Kırşehir’de ne oldu da 39 yıl sonra belediye değişti?

Kırşehir’in Timur döneminden yani 1300’lü yıllarda bu yana muhalif bir yapısı olduğu biliniyor. Hatta adını bile buna borçlu: Rivayete göre Timur, imparatorluğunu büyütürken Kırşehir’e de “Sancağınızı teslim” diyor. Şehir örgütlenerek direnişe geçiyor. Timur da bunun üzerine meşhur talimatını veriyor: “Kırın bu şehri...”

Alın size Kırşehir...

Sırf bu nedenle kentte çocuklara Timur adı verilmiyor.
Bir örnek daha: Adnan Menderes 1954 seçimlerinde, 508 sandalyeyle müthiş bir zafer kazanırken Kırşehir’den tek bir milletvekili çıkaramadı. Cezalandırmak için Kırşehir, Nevşehir'in ilçesi yapıldı. Bu hatadan üç yıl sonra dönülse de Kırşehir’in o zaman kaybettiği bazı ilçeler bugün hâlâ başka şehirlere bağlı. Tercih mağduru Kırşehir, uzun yıllar yerel seçim haritalarında Türkiye’nin çoğunluğundan farklı olarak hep muhalif kaldı. Bu süreç, AK Parti kuruluncaya kadar devam etti. Siyasi tarihinin aksine o zamandan beri hep AK Partili yönetimlerce idare edildi. Ta ki 31 Mart 2019 gecesine kadar. Yani Kırşehir yine geleneksel muhalif tavrını takınana kadar...

Neşet Ertaş etkisi

Bozkır deyince hikâyeyi aslında tezenesine kadar başa sarmak lazım: Neşet Ertaş. Uzun zaman kendi kabuğunda ‘sessiz sedasız’ yaşayan bu kent ‘Bozkırın Tezenesi’ ile sesine, avazına kavuştu. Daha kente ilk girdiğiniz yerde bile Neşet Ertaş’ın türküleri yükseliyor. Kahvehanelerde posterleri asılı, kafelerinde onun ezgileri hakim. Kırşehirli Neşet Ertaş şiirlerinde, türkülerinde insanlara hep dost olmayı, kardeş olmayı, herkesi kucaklamayı öğütledi. Yıllardır ağızdan ağza, kulaktan kulağa fısıldanan bu mesajların etkisini, yabancısı bile olsanız, bugün şehrin sokaklarında görmek mümkün. Kırşehir’in, İç Anadolu’nun pek çok ilinden çok farklı bir yapısı var.

İnsanlar özgürce dolaşıyor; gece sokaklarda kadınlar görebiliyorsunuz; parti ayrımı yapılmıyor; farklı partiden olanlar birbirini ötekileştirmiyor. Farklı etnik gruptan insanlar rahatça bir arada yaşayabiliyor. Meşhur Selçuklu camii Cacabey’i merkezine alan büyük meydanda başörtülü iki kadına, kentteki değişimi neye bağladıklarını soruyorum mesela. 67 yaşındaki Zeynep Şahin, AK Parti’ye oy verdiğini söylüyor: “Aslında giden başkan da çok çalışkandı. Parti değişti ama iyi oldu. Bu başkanı da seviyoruz. Bir kere namuslu...” Koluna girdiği Döndü Küçükbıçakçı ise “Ben vallahi CHP’ye verdim diyor: “Diğerinden memnun değildik. Hiç yardım almıyoruz. Şimdi belki biraz yardım gelir...” Fotoğraf çektirmek istemeyen iki kadın, sonra yine kol kola çarşı alışverişine devam ediyor.

Partiye değil, isme oy

Kırşehir küçük bir şehir: Bütün kent neredeyse iki ana cadde ve birkaç ara caddeden oluşuyor. Merkezde belediye var. Seçimden sonraki iki gün boyunca belediye binasının önü çok hareketliydi. Ama seçimden üç gün sonra CHP’li yeni başkan Selahattin Ekicioğlu, AK Partili eski başkan Yaşar Bahçeci’den koltuğu devralırken ikisi de birbirini tebrik etti, iyi dileklerini iletti. Binanın birkaç yüz metre ötesinde ateşli bir taraftarı bulunan Kırşehirspor’un maçı vardı. Kırşehir ile Denizli ekibi Kızılcabölükspor karşılaşması hayati önemdeydi. Çünkü 3’üncü Lig, 2’nci Grup’ta lider olan Kırşehir, bu maçı da alırsa bir üst grubu neredeyse garantileyecekti...



Belediyede tören biter bitmez, tüm bürokratlar ve siyasiler soluğu maçta aldı. Uzun zamandır bu kadar tutkulu bir taraftar görmemiştim. Statta taraftarı yine Neşet Ertaş’ın bir türküsü coşturuyordu: ‘Gönül Dağı’nın remiksi: İlk yarı golsüz! Son 10 dakikada Kaptan Fatih Şen’in golüyle 8 bin taraftarın sevinci ayyuka çıkıyor. Seyirci mutlu. Peki futbolcu? Onların neşesi de yeni başkanın soyunma odasında prim sözü vermesiyle ikiye katlanıyor...



