geldiğini söylüyor. Ülkemiz yollarında kullanılan kalitesiz asfalta birde kış şartları eklenince yollarda önemli sorunlar oluştuğunu belirten Onno Usta, "Karların erimesi sonrasında oluşan çatlaklar ve ağır vasıtaların da yollara verdikleri darbelerle bu çatlaklar genişleyerek çukura dönüşür" diye konuşuyor. Avrupanın kış şartları ağır olan ülkelerinde bu sorunların yaşanmadığını kaydeden Onna Usta şunları söylüyor: "Bizim yollarımızda meydana gelen çukurlara düşmemek mümkün değil. Şehiriçi yollarda ya da otobanlarda karanlık, sis, yağmur nedeni ile doğal olarak görüş mesafesinin zorlaştığı ortamlarda ise her zaman için kontrolumuz dışında bir çukura düşme riski vardır."
ŞANZIMANA BİLE ZARAR VERİR
Onno Usta, çukura düşüldüğü zaman jant, düşük profilli lastik, geniş lastik gibi seçim yapanların önemli ölçüde zarar gördüğünü söylüyor. Böyle bir durumun ardından farkına varılmayan sorunlar zincirinin de ortaya çıkabileceğini belirten Onna Usta, şunları söylüyor: "Böyle bir durum yürüyen aksama önemli zararlar verir. Hele birde çekişi gerçekleştiren (önden çekişse ön lastikler) tekerleklerle sert bir şekilde çukura düşülmüşse aks, şanzıman, debriyaj, rot, rotil, direksiyon kutusu, amortisörler, amortisör kutusu gibi sistemler zarar görebilir. Bu zararlar çukura düştükten hemen ya da belirli bir süre sonra da meydana gelebilir. Kısa bir sürenin ardından oluşan bu hasarlar kendini belli etmeye başlar. Aslında bu garantisi devam eden ürünlerle servisler arasında önemli sorunlara neden olur. Çünkü çukura düşen kimse lastik, jant değişimi yapar ancak oluşacak diğer hasarların çukurdan kaynaklandığını düşünmez."
YOLLARI YENİDEN KEŞFEDİN
Onno Usta kar yağışlarının ardından bizlerinde yapması gerekenler olduğunu söylüyor. Onno Usta, öncelikli olarak böyle bir kar yağışının ardından her gün kullandığımız yolları yeniden keşfetmek gerektiğini belirterek, "Yani evimiz ile işimiz arasında kullandığımız yolu kontrol etmemiz gerekir. Düşülen bir çukurun sonucunda lastik patlatmayacak kadar bir darbe oluşmuşsa, bu ucuz kurtulduğunuz anlamına gelmez. Öncelikle lastikte tel kopması ve balon oluşması gibi sorunlarla başlayan olumsuzluklar olur. Çukura düşen güç ileten tekerlekse aksın üzerine yük biner. Buda çukurlara giriş hızına bağlıdır. Sonuç olarak en azından lastik patlamadan böyle bir çukura girsek bile rot-balans ayarına giderek gereken kontroller yaptırılabilir. Bu ayarlar yapılırken girilen çukurdan bir sorun kaynaklandıysa önemli ipuçları elde edilebilir."
JANTINIZI HEMEN DEĞİŞTİRİN
Kar yağışları sonrasında oluşan çukurlara düşen lastiğin büyük bir olasılıkla kullanılamaz olacağını söyleyen Onno Usta, "Bu tip bir çukura girdikten sonra tel koparan veya tel kopması sonucu balans tutmayan ve balon yapan, patlayan lastik bir daha kullanılamaz" diye konuşuyor. Jantın cinsine bağlı olarak da bazı durumların ortaya çıkabileceğini kaydeden Onna Usta bunları şöyle sıralıyor: "Ucuz jantlar saçtan yapılır. Yanaklarda eğilme varsa bunu tamir edenler var. Ancak jant göbekten de eğilmiş olabilir. Bu nedenle tamir yerine jantın değiştirilmesi daha iyi bir karar olur. Tabii ki pahalı jantlarda tamir yolu tercih edilebilir. Bu bütçeye bağlıdır. Ama bana göre pahalı ya da ucuz olduğunu bakmadan değiştirilmesinde yarar olduğudur. Çünkü can taşıyan en önemli unsur jant ve lastiktir. Gözle görülmeyen bir sorun meydana gelmiştir ve üç gün sonra bu sorun ortaya çıkar ve sonuçta ağır bedeller ödemek zorunda kalınabilir."
Hakkınızı arayın
Böyle bir çukura düşüp, aracınız hasar gördükten sonra neler yapılması gerektiğini biliyor musunuz? Bu konu hakkında aslında yaşanmış davalar mevcut. Bu davalardan bir tanesinde çukura düşen şikayetçi otomobilini yetkili servise götürdüğünde kendisine, "Yoldaki çukurlar amortisör ve rot kollarını bozmuş" denildiğinde zaman kaybetmeden dava açmış. Sonuçta çukurların araca verdiği zararın ilgili kuruluşlarca karşılanması için mahkemeye başvurulmuş. Yedi ay süren davanın ardından bilirkişi raporunda yoldaki bozukluğa dikkat çekilmiş ve mahkemeden çıkan karara göre servise ödenen 600 milyon liranın ilgili belediye ve karayollarından tahsil edilmesine karar verilmiş. Bu konu hakkında Tüketici yetkilileri yaptıkları açıklamalarda bu tip davaların bütün tüketicilere örnek olması gerektiğini belirtiyor. Yapılan açıklamalarda mevzuata göre tüketiciler, bir malın kusurlu çıkması veya bir hizmetin beğenilmemesi halinde Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurabiliyor deniliyor. 500 YTL’ye kadar olan zararların karşılanması için heyetler illerde sanayi ve ticaret müdürlüklerinde, ilçelerde ise kaymakamlıklar bünyesinde bulunuyor. Daha yüksek miktardaki şikayetler ise mahkeme yoluyla sonuçlandırılıyor. Bozuk yolun sebep olduğu kaza ya da maddi hasarlar aslında tazminat davaları ile ünlü olan ABD’de sık sık gündeme geliyor. Tazminat rakamının belirlenmesinde zarar gören tarafın kayıpları rol oynuyor. Örneğin bir işçi böyle bir durumda sakat kaldığında hayatının sonuna kadar kazanması muhtemel parayı tazminat olarak talep edebiliyor.