Ä°ÅŸyeri aÅŸklarının tatsız sonuçlarına karşı Amerikan çözümü Love Contract

Ä°ÅŸyerinde aÅŸk, patronun alarma geçmesi için yeterli bir sebep. Amerikan ÅŸirketlerindeki yeni eÄŸilim, çalışanlarına bir kontrat imzalatmak.Ä°ÅŸyerinde aÅŸk ya da bugünlerde artık adına tam ne deniyorsa (duygulu seks nasıl?), bir patronun alarma geçmesi için yeterli bir sebep. Çünkü dünya kanunu gibi bir ÅŸey; iliÅŸkilerin baÅŸlaması sancılı, sürmesi sıkıntılı, bitmesi kavgalı. Ya bir de mesela taraflardan biri kontrolü kaybedip iÅŸyerinin orta yerinde ayaklarının üstünde tepinip aÄŸlarsa... Ya da sözkonusu çiftin arasında bir de ast-üst iliÅŸkisi varsa ve birbirlerine iltimas geçerlerse... Ne olur? O iÅŸyerinde huzur ücretsiz izne ayrılır, aranır, ulaşılamaz.Türkiye’de, bu tür iliÅŸkiler için henüz bireysel düzeyde prensipler ya da büyük nasihatler dışında bir düzenleme yok. ABD’de ise öyle deÄŸil. Artık kesin öğrendik ki, Amerikalılar savaÅŸta ve aÅŸkta ‘önleyici vuruş’tan yana. Amerikan ÅŸirketlerindeki yeni eÄŸilim, çalışanlarına bir kontrat imzalatmak. Bunun adına ya ‘Love Contract’ ya da ‘Cupid (elinde ok olan aÅŸk tanrısı Eros) Contract’ deniyor. The National Law Journal dergisinin geçen aylarda yayınladığı makalesinin baÅŸlığı ‘AÅŸk kontratları raÄŸbette’ idi. San Francisco’da bir hukuk firmasında çalışan Stephen Tedesco, bu kontrat fikrinin beÅŸ yıl önce iki üst düzey yöneticinin kendilerini ve ÅŸirketlerini cinsel taciz davalarına karşı korumak istemesiyle ortaya çıktığını söylüyor. Amerika’da kısa süre içinde yaygınlaÅŸan bu kontratların bugün yılda kaç çifte imzalatıldığı konusunda kesin bir rakam yok. Oregon Ãœniversitesi’nden Profesör Dennis Powers, rakamın yılda birkaç bini bulduÄŸunu tahmin ediyor. Nixon Peabody hukuk firmasında ÅŸirketlere danışmanlık yapan avukat Jeff Tanenbaum ise sadece kendisinin bu yıl içinde 100 aÅŸk kontratı hazırladığını söylüyor. AÅŸk kontratı yöntemine baÅŸvuran ÅŸirketlerin çoÄŸu, Forbes dergisinin en zengin 500 ÅŸirketi arasında.Tanenbaum, kontrat taleplerinin büyük miktarda tazminatlar içeren cinsel taciz davalarının basına yansımasından sonra arttığını, son zamanlarda telefonun durmadığını ekliyor. Ä°ÅŸte ABD’de son günlerde aÅŸk kontratını gündeme getiren birkaç olay.SÄ°STEM NASIL Ä°ÅžLÄ°YOR?ABD’de bugün bir cinsel taciz davasının kaybedene maliyeti 250 bin dolardan baÅŸlıyor. O nedenle, iliÅŸkiye girdiÄŸiniz kiÅŸiyle iÅŸlerin yürümemesi hatta sık rastlandığı gibi hiç de hoÅŸ ayrılmamanız ihtimaline karşı bir önlem almak isteyebilirsiniz. E ÅŸirketiniz de ister. Ä°ÅŸte söz konusu kontrat burada devreye giriyor. Åžirket politikasına göre sonradan ortaya çıktığında iÅŸinizden olmak istemiyorsanız, iÅŸyerindeki sevgilinizle patronunuza gidiyorsunuz ve ‘Sigara odasında tanıştık, çok aşık olduk, bilgilerinize sunarız’ tarzı bir ÅŸey diyorsunuz. Bunun üzerine insan kaynaklarından biri elinde bir kontratla geliyor ve sizden imzalamanızı istiyor. Kontratta ÅŸunu diyor: ‘Ben ve arkadaşım birbirimizin rızası dahilinde arkadaÅŸlıktan öte bir iliÅŸki yaşıyoruz. Kimse birbirini taciz etmiyor. EÄŸer bir gün bu iliÅŸkiden rahatsızlık duyarsam ÅŸirketimin politikasına uygun bir ÅŸekilde baÄŸlı olduÄŸum müdüre bildireceÄŸim.’E-postalarla yürüyen iliÅŸki ÅŸirket politikasına takıldıDünyanın en büyük uçak üreticilerinden Boeing, geçen yıl bir skandalla sarsılmıştı. Åžirketin CEO’su Phil Condit bir Pentagon yetkilisine yasadışı bir iÅŸ önermiÅŸ ve bu ortaya çıkmıştı. Boeing bunu henüz atlatmış ve Amerikan Havacılığı’nın roket ihalesini almışken baÅŸka bir dert çıktı. O da ÅŸirketin ikinci adamı sayılan Harry Stonecipher’ın ÅŸirketin devletle iliÅŸkilerinden sorumlu kiÅŸisi Debra Peabody ile bir iliÅŸki yaÅŸadığının ortaya çıkması. Harry ve Debra ocak ayında