Kolumu kesseler MHP akar!

Tribün lideri Amigo Halil ile bu ‘kolay geçişi’ konuşuyoruz. Şu ifadeleri kullanıyor: “Kırşehir’de kimin kesin kazanacağı düşünülürse tam tersi olur. Burada partiye değil, toplumun geleceğini düşünen, örf ve adetlerini en iyi bilen isme oy verilir.”Çarşı-pazar turlarıma halkla konuşarak devam ediyorum. Muhalif esnaf Servet Aközbek Güney, “Ekonomi her yerde olduğu gibi burada da iyi gitmiyor. Ayrım yapılıyordu. Dışlandıkça büyüdük” diyor.

Şehri kuşbakışı görmek için artık kendisinden eser kalmayan Kırşehir Kalesi’ne çıkıyorum. Adını vermek istemeyen bir işçi MHP’ye oy verdiğini söylüyor: “Kolumu kesseler MHP kanı akar. Başka partiye vermeyiz. Eski başkanımız da iyiydi. Çalışmadı desek ahirette hesabını sorarlar. Ama bu başkanı da çok seviyorum....” Kırşehir’in yeni yaşam merkezlerinden Kent Park’ta çocuklarını gezdiren Tülin Akat endişesinden dem vuruyor: “Eşim esnaf. Artık merkezden yardım alamayacağımızı düşünüyor.” Güvenlik görevlisi olduğunu anlatan Tuğba Akat ise aylardan iş bulamadığından dertli: “İş yok. Alınan güvenlikçiler de hep AK Partiliydi. Artık bir umudumuz var.”



Burada herkes fikrini söylemekte hürdür

Önüme çıkan Doğa Durmuş henüz üniversite öğrencisi. Üzerindeki yırtık kot pantolonu göstererek, “Böyle gece yarısı gezsem, kimse karışmaz burada” diyor. CHP’ye oy verdiğini anlatan Durmuş, insanların eski başkandan biraz sıkıldığını söylüyor. Bir diğer genç kadın Arife Keskin de CHP’li: “Biz 99 doğumluyuz. Atatürkçüyüz. Büyüklerin çoğu AK Partili. Bazen tartışıyoruz. Ancak burada herkes fikrini söylemekte hürdür” diyor.

İki gençle konuşmamızı bir sınıf öğretmeni bölüyor: Derviş Polat. Ak Partili. Siyasi değişime üzgün: “Hizmetse en iyisini görüyordu burada insanlar. İdeolojik davrandılar. AK Parti’ye ya da başkana kızdılar. İşleri biraz yavaş yapıyordu ama yapıyordu. Yeni gelen eskisinin yaptıklarını korusa yeter. Burası Anadolu’nun diğer illerinden farklı. Özgür takılan insanların şehri.” Şehrin efsanesi Neşet Ertaş’ın bir akrabasınıysa eski buğday pazarında ayakkabısını boyatırken buldum: Amcasının oğlu Birol Ertaş. Neşet Usta gibi o da müzisyen. Keman çalıyor. Kuzenin siyasi bir kimliği olmadığını hatırlatıyor. Bir keresinde şöyle demiş: “Hayatımda bir kere Ecevit’e oy vermeye gidiyordum, yoldan döndüm. Çünkü beni sağcısı da seviyor, solcusu da...” Bütün bu insanları dinledikten sonra kendi kendime soruyorum: Bir sanatçı, koca bir şehrin üzerinde bu kadar etkili olabilir mi? Cumhuriyet’e Atatürk ilkelerine borcumuz olduğunu gördük.


Doğa Durmuş (solda) oyunu kullanmak için Ankara’dan Kırşehir’e gelmiş. Gece yarısı bile şehirde rahatça gezebildiğini anlatıyor. Arife Keskin ise, Kırşehir’de herkesin özgürce fikirlerini söyleyebildiğini söylüyor.

Kırşehir’in CHPli  yeni başkanı Selahattin Ekicioğlu

Türkiye’nin bir mozaiği Kırşehir. Horasan erenlerinin merkezi. Ahi Evran’ı, Hacı Bektaş-ı Veli’yi, Âşık Paşa’yı, Caca Bey’i barındırıyor. Hoşgörü kültürü var. Ahi Evran, halk ayaklanmasıyla Timur’a karşı savaşmış bir önderimiz. Araştırmacı arkadaşlarımız Ahi Evran’ın Timur’a karşı nasıl ilk kadın örgütlenmesini kurduğunu anlatıyor: Bacıyan-ı Rum Teşkilatı. Son zamanlarda her coğrafyadan göç alan bir il Kırşehir. Ben iş dünyasından siyasete transfer oldum. Siyaset düşünmüyordum ama ülke ekonomik dar boğazda olduğu için bu Cumhuriyet’e, Atatürk ilkelerine borcumuz olduğunu gördük. Bu borcumuzu ödemek için de adaylığı kabul ettim. Dünyada yapay zeka konuşuluyorken tarım şehrinde tarım üretemiyoruz. Neden üretemiyor bu çiftçi? Şehirde sanayi zayıf, işsizlik oranımız Türkiye genelinin çok çok üstünde. İlk yapacağımız işlerden biri tarım kooperatifi kurmak olacak. Hedefimiz işsizliği sıfıra indirmek.

