Astımla savaşta bilgilenmek şart

Alerji tetikleyicilerinden uzak durmak astım krizlerinin önlenmesinde rol oynar. Bu arada bir nefeste ciğerlere çekilen havanın miktarını ölçen bir alet de astım hastaları için büyük önem taşıyor. Nefes verirken dışarı bıraktığınız havanın miktarı ne kadar az ise astımın şiddetinin o kadar fazla olduğu anlaşılıyor. Bu alet, akciğerlerin görevlerini gerektiği gibi yapıp yapamadıklarını da belirliyor ve de astım krizi ihtimali konusunda kişileri uyarıyor. Bu uyarı mekanizması çok önemli. Çünkü krizin yaklaştığı bilinirse hasta kriz başlamadan ilaç alıp muhtemel sıkıntıları önlemiş olur. Astımla savaşta iki unsur büyük önem taşılyor. Birincisi hastalık konusunda bilgi sahibi olmak, ikincisi ise doğru tedavi yöntemi. Astımla savaşta, doktor- hasta ilişkisi büyük önem taşır. Hastanın doktoruna güveni tam olmalı, doktor da hastasının durumunu yakından dikkatle izlemeli. Doktor, hastasına astımın özelliklerini ayrıntılı bir biçimde anlatırsa ona soluk alma aygıtının nasıl kullanılacağını gösterirse, sorun büyük ölçüde çözümlenmiş olur. Ancak bu savaşta hastaya daha büyük sorumluluk düşüyor.

KARINDAN NEFES ALIN

Astımı kontrol altında tutmak büyük ölçüde hasta kişinin tutumuna bağlı. Astımlılar, nefes ölçümünü günde iki üç kez uygulamanın dışında doktorun tavsiye ettiği ilaçları kullanmak zorundalar. Alınan tüm önlemlere rağmen bazı durumlarda astım krizini engellemek mümkün olamıyor. Bazı hastalar, astım ilaçlarından başka alternatif terapilerden de yararlanıyorlar. Fakat astım hastalarının çoğu için bildik ilaçlar yarar sağlıyor. Bazı astımlıların krizleri önlemek için sadece doktorun verdiği ilaçları kullanmaları yeterli olur. Fakat bazıları için de ilaç kullanmanın yanı sıra yaşam biçimlerini değiştirmeleri gerekebilir. Örneğin beslenme düzeni, vücut egzersizleri, vitaminler ve stresi kontrol altında tutmak gibi. Çeşitli dönemlerde yapılan araştırmalarda, hastalık krizlerinin azalmasında kişilerin düşünce ve davranışlarındaki değişikliğin önemli rol oynadığı saptandı. Eğer bir astım hastası, kendini kontrol etmeyi başarırsa, stres gibi tetikleyicilerden uzak durabilirse, hastalığın seyrinde önemli değişiklikler yaşanıyor. Krizlerin sayısı ve şiddeti önemli ölçüde azalıyor. Karından nefes almak ve yoga da ilaç tedavisiyle birlikte uygulanırsa, çok iyi sonuçlar alınabiliyor. Karından nefes almak için nefes alırken karnınızı içeri çekeceksiniz, hava diyaframdan yukarı doğru çıkacak. Yoga egzersizlerinde de bu yöntemin uygulandığını hatırlatalım.

Astım, kronik bir hastalık. Yani tamamen iyileşip belirtilerinin ortadan kaldırılmasına şimdilik imkan yok. Ancak astımlı bir kişinin karamsarlığa kapılması için de bir neden yok. Doğru yaklaşım, etkili ilaç ve alternatif tedavi ile hastalık kontrol altına alınabiliyor. Başka bir deyişle astımla kardeş kardeş yaşamak mümkün. Bunu başarabilmek için öncelikle çocukluk döneminden itibaren bazı belirtilerin dikkate alınması öneriliyor. Alerjik bünyeli kişilerin astım ihtimaline karşı tedbirli olmaları çok önemli. Alerjileri tetikleyen nedenleri ortadan kaldırmak, en azından astım krizlerinin hafiflemesini sağlar. Evlerde tozlarla iyi mücadele etmek, astım krizlerini yaratan nedenleri yoketmeye çalışmak çok önemli. Ve tabii, hastalığın erken teşhisi de astımlı kişinin zaman kaybedilmeden doktor kontrolu altına girmesini sağlıyor. Nefes açıcı aygıtlar, astım krizlerini önleyen ya da şiddetini azaltan ilaçlar, karından nefes almak, yoga egzersizleri, doğru beslenme gibi şartlar yerine getirilirse, astımın etkisi en aza indirilir. Belli zamanlarda evden çıkmamak, alerji tetikçilerinden uzak kalmak uygulanması çok da zor olmayan kurallar. Astımlı hastalar, bünyelerine en uygun tedavi yöntemlerini benimsedikleri takdirde, hastalık onların dünyalarını karartmaz. Fakat her zaman tetikte olmaları ve de hastalığı kontrol altında tutmak için gerekenleri yapmaları öneriliyor. Son olarak astımlı hastalara kahve ile ilgili bir haberimiz var. Kafein, theophylline isimli astım ilacının etkisini gösteriyor. Düzenli olarak kahve içmenin astım tehlikesini azalttığı saptandı. ABD ve İtalya’da ayrı ayrı yapılan araştırmalardan kafeinin astım için çok yararlı bir madde olduğu sonucu çıktı. Kahve ve kafein içeren diğer içecekler elbette astım ilacı yerine geçmiyor. Fakat acil durumlarda hastaya bunların da yararı dokunabilir.

Yağlı balığı sofradan esirgemeyin

stım tedavisinde alternatif yöntemler de var. Alternatif tedavi uygulayan tıp adamları, taze sebze, meyve ve tahıl ürünleri, yağsız süt ürünleri ve balık gibi yiyeceklerden oluşan bir beslenme düzeninin astım krizlerini en aza indirdiğini ileri sürüyorlar. Değişik türde meyve, sebze, tahıl ürünleri, balıklar (özellikle yağlı türler) astımlı hastanın sofrasından eksik olmamalı. Yiyeceklerin buharda pişirilmeleri tercih edilir. Ama zorunlu kalınırsa fırında pişmiş ya da haşlanmış yiyecekler de uygundur. Yağ kullanmanız gerekirse, zeytinyağını tercih etmelisiniz. Kızartmalardan, yağlı yiyeceklerden ve özellikle fast- food sınıfına giren besinlerden, mısır yağında pişirilmiş yiyeceklerden ve ayçiçek yağından uzak durmalısınız. Astımlıların düzenli olarak vücut egzersizi yapmaları isteniyor. Tabii doktor izin verdiği takdirde... Vücut egzersizi uygulamak isteyen astım hastaları egzersizlere başlamadan önce, nefes açıcı aygıtlarını kullanmak zorundalar.

Yazan: Dr. Homer Boushey California Üniversitesi Astım Kliniği Başkanı)

Derleyen: Azize Bergin

Kahvenin de ilaç etkisi var

- BİTTİ -