'Tek yöntem bu değil'

Dursun, felçli hastalarda sadece egzersiz tedavisi, yürüme eğitimi, botoks enjeksiyonu ve bobath terapisi gibi tek tedavi girişimlerinin, hastanın iyileşmesi açısından yetersiz olduğunu vurguladı.

"Kamuoyunda çok sık duyuyoruz. 'Robota girdi, yürüdü' deniyor. Maalesef böyle bir şey yok" diyen Dursun, "Keşke sadece böyle bir yöntemle hastalar yürüyebilseydi. Ancak birçok rehabilitasyon uygulaması, karma ve doğru bir şekilde planlandığında, daha çok yararlı oluyor" ifadesini kullandı.

Felçli hastalarda, üstünden yıllar geçmesine rağmen, "spastisite" denilen kasılmaların tedavisinin çok önemli olduğunu, yürüyüşün ve el-kol hareketlerinin gelişmesinde çok fayda sağladığını anlatan Dursun, söz konusu kasılmaların azaltılmadan, yapılacak diğer tedavilerin yetersiz kalalacağını dile getirdi.

YENİ BİR REHABİLİTASYON YÖNTEMİ: BEYNİN ELEKTRİKLE UYARILMASI

Dursun, felçli hastaların bu bütüncül yaklaşım içinde, beraber uygulanması gereken farklı birçok tedavi yöntemleri olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Tecrübeli ellerde uygulanacak botoks enjeksiyonları, zorunlu kullanım tedavisi, beynin elektrikle uyarılması, robotik uygulamalar, nöro-geribildirim uygulamaları, sanal gerçeklik tedavileri ve daha bir çok tedavi yöntemleri var. Zorunlu kullanım tedavisi yeni bir rehabilitasyon yöntemidir. Bu tedavide felçli hastalarda sağlam olan kol-el fonksiyonları bir omuz askısı yardımıyla 2-3 hafta süreyle engellenmekte ve felçli tarafın fonksiyonel görev ve aktivitelerde yoğun, tekrarlayıcı kullanımını sağlayacak bir terapi programı uygulanmaktadır."

Prof. Dr. Dursun, dünya literatüründe "zorunlu kullanım tedavisinin" felçli hastaların el-kol fonksiyonlarında olumlu gelişmeler sağladığını gösteren birçok çalışma olduğunu belirterek, özellikle el-kol gelişimi için beynin elektrikle uyarılmasıyla (transkraniyal doğru akım stimülasyonu) çalışmalarında olumlu sonuçlar alındığını söyledi.

PARMAKTA HAREKET VARSA ÖNEMLİ

Beynin elektrikle uyarılabilmesinin plastisiteyi, yani beyin hücrelerinin yeniden canlanmasını arttırdığını anlatan Dursun "Hele ki hastanın el bileğinde ve parmaklarında 10 derecelik bir hareket varsa, tedavilerinde büyük gelişmeler sağlıyor. Nöro-geribildirim tedavisi, hastanın beyin dalgalarını izleyerek, bunları hastaya geri bildirme ve hastanın bu dalgaları hekimin planlayacağı şekillerde değiştirmesini sağlama prensibine dayanır. Bu tedavi şekli ağrıda, dikkat eksikliğinde önemli rol oynar. Felç geçirmiş hastalarda, spastik çocuklarda, Down sendromu gibi durumlarda diğer tedavilerle birlikte uygulandığı zaman, iyi sonuçlar verebilir" şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Dursun, felçli hastaların rehabilitasyonunda, beyin hücrelerinin yeniden organize olması gerektiğine dikkati çekerek, bunun için de bu yüzyıldaki en önemli tedavilerden birinin de "aktivite temelli tedaviler" olduğunu ifade etti.

Bu tedavilerin, hastaya yapamadığı fonksiyonu yaptırarak neticeye varmayı amaçladığını, burada kullanılan robotların, hastanın el-kol fonksiyonlarını ve yürüyüş fonksiyonunu ilerletmek için hastanın da katılımına izin vererek egzersiz yaptırdığını anlatan Dursun, bu şekilde hastanın beyninde hücrelerin yeniden organize olmasını sağladığını kaydetti.

Dursun, nörolojik hastalıklarda, felçte, spastik çocuklarda, multipl skleroz (MS), kafa travması ve omurilik lezyonlarında düzgün yapılan ve daimi uygulanan kombine rehabilitasyon çalışmaları çok önemlidir. Unutmamak gerekir ki, rehabilitasyon çalışmalarında sadece 'tek tedavi' kavramı çok yanlıştır. Tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının belirli bir plan dahilinde, hastanın yakın takibi ile doğru kombinasyonların belirlenerek yapılması esastır" diye konuştu.