Kibariye

Üç yıllık bir aradan sonra yaptığı ‘‘Ben Ayakta AÄŸlarım’’ isimli albüm yılbaşında piyasaya çıkıyor. Arabeskten nefret edenler bile onu dinliyor. Müzik otoriteleri çok saÄŸlam bir caz gırtlağının olduÄŸunu iddia ediyor.TRT ekranlarına çıkan ilk kadın arabeskçi de o. ‘‘Ben bu ülkede kabul gören ilk Romanım. Ben kabul görünce baÅŸka Romanlar da meydana çıktı’’ diyor. Türkiye onun sesini, yorumunu ama en çok da samimiyetini sevdi. Bu yazı Manisa'nın Akhisar Ä°lçesi’nde doÄŸan Bahriye Tokmak'ın nasıl Kibariye olduÄŸunun hikayesidir.DoÄŸan'dan olma Makbule'den doÄŸma Kibariye ya da asıl ismiyle Bahriye Tokmak, 1960 yılında Manisa'nın Akhisar Ä°lçesi’nde doÄŸar. 8 çocuklu yoksul bir ailedir onunki. Hayatta kalabilmek için küçük yaÅŸtan itibaren çalışır. Annesiyle birlikte sokak düğünlerinde ve kahvelerde ÅŸarkı söyler. Åžarkı söylemek yemek yiyip su içmek gibi olaÄŸandır onun için. Sevinse de üzülse de ÅŸarkı söyler. Kederliyken aÄŸlayarak, mutluyken o meÅŸhur kahkahasını atarak.Yaşıtları okula giderken o, annesinin peÅŸinde kahve kahve dolaÅŸmaktadır. Bir yandan beline baÄŸladığı kardeÅŸini eÄŸlerken, bir yandan darbuka çalıp insanları eÄŸlendirir. Ä°ÅŸin en keyifli zamanı sonudur. Bir elini beline atar, diÄŸer eliyle dinleyicilerin önünde ÅŸapka açar: ‘‘Hadee, pamuk eller cebe!’’Akhisar'da iÅŸler iyice sarpa sarıp ekmek kazanacak kapılar tükenince ailesiyle birlikte Ä°zmir'e, Ä°kiçeÅŸmelik'e göç eder. Düğünlerde ÅŸarkı söylemekten arta kalan vaktinde Tepeköy'de tütün işçiliÄŸi yapar. O yıllarda tek arkadaşı pavyon ÅŸarkıcısı Mucize'dir:‘‘Bilgili, okumuÅŸlu, yazmışlı bir kızdı Mucize. Çok da güzeldi. Pavyonda çalışıyordu. Benim tütün kırmama, düğünlerde ÅŸarkı söylememe hiç dayanamazdı. Anneme, bu kız meÅŸhur olmalı. Naylon üzerinde oturuyorsunuz. Pavyonda çalışsa sizi en kral yerlerde oturtur, derdi.’’Kendi çirkin, sesi güzelMucize'nin ısrarları 1975'te sonuç verir. Pavyonda yalnızca ÅŸarkı söyleyeceÄŸine, müşterilerle ise baÅŸka kadınların ilgileneceÄŸine ikna olduktan sonra iÅŸi kabul eder. Ä°ki arkadaÅŸ soluÄŸu ÇaÄŸlayan Pavyon'da alırlar. Henüz 15 yaşındadır. Sesi güzeldir ama fiziÄŸini beÄŸenmezler. Ä°lk ÅŸarkısını Safiye Ayla misali perde arkasından okuturlar. Sunucular onu anons ederken hep aynı sözleri tekrarlar: Kendi çirkin, sesi güzel! BeÄŸenilmemek canını acıtır ama hiçbir zaman estetik olmayı düşünmez. Ne burnunu kaldırtır ne de ayrık olan diÅŸlerini düzelttirir. Çünkü Allah'tan korkar: ‘‘Allah isteseydi beni muhteÅŸem yaratırdı. Ne malum ameliyat olanlara Allah'ın kızmadığı. Ben kendimi beÄŸeniyorum. Allah bana gırtlak vermiÅŸ. Ömrümce ekmek yiyeceÄŸim ben bu gırtlaktan. Ancak bir kaza geçirirsem estetik olurum.’’İlk günlerde pavyona babasıyla gider. Sonra DoÄŸan Bey kızını pavyona götürmekten bıkar ve onu taksi ÅŸoförü Tünay'a emanet eder. Üç beÅŸ ay sonra ÅŸoför Tünay ile Kibariye hakkındaki dedikodular alır, yürür. ‘‘Bir gece Tünay'a dedim ki, abi hakkımızda dedikodu yapıyorlar, istersen artık sen beni taşıma. Tünay beni bir çekti köşeye, saçımı tutup artizler gibi bir öptü. Ayaklarım yerden kesildi.’’ 