Tost tost diye nicesine sarıldım

Son yıllarda sağlıklı beslenme taraftarlarının dışladığı beyaz ekmek, gerçek tostun en önemli malzemesi. Birçok ünlü şef bu konuda ağız birliği etmişçesine, “Lezzetli bir tost beyaz ekmek dilimleri arasında yapılır” diyor. Bunun en ateşli savunucusuysa ünlü şef Jamie Oliver. Tostun zaten kalori deposu olduğunu söyleyen Oliver, iki dilim ekmeğin bunca kalorinin yanında masum kalacağını belirtiyor. Köy ekmeği rağbet görmüyor. Nedeni dilimlerde oluşan hava delikleri. Eriyen peynir bu deliklerden akıp, makinede yanıyor ve tadı bozuyor.

Peynir konusunda yelpaze oldukça geniş. Taze kaşardan rokfora uzanan çeşit bolluğu var. Önemli olan, peynirin kolay eriyen cinsten olması. Yani bizim çökelek, lor, örgü, küp peynirleri ve Erzincan tulumu tost için pek uygun değil.
Tost deyince İngilizler’in aklına çedar geliyor. İsviçre asıllı emmental de favoriler arasında. Amerika’nın ünlü muenster peyniri de tosta yakışan bir başka peynir cinsi.

Bizde genellikle ucuz olsun diye taze kaşar kullanılır. Karakteri olmayan bu peyniri ne kahvaltıda ne de tostun arasında severim. Tosta en yakışan peynir bence eski Trakya kaşarıdır. Asitli, keskin tadı, eriyince daha da belirginleşir. Kars kaşarına da itiraz etmem. Yine Kars’ın gururu gravyer de tosta ilginç lezzetler katar. Tosta yakışan bir başka peynir de İzmir ve civarının teneke tulumudur.
Taze Mihaliç peyniri de tuzlu tadıyla iyi işler yapar. Ama yaşlanmış Mihaliç tosta gelmez, o güzelim peynire yazık olur. Balkan kökenli kaşkaval da ideal tost peynirleri arasında yer alır.

PEYNİRİN YARDIMCILARI

Aslında tost, yaratıcılığa açıktır. Bu konuda en yaratıcı ülke de Amerika’dır. Yüzlerce çeşit tost yapılır. Şili’de, ince dilimlenmiş et ve peynirle yapılan ‘Barros Luco’ adlı tost çok sevilir. Avokado, et dilimleri, peynir, soğan ve salsa sosuyla yapılan tost Meksikalıların favorisidir. Arjantinliler, peynir, kuru et, domates ve mayonezle yaptıkları bir varyantı yerler.

Bu konuda bizim yaratıcılığımız da yabana atılmaz. Örneğin yengen: Kaşar, sucuk, pastırma, domates, salatalık turşusu... Bir büfede kurutulmuş domatesle yapılanına rastladım, çok lezzetliydi.
Yolcuların dostu Susurluk tostunu da es geçmeyelim. Susurluklulara göre bu tostta sadece bu ilçede yapılan özel tava ekmeği kullanılmalı ve dilimlerin arasına asla kaşar peyniri konmamalıdır. Tereyağ yerine margarin kullanılmalı ve dilimlerin üstüne ev salçası değil, hazır salça sürülmelidir. Bu tarife birçok itiraz geleceğini biliyorum. Bu tarifi, damağına düşkün bir Susurluklu’dan aldığım için günahı, vebali onun.
Tost, gördüğünüz gibi basit bir yiyecek değil. Üstünde konuşulması, düşünülmesi, emek sarf edilmesi gereken bir yemek.