Ağrı deyip geçmeyin

Başımızdaki sinsi düşmanla mücadele edebilmek için nedenlerini ve tedavi yöntemlerini çok iyi bilmemiz gerekiyor.

Baş ağrısı, günlük yaşamı olumsuz etkiliyor, huzursuz ediyor, bazen de dayanılmaz acılara neden oluyor. Ne zaman geleceği belli olmuyor ve geldiğinde de gitmek bilmiyor. Yaşam kalitesini en çok bozan hastalık olan başağrısını çekmeyen yok gibi... Ama başağrısı türlerini yeterince tanıyor muyuz? Başımızdaki bu sinsi düşman, iki ana başlık altında tanımlanıyor. İlk grup, başağrısının hastalık olduğu durumlar. İkincisi ise başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkan ağrılar....

Farmakolog Prof. Dr. Cankat Tolunay, başağrısı türlerinin çok çeşitli olduğunu belirtiyor: ‘‘Migren, kadınlarda daha yaygın olarak görülen bir başağrısı türüdür. Tek taraflı, zonklayıcı bir ağrı şeklidir. Hem hekim, hem de hasta için, sabır isteyen bir tedavi gerektirir. Şiddetli bulantı, kusma veya ışığa karşı duyarllık gibi etkiler hastayı çok rahatsız eder. Günlük fiziksel aktiviteler ağrının şiddetini arttırır. Migren hastalarının büyük çoğunluğunda genetik yatkınlık aranır. Kadınlarda adetten önce ve sonra ağrıların arttığı görülür. Bunun nedeni hormon düzeyindeki artışlara bağlı olabilir’’ diyor.

Dr. Tolunay, migrenin tanınan yedi şekli bulunduğunu söylüyor: ‘‘Auralı olanlar, önceden belirtileri olan ağrı tipleridir. Aurasız olanlar ise bir belirti göstermezler. Auralı tipin habercileri, görme alanı içindeki ışıklar, karanlık noktalar, görme bozukluklarıdır. Bu kışkırtıcı faktörlerden kaçınmak ve düzenli bir hayat yaşamak tedavinin başlangıcını oluşturuyor. Koruyucu ilaç tedavisi, her ay, üçten fazla, şiddetli atak geçiren hastalara uygulanır. Ağrıların şiddeti, normal yaşamlarını etkileyen hastalara, mutlaka doktora başvurmalarını ve gelişi güzel ağrı kesiciler kullanmamalarını öneririm.’’

Demet başağrısı erkekleri tehdit ediyor

Başağrılarının gruplar ya da demetler şeklinde meydana geldiğini belirten Dr. Tolunay, nedenlerin pek bilinmediğini vurguluyor; ‘Az rastlanan bir başağrısı şekli olan demet tipi, daha çok erkeklerde görülüyor. Kafadaki kan damarlarının genişlemesi ile ortaya çıkıyor. Ağrı, çok şiddetli, kesici, batıcı şekilde tek taraflı olarak tanımlanıyor. Ağrının şiddeti nedeniyle hasta oturamaz, devamlı dolaşır hale geliyor. Genellikle kısa sürüyor 30 ila 45 dakika sonra kesiliyor. Çok düzenli ortaya çıkabiliyor, genellikle aynı saatte gözleniyor ve ‘‘alarmlı saat tipi başağrısı’’ olarak da adlandırılıyor. Demet başağrısı hastayı sabah erken saatte ya da gece uykusundan bile uyandırabilecek şiddette olabiliyor. Bu ağrı, genellikle sonbahar ya da ilkbaharda ortaya çıkıyor, ancak kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Çok az alkol ve sigara bile, atakları hızlandırabiliyor. Tedavide en etkili yöntem, saf oksijen koklamak, çünkü ağrı kesiciler etki yapmıyor.’’

Masaj gerilim tipi başağrısını yok ediyor

Gerilim tipi başağrısının da sık görülen bir ağrı şekli olduğuna değinen Dr. Tolunay, ağrının, sıklığı ve şiddeti arttığında bir sağlık problemi olabileceğini söylüyor; ‘‘Klasik olarak gerilim tipi başağrısı, alın, şakaklar ve arkaya doğru uzanan bölgeleri saran bir band şeklinde ortaya çıkıyor. Stres, depresyon, aşırı uyku, az uyku, açlık, soğuk, sıcak, ağrıya neden olabiliyor. Bu başağrısı epizodik ve kronik olarak iki kategoride inceleniyor. Epizodik gerilim tip başağrısında, ağrı, devamlı ve iki taraflı, sıkıcı, patlayıcı şekilde tanımlanıyor. Günlerce süren tekrarlayıcı ağrı atakları olabiliyor. Ağrı, hafif ve orta şiddette kendisini hissettiriyor, günlük aktivite ile artmıyor. Bulantı yapmıyor fakat ışığa ya da sese hassasiyet tespit ediliyor. Süreğen gerilim tipi başağrısı ise, bir ayın, 15 gününü ağrılı geçirmek şeklinde, en az altı ay sürebiliyor. Genellikle sıkıcı, basıcı karakterde, hafif ya da orta şiddette, iki taraflı, sese ve ışığa duyarlılığı arttıran tipte olabiliyor. Aşırı ilaç kullanımına yol açıyor. Gevşeme terapisi ve ilaç dışı tedaviler de deneniyor.

Ağrıyı artıran nedenler:

Uyku düzenindeki değişiklikler

Stres, üzüntü, sıkıntı

Aşırı yorgunluk

Kan damarlarında, genişlemeye neden olan ilaçlar

Parlak ışıklar, güneş ışığı, floresan ışıkları, TV ve sinema izlemek

Aşırı gürültü