Yatırım ilkeleri ve yeni rüzgárlar

KURAL I: ‘‘Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olma.’’ Kadim Finikeliler, yani bugünün Lübnanlıları, birikimlerimi nasıl değerlendireyim diye soranlara, ‘‘servetini üçe böl, üçte birini gayrimenkule, üçte birini mücevhere, üçte birini işe yatır’’ dermiş. O gün bugündür, bu formül pek de değişmiş değil. Yani akıllı yatırımcı, mutlaka bir portföy oluşturur. Portföyün amacı, rizikoları dengelemektir. Peki o zaman ‘‘yatırımlarda yeni trendler nedir?’’ diye sormak anlamsız mı? Eğer hálá, kadim portföy kuramı geçerliyse, yatırım trendini bilmeye gerek var mı? Tabii var.Portföy yapmanın modasının geçmediğini kabul ettiğimize göre, şimdi güncel soruya geçelim. Önümüzdeki günlerde hatta bugün, portföy oluşturmak için hangi yatırım araçlarına yönelmeli? Mesela, servetimiz yeterince büyükse veya taksit ödeme yeteneğimiz varsa, nerede gayrimenkul alalım? Mücevher almak ya da kadim zaman deyişiyle kıymetli maddelere yatırım yapmak günümüzde de aynı anlama mı geliyor? Bu ve bunun gibi pek soru var. Çünkü deneyimler göstermiştir ki, her yatırım aracının yükselen ve düşen devreleri vardır. Hüner zaten bu devreleri kestirebilmektedir. Bunun için ‘‘günün yatırım trendlerini izlemek şarttır’’. Ne demişler: Kural II. ‘‘Trend, is your friend’’ ya da ‘‘rüzgárı kullan’’.Kural III: Yatırım araçlarının getirisi, uzun vadede birbirine eşittir. Mesela bono ile borsa, TL. ile dolar uzun vadede eşit verim sağlar. Doğanın içinde öyle bir güç vardır ki, her tür yatırım aracının getirisini, belli bir vadede birbirine eşitler. Altı yüzlü bir zarı, altı bin defa atınca, bin defa bir, bin defa altı gelmesi gibi. Şimdi sıra geldi yatırımlardan uzun vadede en çok kazancı elde etmenin kuralını açıklamaya. Kural IV: ‘‘Aynı yatırım aracında takılıp kalma, zamanı gelince mutlaka pozisyon değiştir.’’ Gerekçesini yukarıdaki zar örneğinde açıkladım. Çok uzun süre aynı pozisyonda kalınırsa, ne köy olunur ne kasaba. Hatırlayın Tansu Çiller, kendisine miras kalan küçük bir çıkını, bir servet haline dönüştürdüğünü nasıl açıklamıştı. Pozisyon değiştirmede mükemmel zamanlama yapmakla.Nereye yatırım yapmalı sorusunun cevabı, yatırım yapanın yaşına göre değişir. Kural V. ‘‘Gençler, değer artışlı, yaşlılar sabit getirili araçlara yatırım yapmalıdır.’’ Zaten bu yüzden gençler ceviz ağacı dikerken, yaşlılar saksıda maydanoz yetiştirmeyi tercih eder. Öyleyse, gençken arsa ve borsa gibi değer artışlı yatırım araçlarına yönelmiş olanlar, yaşları 55'i geçince bonoya dönmelidir. Fenikelilerin portföy kuramı hálá geçerli, ama kompozisyonun yüzdeleri değişiyor.Bu kadar kuraldan sonra şimdi sıra geldi günün tavsiyelerine:1. Hisse senedine yatırım yapmanın uygun bir devresindeyiz. Borsada endeks ‘‘topukta iken, alında satmak’’ en iyisidir ama, ‘‘dizde alıp omuzda satsa’’ bile kişi çok kár eder. Endeks şimdi diz seviyelerinde.2. Borsada fazla risk almak istemeyenler, yüksek işlem hacmine sahip güvenilir şirket káğıtlarına yatırım yapsın.3. Döviz uzunca bir süre ‘‘reel olarak’’ artmayacak. TL.'ye dönüp, bonoya girmek daha yüksek verim sağlayabilir. Ama bilinmeli ki, faiz getirileri, ne dövizde ne de TL.'de tatminkár olacak.SON SÖZ: Kár, çalışan kafadan ziyade dayanıklı mide ister.