Kırşehir, Orta Anadolu’ya model olacak
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya

Bu kenti 25 yıl iktidar partileri yönetti. Türkiye’de okuma-yazma oranının en yüksek olduğu, üniversite kazanma sıralamasında ilk üçte giren bir kentti Kırşehir. Fakat ne yazık ki Ahi Evran Üniversitesi hak ettiği noktaya gelemedi. Şeker fabrikası kapatıldı. Çevre yolu bile yok. Sadece bu kentin değil, tüm Orta Anadolu’nun bir açılım yapılması gerekiyordu. Burası kararlı duruşun bir sembolüdür. Hacı Bektaşi Veli, Mevlana, Ahi Evran birlikteliği yeniden kurulacak. Türkiye’ye model bir Kırşehir inşa edeceğiz.

Kırşehir’de CHP en son 39 yıl önce belediye seçimlerini kazanmıştı. 1989’daysa kentin yönetimini SHP devralmıştı. 31 Mart seçimlerinde CHP yüzde 44.79, AK Parti yüzde 38.67, MHP ise yüzde 15 oy aldı.

CHP akıllıca bir hamle yaptı, adayı erken öne çıktı

Ahi Evran üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi öğretim üyesi Prof. Dr. Kürşad Zorlu:

Tarihsel dokusuyla birlikte Kırşehir’i özel kılan yanlar var. Ve yaşam biçimi olarak rahat, insanların barış ve huzur içinde yaşadığı bir şehir. Anadolu'nun makul ve uzlaşma yönü Kırşehir'de hissedilir. Burada Kürt kökenli vatandaşlarımız da var. Belirli ilçelerde daha yoğunlar. Türk, Kürt, Alevi... Etnik bağlamda insanların hayatını etkileyecek ciddi ayrılıklar bu şehirde pek barınamaz. Şöyle yakın geçmişi hatırlatacak olursak çözüm sürecindeki meseleler gündeme geldiğinde Kürt algısının farklı bir noktaya oturtulmak istendiğini, Kürtleri sadece HDP’ye oy veren bir topluluk olarak değerlendirmek isteyen çevrelerin olduğunu ve aslında bunun böyle olmadığını anlatmaya çalışmıştım. Belki de en iyi örneği Kırşehir’dir.

Güncel oy oranlarına bakılıp yanılma olmasın, Burada MHP’nin çok köklü bir tabanı var. Kürt kökenli kardeşlerimizin de buna katkısı olduğu şüphesiz. Dolayısıyla Türkiye’de insan dokusunun belirli bir ahenk içinde yaşaması bağlamında Kırşehir'i detaylı incelemek gerek. Dahası bu şehir kendine özgü siyaset yapma biçimiyle Osman Bölükbaşı’nı çıkarmış bir yer. Bölükbaşı adeta tek başına uzun yıllar Türkiye’deki muhalefetin öncü ismi oldu.

Ancak 1980 sonrasında bir kırılma yaşanıyor. 80 öncesinde bahsedilen 'muhalefet' olma pozisyonu flulaşmaya başlıyor. Kırşehir için. 1984 yılında Anavatan Partisi seçimi kazanıyor. O zaman belediye başkanlığını kazanan Hakkı Göçen şu anki İyi Parti İl Başkanının babası ve gerçekten Kırşehir’de dürüst belediyecilik yapmasıyla bilinen bir isim. 1989 seçimlerinde de SHP, DEP ile yapılan ittifakla kazandı. Ama 1994’de etkili bir değişim oluyor ve MHP adayı Metin Çobanoğlu kazanıyor belediyeyi. Daha sonra MHP genel başkan yardımcılığına ve milletvekilliğine getirildi. Kırşehir ve Yozgat o dönem MHP'nin belediyecilikte örnek gösterdiği yerlerdendi. Ardından 2004'de Halim Çakır ile Ak Parti'ye geçiyor. 2009-2019'da da ise Yaşar Bahçeci AK Parti adayı olarak iki dönem seçimi kazanmayı başardı. Yaşar Bahçeci'nin de hizmetleri oldu. Ancak genel ekonomiyle birlikte CHP'nin adayının meydana getirdiği sinerji rekabet alanında "Bu kez olacak mı?" sorusunu pekiştirmeye başladı.

CHP, çok akıllıca bir hamle yaptı, resmi açıklama sonra yapılsa da adayı erken öne çıktı. Sahada diğer muhalefet partilerine göre öne çıkan ve seçmenin beğenisine sunulan Selahattin Ekicioğlu şehirdeki mevcut imajıyla CHP'nin genel oylarının üzerine çıktı. Çok büyük bir kent değil burası, insanlar birbirlerini tanıyorlar. Bu şekliyle bakıldığında da halkla temas etmiş bir kişinin çok önceden belirmesi iktidarın politikalarına veya belediyenin yıpranmışlığına karşı konumlanan insanları Selahattin Ekicioğlu’na yönlendirme konusunda bir avantaj sağladı.