‘Kaş’ımızın üstünde göz var

Şehirde sahilde... Hemen hemen bütün oteller kan ağlıyor. Turist ara ki bulasın! Hal böyleyken yıllardır doğa turizmine yaptığı yatırım ve nefes kesen güzellikleriyle ‘kıymet bilenler’in uğrak yeri olan Kaş’ta devasa bir turizm kenti olmanın temelleri atılmak üzere.

HAVAALANI KENT DELMEKTİR

Havaalanlarının kent sosyolojisindeki etkileri üzerine araştırmalar yapan Ankara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Feryal Turan, faydalı ve zararlı yönleri olmakla birlikte havaalanının kent demek olduğunu söylüyor.

“Havaalanı yapıldı diye nüfus bir anda patlamayabilir. Yıllara yayılsa da bu patlama olacaktır. Havaalanı kentlidir çünkü” diyen Turan, sürecin bölgede yaşayanların kendi aralarındaki ilişkilere de önemli etkileri olabileceğinin altını çizerek şunları söylüyor:

“Havaalanları, yapıldığı bölgeyi hem yapım aşamasında hem de işletme aşamasında değiştirir. Yapım aşamasında peyzaj değişir. Toprak kullanımı, evler, yerleşim yerleri, doğal ortam daha yapım aşamasında değişmeye başlar. Havaalanıyla birlikte turizmin artması, eğlence ve otellere daha çok yer açılır. Turizm, ticaret ve yapı alanı anlamına gelir. Görsel yapı değişir. Bu arada büyük turistik tesisler ve gelen turistler yaşam tarzını değiştirir. Bununla birlikte yüz yüze ilişkiler de daha formal yapıdaki ilişkilere doğru gider. Bir de tarımsal alanlardaki değişime bağlı olarak ekonomik yapı da değişir. Öte yandan havaalanı para da getirir. Ancak yine bu gelirin eşit dağılmaması başka çatışmalara da neden olabilir. 60 yaşında tarlasını kaybeden birinin yeniden bir yaşam kurması kolay olmaz. ‘50 yıl sonra burayı nasıl görmek istiyoruz’ sorusunun sorulup her yönüyle düşünülüp ince hesapların yapılmasını gerektiren bir konu.”

KAŞ İÇİN ÇOK ENDİŞELİYİZ

Havaalanından ilk etkilenecek köylerden Pınarbaşı’nda yaşayan Kadriye Hacımusaoğlu, ilçenin kıyılarının ve özgün doğal yapısının geri döndürülemez biçimde tahribata uğramasından ciddi endişe duyduklarını belirterek, buna izin vermeyeceklerini söyledi. Hacımusaoğlu, “Ya şimdi Kaş’a sahip çıkacağız ya da artık Kaş’ı unutacağız” diyerek ekliyor: “Bu tarihi bir süreç. Bir ‘5-10 yıl sonra koruyalım’ demenin bir anlamı olmaz. Sadece köylerimizi değil Kaş’ı tamamen kaybedebiliriz. Bunu şimdi elbirliğiyle durdurmamız lazım. O yüzden Kaş’ta yaşayanlara, Kaşlılara, buraya tatile gelenlere ve Kaş’ı sevenlere tarihi bir sorumluluk düşüyor.”

Kaş’ta insanların başlıca geçim kaynağının tarım ve doğa turizmi etrafında butik otel ve pansiyonculuk olduğunun altını çizen Hacımusaoğlu, havaalanının, bölge halkının 20 yılda tırnaklarıyla kazıyarak elde ettiği her iki alanda da tüm kazanımları yok edeceğini savundu.

DAĞ TIRAŞLANACAK

Köylülerin inceleme yapan yetkililerden edindiği bilgilere ve sivil toplum örgütlerinin hazırladığı rapora göre, havaalanı Pınarbaşı ve Çukurbağ köyleri arasındaki bölgede yaklaşık 6 bin 400 dönümlük bir alanda yapılacak. İddia edilen arazi, Elmalı yolu ayrımı ile Çukurbağ mahalleleri arasında kalan Pınarbaşı Köyü’nün büyük bir bölümünü kapsıyor. Bir kısmı çam ormanlarıyla kaplı olan bölgede, doğal yaşlı meşe ağaçları ve yöreye has bitki örtüsü bulunuyor. 6 bin 400 dönüme yayılan, 4x5 kilometrelik bir alanı kapsayacağı öne sürülen havaalanı projesinin kurulacağı bölge dağlık bir arazinin eteğinde. Köylülerin iddiasına göre pist için engel teşkil eden dağın 70 metre tıraşlanması planlanıyor.

