Türk gibi tüttüreceğineTürk gibi bırakanlara katıl*

2008-2012: GÜZEL YILLAR

Türkiye’nin 2008-2012 arasındaki politikasının sonucu olarak 2.5 milyon kişi sigarayı bıraktı. Tütün kullanma sıklığı 2008’de yüzde 31.2 iken 2012’de 27.1’e düştü. Erkeklerde oran yüzde 47.9’dan yüzde 41.5’e, kadınlarda yüzde 15.2’den yüzde 13.1’e geriledi. 15 yaşından önce sigara içmeye başlayanların oranı, 2008’deki yüzde 19.6 değerinden 2012’de yüzde 16.1 değerine indi. Türkiye ilk kez ‘en çok sigara içilen 10 ülke’ listesinden çıktı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından ödüllendirildi. Ancak 2012 sonrası rakamlar tekrar olumsuza dönmeye başladı.

SİGARA PAKETİ SERGİSİ AÇACAK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan sigara konusunda hassasiyetiyle tanınıyor. Sigara içenlerin paketlerini topladığı, bu paketlerden sergi yapmak niyetinde olduğu biliniyor. Hatta Esenler’deki bir açılış töreninde kafede sigara içen gençlere sert müdahale etmişti.

SİGARA SONRASI HAYAT:
BİR TAT, BİR KOKU!
Bir buçuk yıldır sigara kullanmayan gazeteci Bülent Mumay anlatıyor:

Domates ne şahane kokuyormuş! Bu rakı hep bu kadar lezzetli miydi? Babam bu kadar güzel pasta yapmayı nereden öğrendi? Ezcümle; bir tat, bir koku. Başka türlüymüş, her şeyin rayihası.
Yalnızız be Atam! Dumansız hava sahası yalanmış a dostlar... Eş/dost/ahbap ezici şekilde sigara içince, yine mecburi istikamet Nikotin Arena.
Heyhat, hayat o kadar da yorucu değilmiş... 4-5 saatlik uyku pekâlâ da yetiyormuş. Sağlam kafa, sağlam vücutta yer alıyormuş.
Hijyen canmış. Ne şahane kokuyor üzerimdekiler. Yedeklerle gezmenin çok da anlamı yokmuş. Eve dönünce kendimi duşa, üstümdekileri makineye atmadan da yatağa girmek mümkünmüş.
Hayat, Beşiktaş kıvamında. Siyah-beyaz. Ya içersin, ya içmezsin. ‘Bir kereden bir şey çıkar’mış. Tütün ve tütün mamullerini taşımak/bulundurmak ruhsata bağlı olmalı. Ya vardır ya yoktur.
İlk acemilikler. İşe ara verince ne yapılır? Mola dediğin nedir ki? Koyu, kahverengi, sıcak... Kahve dedikleri şey nasıl içiliyor ki?
Damar ve nefes yollarında yoğun akıcılık. Sportif faaliyetlerde orantısız kuvvet.

POLİKLİNİK BAŞARISI: YÜZDE 30

Sağlık Bakanlığı’nın 2010’da açtığı ‘ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’na bugüne kadar 17 milyon çağrı yapıldı. Bu hattı arayanlar bir yıl boyunca aranıp sigarayı bırakıp bırakmadıkları konusunda bilgi alınıyor. Bu takip sonucu sigarayı bırakanların oranı yüzde 7. Sigarayı bırakma polikliniklerine başvuranların yüzde 30’u sigarayı bıraktı.

SİZ DE BIRAKIN
Sigarayı bırakma yöntemleri muhtelif ama başarının sırrı insanın kendisini motive etmesinden geçiyor. Şu sıralar en rağbet gören ve sonuç veren üç yöntem şöyle:

KENDİNLE RANDEVU:
İsrailli Ehur Abrahamson, biyo-enerji tedavisiyle insanları sigaradan ayırıyor. Püf noktalarını söylemese de genel hatlarıyla şöyle: “Bu, biyolojiden psikolojiye ve alternatif tıbba kadar birçok metodun kombinasyonu bir teknik. Birinci bölüm, açıklama... İkinci bölüm sorular ve yanıtlar. Üçüncü bölümse terapi. En fazla iki saat sürüyor.” 1650 liralık seans pahalı geliyorsa, önerisi bir randevu: Sigarayı bırakan kişiye kendi kendisiyle randevu tavsiye ediyor: “Evinizi sigaradan, küllüklerden temizleyin. Saatte bir, bir bardak su için, kahvenizi alıştığınız gibi içmeye devam edin. Bir hafta sonra, bağımlılıktan kurtulacaksınız.” (0850) 202 62 02

VUR-BIRAK
Paul Emery, 2010’da yaratıcısı olduğu Kuantum Duygusal ve Fiziksel Terapisi’yle (QEPR) ‘Dünyanın En İyi Spiritüel Terapisti’ ödülünü aldı. Bedenin zayıf noktasını bularak, küçük vuruşlarla tıkanan enerji kanallarını açıyor. Serçe parmaklarının dışı, göz ve koltuk altlarıyla boynun altıyla göğsün üstündeki bölgeye hafif hafif vuruyor, hepsi bu. http://quantumepr.com/

İÇEREK BIRAKMAK
Allen Carr yönteminde ise sigarayla içerek vedalaşılıyor. Sigara içen kişi 6 saat nikotin almayınca vücudundaki nikotinin yüzde 97’sinden kurtuluyor. Üç günde de tamamından. 6 saatlik tedavide 45 dakikada bir sigara arası veriliyor, son olarak da son sigara içimi gösteriliyor. Bunu iyi uygulayan kazanıyor. www.allencarrturkiye.com

