Kamu bankalarının piyasadaki ağırlığı

GEÇEN gün Hazine ihaleleriyle ilgili, daha doğrusu kamu bankalarının bu ihalelerdeki ağırlığı ile ilgili yazımıza Hazine Müsteşarlığı’nın itirazını aynen yayımladık.

Şimdi devam eden itirazlarımıza ve işin biraz daha aslına gelmeye çalışalım.

Hazine Müsteşarlığı doğal olarak bu ihalelere karışmadığını, kamu bankalarını ihale için devreye sokmadığını, piyasayı bozacak bir şey yapmadığını söylüyor.

O zaman dönelim geçen haftaya... Artık bu yüksek teklif gelen ihaleye kamu bankalarının çok büyük teklifler attıklarını biliyoruz. Bildiğimiz başka bir şey de; bu çok yüksek teklif nedeniyle faiz oranlarının ihalede düşük çıktığı....

Şimdi, Hazine’nin dediği gibi, Müsteşarlık olarak kamu bankalarının devreye sokmadıklarını, kamu bankalarının kendi iradeleriyle bu ihaleye yüksek teklif yaptıklarını varsayalım. Öyle ya kamu bankalarının yönetimleri, demek ki, bu ihaleye girip çok almak istediler o nedenle yani alabilmek için de yüksek miktarda, düşük faizli teklifler attılar. O zaman şu sorunun yanıtını kim verecek? Normal bir ihalede bu kadar yüksek teklif gelir bu kadar az satış gerçekleşirse o kağıdın ertesi gün ikinci piyasada çok yoğun talep olur. İhalede alamayanlar burada almak ister. Yoğun talep olunca da faizler ertesi gün daha da düşer. Normali böyledir...

Kamu bankalarının çok yüksek teklifte bulunup, tekliflerinin küçük bölümünü alabildiklerini biliyoruz. O zaman, yani eğer gerçekten tekliflerinde samimi iseler, başka bir niyetle teklif atmadılarsa, ertesi gün ikinci piyasada da devreye girip, bir önceki gün alamadıkları kağıdı ikinci piyasada yine almaya çalışmazlar mı?

İşler normal gitse böyle olur. Ertesi gün böyle bir talep görülmediğine göre, bizim bir gün önceki ihale teklifine "fiktif" deme hakkımız doğmuyor mu? Eğer fiktif bir talepse yani yüksek teklif başka niyetle atıldıysa, bunun sebebi nedir? Kamu bankalarının yönetimleri bütün bunları göremiyorlar mı da, böyle bir harekette bulunuyorlar?

Kısacası, kamu bankalarının hiç etki olmasa, bu kadar yüksek teklifle ihaleye girip, ertesi gün hiç oralı bile olmaması, bizce düşünülemez. Yani etki olduğu şüphemizi koruyoruz.

ORANA DEĞİL, MÜDAHALEYE KARŞI OLMAK

Asıl önemli bir husus daha... Kamu bankalarının geçmişte çok kullanıldığını biliyoruz, bu nedenle krizde büyük etkileri olduğunu, devletin kasası gibi kullanılmaktan kaynaklarının kuruduğunu, sonunda kriz sonrası zorunlu olarak yeniden yapılandırıldıklarını da biliyoruz. Uygulanan ekonomik program kamu bankalarının özelleştirilmelerini öngörüyor. Bundan önce de, geçen yılın ortasında, yani 2005 Haziran’ında IMF niyet mektuplarına girdiği gibi, "kamu bankaları ayrıcalıklarının temizlenmesi için bir takvim" kamuoyuna sunulacaktı. Yani bu sözün yerine getirilmesi neredeyse bir yıl geciktirildi. Eğer Hazine yönetimi samimi ise aylar önce hazırlanıp kendilerine gönderilen, bu ayrıcalıkların kaldırılmasına ilişkin takvimi neden açıklamıyor? Hani piyasa ekonomisi ve müdahale istemiyorlardı?

Kamu bankalarının sağduyulu yöneticileri bile, "şu anda Vakıfbank’ın, Halkbank’ın hemen özelleştirilebileceğini, Ziraat’ın da kısa sürede özelleştirmeye hazır olabileceğini" söylüyor. Ama "söz siyasi iradenin" diye ekliyorlar. Yani Hazine’ye sahip olan irade, işleri geciktiriyor, kamu bankalarının daha uzun süre ayrıcalıklarının sürmesi için çaba gösteriyor. Bu bankalar küçüleceği yere hala büyüyor, fazla fazla verilen kamu kağıtlarının geri dönüşleri nedeniyle likidite açısından iyi durumdalar, piyasadaki payları büyüyor, nerede küçülme, özelleştirme?

Hazine’nin "müdahale" niyeti, bizce baştan siyasi irade ile ortaya konmuş durumda.

Bu arada piyasada yani bankacılar arasında bu ihaleye Hazine’nin müdahalesinin konu edilmesi üzerine, "Bir-iki büyük özel banka yüksek faiz teklif ettiler, ihaleden pay alamadılar, bu spekülasyonları onlar çıkarıyor" dendiğini, konuşulduğunu duduyoruz. Bizi çok açık kı; o banka bu banka ilgilendirmiyor. Her banka için, ad vermeden de olsa, adres gösterip yazdığımızı da herkes bilir. Faizin inmesine değil, faize müdahaleye karşıyız.

Bankacılara not:"İlkeli olun,piyasayı bozacak mekanizmalara göz yumarsanız, olan size olur."
Yazarın Tüm Yazıları