Kanser tedavisinde yeni bir çaÄŸ

Çağımızın önemli saÄŸlık sorunlarından biri ve belki de en önemlisi olan kanser her geçen gün köşeye sıkışıyor. GeçtiÄŸimiz günlerde Amerikan Gıda ve Ä°laç Dairesi (FDA) tarafından kullanımına izin verilerek piyasaya sunulmuÅŸ olan bir ilaç kanser tedavisi alanında yeni bir çaÄŸ açılmasına yol açtı. Bu ilaçla ilgili olarak yazdığım yazı bir çok okurumun gözünden kaçmış. Gelen yoÄŸun sorular üzerine yazımı tekrar yayınlıyorum. Novartis firması tarafından geliÅŸtirilerek piyasaya verilmiÅŸ olan Glivec isimli ilaç, sadece kanser hücresine etki etmesi nedeniyle çok önem taşıyor. BilindiÄŸi gibi, ÅŸimdiye kadar kanserin tedavisinde kullanılan ilaçlar (kemoterapi), üreme hızı yüksek olan tüm hücreleri etkiliyordu. Kanser hücreleri aşırı üreme yeteneÄŸi nedeniyle kanser ilacından daha çok etkileniyor ama, sindirim sistemi iç zarı, kan, saç gibi dokulara ait hücreler de hızlı üreme potansiyeli olduÄŸu için kemoterapiden olumsuz etkileniyorlardı. Geçici de olsa bu etkilenme nedeniyle kanser tedavisi gören hastalar zor günler geçiriyorlardı.Son yıllarda geliÅŸen gen bilimi, saÄŸlıklı hücrelere etki etmeyip sadece kanser hücresi üzerinde etki yaratan ilaçların geliÅŸtirilmesi çığırını açıyor.Glivec ya da Amerika'daki markasıyla Gleevec bu ilaçlardan biri. Åžu anda Kronik Myleloid Lösemi (KML) tedavisi için izin verilen ilaç, löseminin bu türünde lökositlerin (akyuvar) 9. ve 22. kromozomlarındaki gen deÄŸiÅŸimleri sonucu oluÅŸan Philadelphia kromozomu ve Bcr-Abl adlı anormal protein üzerinde etkili. Bunlar akyuvarlarda kontrolsuz bir üreme ve dejenerasyona, dolayısıyla da lösemi hastalığının oluÅŸmasına yol açıyor, Glivec bunların etkisini bloke ediyor. Böylece saÄŸlam hücreleri etkilemeyip sadece lösemi hücresine etki ediyor.Glivec ÅŸu anda KML tedavisi için ruhsat almış durumda. Oysa bunun dışında da iki ayrı proteini de bloke ederek, sindirim sisteminin stromal tümörlerinde, akciÄŸerin küçük hücreli kanserlerinde beyindeki glioblastoma, yumuÅŸak doku sarkoması ve prostat kanserlerinde de etkili olabiliyor. Bu etkileri üzerinde yoÄŸun çalışmalar yapılıyor. Tıptaki bu geliÅŸmeler sayesinde, kanserin de zatürre gibi kolayca tedavi edilebilen bir hastalık haline gelmesi pek uzak deÄŸil gibi gözüküyor.Â