SİGARAYI BIRAKMANIN 3 KESİN YÖNTEMİ

ARTIK İTİBAR NESNESİ DEĞİL AMA...
Psikolog Alper Hasanoğlu

Kendi ailemden anımsıyorum. Babam ve arkadaşları, hele kışsa, pencereyi dirhem açmadan saatlerce sigara içerlerdi evin salonunda ve dumandan göz gözü görmezdi. Sigaranın yalnızca içene değil, orada bulunan herkese zararlı olduğu hakkında en ufak bir toplumsal bilinç yoktu. Keyif veren bütün maddeler gibi sağlığa verdiği zarar o an hissedilmiyor ve ilerideki olası zararlar da göz ardı ediliyordu. İzlediğimiz bütün filmlerde bir elde içki kadehi, öteki eldei sigara, hatta puro belli bir popülerlikte, belli bir toplumsal statüde olmanın neredeyse bir göstergesi olarak itibar işaretiydi.
Hepimiz bir sigara firmasının o ‘cool’ kovboylu reklamını anımsarız. Güçlü, yakışıklı, doğaya hâkim ve kimseye muhtaç değil... Ateşini yakar, kahvesini yapar ve kahvenin olmazsa olmaz kardeşi sigarasını dudaklarının arasına yerleştirir. Hangi erkek onun gibi olmak istemez ve hangi kadın böyle bir erkekle birlikte olmak istemez ki! Reklamın sigaraya vurgusu o kadar yerindeydi ki sanki bütün imaj ancak dudağa yerleştirilen o sigara sayesinde var oluyordu.

Sigaranın zararlarının topluma daha iyi ve daha sık anlatılmasıyla birlikte düşünüldüğünde, kapalı mekânlarda sigara içme yasağının sigara içme oranının azalmasına oldukça önemli bir katkısı oldu. Yasaklarla bir şey engellenemez, evet, yasaklara da karşıyız ama sigara yasağına değil. Çünkü sigara içen yalnızca kendisine değil orada bulunan herkese zarar veriyor. Bu yasak sayesinde eve gelen ve sigara içen biri ya sigara yakmıyor ya da nerede sigara içebileceğini soruyor. Yani sigaranın her istenilen yerde ve anda içilemeyeceğiyle ilgili bir bilinç gelişmesine katkısı oldu bu yasağın. Ben çocukluğumda babama sigara yakmamasını söylemeyi aklımdan geçirmezdim çünkü sigara içiyor olması tamamen normaldi. Oysa çocuklarım sigara içmeye kalkan bir densiz olursa yanlarında doğrudan uyarıyorlar onu.

Ayrıca artık neredeyse herkes sigarayı bırakmak istediğiyle ilgili birkaç cümle kuruyor sigara içerken. Yani sigara gerçekten itibarsızlaştı zamanla ve bunda sigara yasağının da etkisi var.

Ama bir gözlemim de var: Her şeyde olduğu gibi bu konuda da denetim ve ceza konusunda bir gevşeme söz konusu. Çok sayıda mekânda belli bir saatten sonra sigara içiliyor. Mekân sahipleri ya rüşvet veriyorlar ya da var olan cezayı ödemeyi göze alıyorlar. Bu durumda denetimlerin arttırılması ve cezaların caydırıcı olacak şekilde yükseltilmesi gerekiyor.

SİGARA İÇEN BİR TÜRK

YILLIK GELİRİNİN EN AZ YÜZDE 6.9'UNU

HARCIYOR

Türkiye, 2014’te dünyada en çok sigara tüketen 8’inci ülke. İlk sırada yer alan Çin, tek başına neredeyse tüm dünya tüketiminin yarısının sahibi.
Türkiye’de yaşayan 10.6 milyon erkek, her gün sigara içiyor. Yani erkeklerin yüzde 39.2’si sigara tiryakisi. Türkiye’deki erkek sigara tiryakisi sayısını geçen Avrupa ülkesi yok. Dünya lideri 246 milyon erkek içiciyle Çin.
3.9 milyon yetişkin kadın sigara kullanıyor. Oran, yüzde 13.7. Dünya lideri 17.7 milyon ile ABD. Türkiye’yi geçen Avrupa ülkeleri Almanya (6.9 milyon), Fransa (6.4 milyon), İtalya (5.2 milyon), Britanya (4.9 milyon), İspanya (4.2 milyon) ve Polonya (3.9 milyon).
15 yaşın altındaki erkek çocukların yüzde 10.2’si, kız çocuklarının yüzde 5.3’ü sigara tiryakisi.
Türkiye’de her yıl yaklaşık 83 bin 100 kişi tütün kaynaklı rahatsızlıklardana ölüyor. 2010’da erkek ölümlerinin yüzde 30.8’i kadın ölümlerinin yüzde 12’si sigara nedenli oldu.
Günde en ucuz sigaradan 10 adet (yarım paket) almak isteyen bir Türk, bunun için ortalama yıllık gelirinin yüzde 6.9’unu harcamak zorunda.

* TÜRK GİBİ SİGARA İÇMEK

16. yüzyıldan itibaren birbiri ardına birçok Avrupa dilinde kullanılmaya başlayan deyim.

İTALYANCA: Fumare come un Turco
FRANSIZCA: Fumer comme un Turc
ALMANCA: Er qualmt wie ein Türke
RUMENCE: A fuma ca un turc
SIRPÇA: Puli kao Turkin

Veriler Sağlık Bakanlığı, TAPDK, Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Tütün Atlası’ndan alınmıştır.