California’da yapılan Boeing’in yıllık partisinde tanışırlar. Harry 68 yaşında ve evli. Debra kırklarında ve 25 yıldır Boeing için çalışıyor. Harry ÅŸirketin Chicago’daki merkezinde, Debra ise Washington ÅŸubesinde. Ä°liÅŸkileri büyük oranda e-postalar üzerinden ilerliyor. Bu e-postalar da bir muhbir tarafından ÅŸirketin yönetim kurulu baÅŸkanı Lewis Platt’e iletiliyor. Genel olarak e-postaların özel olduÄŸu ve kimse tarafından okunamadığı düşünülür deÄŸil mi? Yapılan bir araÅŸtırmaya göre Amerikan ÅŸirketlerinin yüzde 60’ı ÅŸirket dışına giden postaları, yüzde 27’si ise hem ÅŸirket içi hem de ÅŸirket dışı yazışmaları kontrol ediyor. Boeing’deki Harry Stonecipher de bu mekanizmanın kurbanı. Sevgilisiyle yazışmaları Boeing’i utandıracak nitelikte, ileride ÅŸirketin başına büyük bela açabilecek riskte görüldü. Stonecipher’den daha düşük seviyede olan Peabody, bir gün sinirlenip cinsel taciz davası açabilirdi. Bu durumda ÅŸirket hem yüklü bir tazminat ödeme riskiyle karşılaşır hem de zar zor toparladığı prestijini yeniden kaybedebilirdi. O yüzden Harry Stonecipher’ın istifası istendi.Karısı yönetim kurulu toplantısını bastı aÅŸk skandalı yolsuzluÄŸunu ortaya çıkardıGeçen ÅŸubatta bir pazartesi günü Claire O’Connell, MassMutual finans ÅŸirketinin yönetim kurulunun yapıldığı toplantı odasının kapısına dayandı. İçeri girmek istiyordu çünkü söyleyecek çok önemli bir sözü vardı. Claire O’Connell ÅŸirketin CEO’su Robert J. O’Connell’ın karısıydı. O gün toplantı odasına alınmadı ama söyleyeceklerini üst düzey bir yetkiliye anlattı. Kocasının, kadın müdürlerden Susan Alfano ile iliÅŸkisi olduÄŸundan emindi ve herkes bu rezaleti öğrenmeliydi.EÅŸinin bu hezeyanı CEO O’Connell hakkında bir dizi soruÅŸturma açılmasına sebep oldu. Bunların sonunda O’Connell’ın hayali bir emeklilik hesabı yaratıp yüklü miktarda para hortumladığı, sevgilisi Alfano’nun bunu bildiÄŸi fakat göz yumduÄŸu, O’Connell’ın hem kendi ailesinden hem de sevgilisinin ailesinden insanları iÅŸe aldığı ve iltimas geçtiÄŸi ortaya çıktı. Åžimdi O’Connell’ın toplantı basma giriÅŸiminde bulunan eÅŸi boÅŸanma davası açtı. Åžirket ise ona iki seçenek sundu: Ya kendi isteÄŸiyle ayrılacak ve 7 milyon dolar emeklilik ikramiyesi alacak ya da iÅŸten atılacak ve hiç para alamayacak. Kontratına göre tazminatının 60 milyon dolar olduÄŸunu söyleyen O’Connell, seçeneklerden hiçbirini kabul etmedi. Dava açmaya hazırlanıyor.Ä°ÅŸ arkadaşı sinemaya gidelim, dedi evet demeden kontratı burnuna dayadıMiami’de bir halkla iliÅŸkiler ÅŸirketinde müşteri temsilcisi olarak çalışan Catherine Barney, birkaç yıl önce yaÅŸanan o olayı çok net hatırlıyor. Ä°ÅŸ arkadaÅŸlarından Robert Gill ile bir müşteriye giderken bir kafede durup öğlen için bir ÅŸeyler atıştırmaya karar verirler. Robert yemeÄŸin sonunda ‘Bir ara sinemaya gitsek nasıl olur’ diye bir ÅŸeyler geveler. EÅŸinden boÅŸandıktan sonra iki yıldır kimseyle iliÅŸkiye girmeyen Catherine ne yapar? Gider ve heyecanla patronuna olan biteni anlatır. Robert ile çıkma ihtimali olduÄŸundan bahseder. Patron bu iÅŸten hiç hoÅŸlanmaz ve avukatına baÅŸvurur. Avukat da hemen ikilinin arasındaki iliÅŸkinin iki tarafın rızasıyla gerçekleÅŸtiÄŸini söyleyen bir aÅŸk kontratı hazırlar. Daha ortada ne öpüşme ne seviÅŸme vardır. Ä°lk buluÅŸmanın günü, saati bile belli deÄŸildir ama Catherine, Robert’ı çağırır ve eÄŸer onunla çıkmak istiyorsa ÅŸirketin iyiliÄŸi için bu kontratı imzalaması gerektiÄŸini anlatır. Robert’ın ‘elimi verdim boydan aÅŸağısını kurtaramayacağım galiba’ tedirginliÄŸiyle en yakın motorlu araca atlayıp ufka doÄŸru kaybolduÄŸunu sanmayın. Hayattaki her tür insan davranışına bir cevabı olan Amerikan hukukuna boyun eÄŸip, imzalar. Ä°kili bugün üç yıllık evli ve yedi aylık bir oÄŸulları var.Â