KATKISI YÜZDE 25-30 OLUR

Türkiye’de 55 havalimanı mevcut. Milas-Bodrum Havalimanı 1997’de hizmete açıldı. Bölgedeki uzmanlara buraya yapılan havalimanının uzun vadede yöreye nasıl bir etkisi olduğunu sorduk. Yanıtları şöyle oldu:

** Bodrum’a havalimanı yapılmadan önce 200 bin civarında turist geliyordu. Şu anda Bodrum’a gelen turist sayısı 1 milyon.

** O zamanki nüfus 40 bin civarındaydı. Şimdi 150 bin civarında. 15 yıl içinde müthiş bir gelişme oldu. Nüfus sayısını katladı.

** O yıllarda 4-5 yıldızlı otel sayısı aşağı yukarı 15 civarındaydı, şu anda 54 oldu.

** Havalimanı sadece Kaş’a hizmet verecek. Çok fazla uçuş olacağı tahmin edilmiyor. Dalaman Havalimanı ise 1981’de açıldı ve kapsadığı alan çok geniş. 1.5 milyon yabancı turist geliyor. Hem Fethiye hem Marmaris’e hizmet veriyor. Antalya’ya bugün tüm dünyadan seferler var ama Kaş böyle olmaz. Ama bir şey yapılmasa da iç turizm artar.

** Bölgeye katkısı olacağı kaçınılmaz. Bodrum’daki katkıyı Kaş’ta beklemek yanlış olur. Kaş’a getirdiği geliri yüzde 25-30 fark ettirir. Normalde bir turistin gittiği yerde 700-800 dolar bıraktığı hesap ediliyor, Bodrum’daki turistinse 1000 dolar. 

Pınarbaşı ve Çukurbağ köyleri arasında yapılacak havaalanından Kaş’la birlikte birçok köy etkilenecek. Köylüler topraklarını korumak için mücadeleye başladı.

EN BAKİR KIYILAR

WWF-Türkiye Doğa Koruma Direktörü Sedat Kalem

İnsanlar Kaş’a, dalış yapabilmek, dalış sırasında denizkaplumbağalarını ve birçok farklı türü gözlemleyebilmek, butik otellerde sıcak bir ortamda konaklayabilmek ve kültürel dokunun keyfine varabilmek için gidiyor. Kitle turizmi için Türkiye’de zaten çok sayıda seçenek var.  Kaş’ta bugüne kadar aralarında akdenizfoku, caretta caretta gibi nadir canlıların da bulunduğu 1000’den fazla deniz canlısı tanımlanmış durumda. Akdeniz’in en güzel ormanlarıyla birlikte en güzel makiliklerini barındırıyor ve Likya orkidesi gibi birçok endemik türe ev sahipliği ediyor.

‘TİCARİ BİR İHTİYAÇ AMA UZAĞA YAPILSIN’

KAŞ Belediye Başkanı Halil Kocaer

Kaş merkezli imar planı yapılıyor. 2 yıldır yapılması planlanıyor. Adı var ama kendisi yok. Ortada sadece söylentiler var. Bu havaalanı yapılırsa, kaç kişi gelir? Havaalanı sadece ulaşım için yapılmıyor. Bunun stratejik önemi de vardır.Doğu’da bu yönde yapılan yatırımlar bunun içindir. Demre ve Kaş arasında şöyle bir durum var; Demre sakinleri konum olarak yakınlarına yapılmasını istemezler. Aynı şekilde Kaş sakinleri de kendi yakınlarına yapılmasını istemezler. Bunun yapılması tabii bir ihtiyaçtır. Kaş’tan uzakta yapılmasını biz de tercih ederiz.” Dalaman’daki havalimanı 165, Antalya’daki ise 200 km. uzakta. Eğer buraya bir havalimanı yapılacaksa bizi de bilgilendirmeleri gerekir. Huzurumuz kaçacaksa başlanmasın. Devlet ormanları peşkeş çekilemez. Burası devasa otellere uygun değil. Biz de istemeyiz. Bu durum küçük otellerle, pansiyonlarla, eko-turizm ile yoluna devam edecek.