Her saniye bir olimpik havuz eriyor

Biz halen yaşadığımız şehirlerde küresel ısınmadan kaynaklı içinde olduğumuz felaketin çok farkında olmasak da Kuzey Kutbu ve orada yaşayan canlılar için durum hiç de iç açıcı değil. Çünkü iklim değişikliğinin en ağır faturasını daha şimdiden buzullarının çok önemli bir bölümünü kaybeden, son 50 yıl içinde sıcaklığın küresel ortalamanın iki katı kadar arttığı Kuzey Kutbu ve orada yaşayan canlılar ödüyor.

Kuzey Kutbu, bu yıl rekor seviyede buz kaybı yaşadı ve nisan ayında sıcaklık ortalamanın 8 derece üzerindeydi. Bu olumsuz etkiler, halihazırda oldukça kırılgan ve çok hızlı bir şekilde değişmekte olan Kuzey Kutbu ekosistemini de yok ediyor.

Kutup ayıları açlıktan ölüyor çünkü fokların dinlenme alanı olan, denize yakın buz alanlar ayıları taşıyamayacak kadar incelmiş ya da tamamen yok olmuş durumda.

İstanbul risk altında

Yazı geçirmek üzere Kuzey Kutbu’na göç eden kuşlar bahardaki en güzel çiçek açma mevsimini kaçırmaya başladı çünkü bu mevsim kuşlar gelmeden üç hafta önce sona ermiş oluyor. 

Mavi balinalar gezegenin en büyükleri. Nüfusunun 20 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Boyu 35 metreye, ağırlığıysa 200 tona kadar çıkıyor. Yazları havanın daha serin olduğu ve temel besini olan krilin bol bulunduğu yüksek enlemlerde geçirmeyi seviyor. Ancak ne var ki sıcaklar bu bolluk ve bereketin sonunu getirmek üzere. Sıcaklar krilleri, krillerse balinaları etkiliyor. 1970’ten bu yana kril varlığının yüzde 80 azaldığı tahmin ediliyor.

Buzullardaki erimenin diğer canlılara olduğu kadar insan yaşamına da etkileri kaçınılmaz. Nature dergisinde yayımlanan yeni uluslararası bir araştırma 1992-2017 yılları arasında 3 trilyon ton buzulun kaybedildiğini ortaya koyuyor. Her saniye 2 bin 500 ton
(1 olimpik havuz), her iki günde bir 1 gigaton (400 bin olimpik havuz büyüklüğünde)
buzul eriyor.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile çalışan 88 bilim insanının yaptığı araştırmada, yerküreyi ısıtmaktan vazgeçmemiz halinde 2100’e kadar deniz seviyelerindeki yükselmenin 2.5 metreyi bulabileceği belirtiliyor.

Küresel sıcaklıklardaki hızlı artışın hemen durdurulmaması halinde sular altında kalacak yerler arasında New York, Şanghay, Londra ve İstanbul gibi büyük metropollerle Bangladeş ve Pasifik’teki ada devletleri gibi deniz seviyesindeki ülkeler ve Nil ve Mississippi deltası gibi büyük tarım alanları da bulunuyor.

KISA KISA...

Ihlamurlar ve cıvıltılar içinde
Denize akan derelerin getirdiği kumları biriktirerek kıyıda set oluşturması ve dere ağzını kapatması sonucu akarsuyun biriktiği yerde oluşan özel ekosistemlere longoz deniyor. Şanslıyız ki Avrupa’da hiç bulunmayan longozlardan ülkemizde tam dört tane var: İğneada (Kırklareli), Acarlar (Sakarya), Sarıkum (Sinop) ve Bursa’daki Karacabey longoz ormanı... İçinden geçtiğimiz şu dönem bir longoza uğramanın tam zamanı! Örneğin Bursa Karacabey’deki longoza yolunuzu düşürürseniz yaklaşık 300 kuş ve endemik bitkileriyle Amazon ormanlarını andıran, etkileyici bir ortama girmiş olacaksınız. Üstelik etrafındaki devasa ıhlamur ormanında başlayan hasattan payınıza düşeni de alabilirsiniz.

Dört ilden dört güzel haber
İstanbul, Balıkesir, Kayseri ve Trabzon’daki doğal sit alanı kapsamına giren bazı yerler, ‘kesin korunacak hassas alan’ ilan edildi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararlarda buraların harita ve krokileriyle sınır ve koordinatları yer aldı. Buna göre, İstanbul Sarıyer’de Rumelifeneri Mahallesi’ndeki Marmaracık Tabiat Parkı da ‘kesin korunacak hassas alan’ kapsamına girdi.

İki Dünya varmışçasına tüketiyoruz
Limit Aşım Günü, bu yıl Türkiye için 27 Haziran, dünya geneli içinse 29 Temmuz olarak belirlendi. Buna göre Türkiye, bu yıl doğal kaynakları dünya ortalamasından 32 gün önce tüketerek 2020’nin kaynaklarına borçlanmaya başladı. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Türkiye’nin kaynaklarını dünyaya oranla daha hızlı tüketmesiyle ilgili “Ekolojik kaynakları aşırı kullanarak limit aşımına yol açmanın sonucunda ormanlar yok oluyor, biyolojik çeşitlilik kayboluyor, balık stokları azalıyor, tatlı su kaynakları yitiriliyor, topraklar erozyona uğruyor, hava kirleniyor. Atmosferde artan karbondioksidin tetiklediği iklim değişikliği, kuraklıklar, orman yangınları, aşırı yağışlar ve benzeri olaylarla kendini giderek daha belirgin bir şekilde hissettiriyor” uyarısında bulunuyor.