1979'da evlenirler. Ama hayat filmlerdeki gibi deÄŸildir. Evlendikten sonra da pavyonda çalışmaya devam eder. Parfüm nedir Gönül AKKOR'dan öğrendi1980'de Ä°zmir Fuarı sırasında keÅŸfedilir. Beyaz Kelebekler grubundan Turgut Akyüz onu ilk dinlediÄŸinde ‘‘Bu kız bu sesi neresinden çıkarıyor’’ der. Annesine 500 lira avans verir ve Kibariye'yi alıp, Ä°stanbul'a götürür. Pavyonların sıska ÅŸarkıcısı, Stardust Gazinosu'nda solist olmuÅŸtur: ‘‘Allah biliyor ya, Ä°stanbul'a hiç gitmek istemedim. MeÅŸhur olmak çok korkuttu beni. Pavyonun loÅŸ ışıklarının altında ÅŸarkı söylemeye alışmıştım. Gazinoda kendimi sudan çıkmış balık gibi hissettim. Sosyeteye alışamadım.’’İstanbul yıllarında kendine Gönül Akkor'u örnek alır. Gönül Akkor ve Müzeyyen Senar Ä°zmir'den yırtık pantolonla gelen bu küçük kıza sahne kıyafeti verirler. ‘‘Parfümün ne olduÄŸunu bilmezdim. Ä°zmir Geceleri diye bir kolonya vardı, onu kullanırdım. O zaman Charlie diye meÅŸhur bir parfüm vardı. Gönül Abla bana ondan aldı. O zamanki sanatçılar birbirine destek olurdu. Åžimdi sanat camiası çok kıskanç...’’80'li yıllarda mikrofon teknolojisi geliÅŸmediÄŸi için, pavyonlarda mikrofonsuz ÅŸarkı söylemeye alışır. Belki de bu sayede sesini enstrüman gibi kullanmaya baÅŸlar. Her melodiyi sesiyle verebilir. Bu yüzden müzik otoritelerine göre caz söylese harikalar yaratabilir. YeteneÄŸinin bilincindedir. Özel bir sese sahip olduÄŸunu her fırsatta kendisi de tekrar eder: ‘‘O zaman mikrofon denilen dava yoktu bebeÄŸim. Aslanlar gibi de söylüyordum. Bir Ham Meyva çekiyordum ben, ooooo!’’ Bir yılbaşı gecesi meÅŸhur olduKısa sürede sesi, yorumu ve hepsinden önemlisi doÄŸallığı ile medyanın dikkatini çeker. 1981 yılına girerken, TRT'de yılbaşı eÄŸlencesi için önerilir. O güne kadar siyah-beyaz TRT ekranlarında hiçbir arabeskçi ÅŸarkı söylememiÅŸtir. Pakize Suda ve Bülent Özveren'in desteÄŸiyle denetimden geçer. Kibariye, Cüneyt ÖzÅŸeker'in ‘‘Kimbilir?’’ isimli ÅŸarkısıyla bir gecede meÅŸhur olur. ‘‘Kim bilir bu gidiÅŸin dönüşü olacak mı? / Ah nasıl yollarına bakacağım kim bilir?’’Birbiri ardına kaset çıkarmaya baÅŸlar. 1980'lerden 1990'lara 10 yılda 21 kaset doldurur. Halkın gösterdiÄŸi yoÄŸun ilgi çeÅŸitli gazinolarda, gece kulüplerinde çalışmasına, Anadolu ve Avrupa turnelerine çıkmasını saÄŸlar. Bu çıkış özel televizyon kanallarının da ilgisini çeker. Ä°lk olarak Kanal 6'da ‘‘Darısı Başınıza’’ isimli evlendirmeyi konu alan bir program sunar. Ardından ismiyle efsane olan ‘‘EÄŸlen CoÅŸ Ä°ÅŸte Kiboş’’ gelir. ‘‘Hayatımda en büyük idealim iyi bir ÅŸarkıcı olmaktı, oldum. Evlenmek, yuva kurmak istedim, çok şükür bu da oldu. Hem ÅŸarkıcı, hem evimin kadını oldum. Her ÅŸeye kavuÅŸtum ama bir eksiÄŸim kaldı ÅŸimdi. O da, çocuk. Allah bir çocuk versin diye sabahlara kadar dualar ediyorum’’ dediÄŸi sıralarda, kocası tarafından aldatıldığını öğrenir. Bir sürü insan sineye çekmesini, ‘‘erkektir yapar’’ demesini beklerken, kocasını tek celsede boÅŸar. Klasik Türk kadını gibi davranmaz yani. Ona göre ihanet erkeÄŸin elinin kiri deÄŸildir. BoÅŸandığı yıl, Pakize Abla'sıyla (Suda), Hürriyet Gazetesi için yaptığı röportajda ÅŸunları söyler: ‘‘İzmir'de annemlerdeydim. Televizyonda alt yazı geçti. Benim okumam yazmam olmadığı için kardeÅŸlerim okudu. ‘Kibariye'yi kocası aldatıyor' diyormuÅŸ. O an ÅŸok geçirdim. Gazetede resimleri görünce bir baktım, kadını tanıyorum. Benim rahmetli olan plakçımın sevgilisiydi. Belkıs Akkale'nin eski gelini Elmas. Kocamı hiç tanımamışım, yazıklar olsun ona. Åžimdi iyi tanıdım. Hakkım helal olmasın diyorum. Anladın mı ablacım?’’ Pakize Suda röportajını ÅŸu sözlerle bitirir: ‘‘Tünay, Kibariye'yle yaÅŸam arasında baÄŸ olmuÅŸ yıllardan beri. Kibariye'nin yerine düşünmüş, Kibariye'nin yerine konuÅŸmuÅŸ, Kibariye'nin yerine gezmiÅŸ, Kibariye'nin yerine harcamış, kısaca Kibariye'nin yerine yaÅŸamış. Åžimdi Kibariye sudan çıkmış balık gibi. Kocasını kaybetmenin üzüntüsünden çok, nasıl yaÅŸanacağını bilememenin telaşı içinde.’’ Kendinden 19 yaÅŸ küçük sevgili20 yıllık kocasından boÅŸanmak çok pahalıya mal olur. Neredeyse beÅŸ parasız ortalarda kalmıştır. BaÄŸlı bulunduÄŸu müzik ÅŸirketi Prestij’le arasında sorunlar vardır. YaÅŸamak için yeni bir sevda bulur. AÅŸka sarılarak hayata tutunur.Sevgilisi Mehmet Ali Küçükbalçık kendisinden 19 yaÅŸ küçüktür. Medya hemen duruma el koyar. 38 yaşında bir kadının 19 yaşındaki bir gençle ne iÅŸi olduÄŸunu sorgulamaya baÅŸlar. O günlerde çevrilen filmin baÅŸrollerinde annesi Makbule Hanım vardır. Televizyonlara çıkıp 65 milyonun önünde ‘‘Şöfeer, Şöfeerr’’ haykırışlarıyla kızını evlatlıktan reddeder. Kibariye sakindir. ‘‘Annemdir ne diyorsa doÄŸrudur’’ der ve aÅŸkını yaÅŸar. 1999 yılında hamile kalır ve ikinci kez evlenir. Hayatı boyunca beklediÄŸi, istediÄŸi, her ÅŸeyden çok sevdiÄŸi kızı Birgül dünyaya gelir. Bu evlilik ikinci baharıdır. Kendinden 19 yaÅŸ küçük kocası ona okumayı yazmayı bile öğretir. YaÅŸ farkı hiç sorun deÄŸildir. ‘‘Ali'nin yaşı küçük ama ben onu 40-50 yaşındaki insana deÄŸiÅŸmem. Ben mutluyum ÅŸimdi, beni mutluluÄŸum ilgilendirir bebeÄŸim. 60 yaşında olursun ama yine de kocanı mutlu edersin. Daha ilerisini anlattırma bana.’’ Ve son söz: Kibariye tıpkı 1981'in ilk günlerinde yaptığı gibi 2004 yılında da sansasyon yaratmaya aday. Yılbaşında, üç yıllık bir aradan sonra ‘‘Ben Ayakta AÄŸlarım’’ isimli bir albüm çıkarıyor. Ä°skender PaydaÅŸ, Ozan ÇolakoÄŸlu, Ozan DoÄŸulu, Tarık Aransoy, Åžehrazat, Kadir Tapucu, Ä°lyas Tetik, Melih Kibar gibi isimlerle çalışmış. ‘‘Korkunç güzel bir albüm oldu’’ diyor. Kimbilir'in bestecisi Cüneyt ÖzÅŸeker'in oÄŸlu Sinan ÖzÅŸeker'in yaptığı ‘‘Gücendim’’ isimli ÅŸarkı onun hayatını anlatıyormuÅŸ. Sözleri şöyle: ‘‘Şans yüzüme hiç gülmedi / Dert üstüne dert eklendi / Dost bildiÄŸim herkes eldi / Hayata kadere gücendim.’’Â