Kaddafi’yi petrol simidi de kurtaramayacak

TUNUS’da Arap dünyası bir diktatörü devirebileceğinin farkına vardı. Mısır, şiddetin kontrol edilebileceğini gösterdi, Libya’da durum farklı.

Çıplak yumruklarını havaya kaldırarak özgürlük isteyenlerin yanı sıra, kalaşnikoflu göstericiler var sokaklarda, yağma var, talan var. Öte yanda kendini kurtarabilmek için bütün ülkeyi ateşe verebilecek kadar deli bir hükümran.
Dünya Muammer Kaddafi’yi çok iyi tanıyor. Yolcu uçaklarına göz kırpmadan ateş açabilen bu diktatörün 1970’li yıllarda, kendisine karşı gösteri düzenleyen öğrencilerin üzerine silah doğrulttuğunu, emrindekilere “öldür” emrini kılı kıpırdamadan verdiğini bilmeyen yok.
1980’de Avrupa’daki muhaliflerini vurdurtan, 1996’da Ebu Salim Cezaevi’ndeki bin tutukluyu kurşuna dizdiren bir “lider” o.
Bu sonuncusunu kendisi de 2004’te itiraf etmedi mi.
İtiraf edip, tutukluların ailelerine tazminat ödemek istemedi mi?
Ama onlar, adil yargılama diyerek tazminatı reddettiler. Lockerbie olayını itiraf edip ödemeye yanaştığı tazminatı kabul eden Avrupa yönetimlerinin aksine.
Kaddafi tazminatları ödedi, kitle imha silahları programından vazgeçtiğini söyledi ve ABD, Avrupa şirketlerine kapılarını açtı. Çadırıyla Paris ve Roma’da dolaştı, ağırlandı, en normal ülkenin en normal lideri gibi.
Ve onunla yapılan anlaşmalara güvenerek oraya gidildi, insanlar gönderildi.
O yüzden şimdi seslerini kısmış vatandaşlarını kurtarmaya çalışıyorlar.
Herkes, ABD’den Çin’e kadar bütün ülkeler, Kaddafi’yi nasihatle yola getirmeye uğraşıyorlar.
      
LİBYA’daki durum önümüzdeki günlerde daha da açıklığa kavuşacak. Ülkelerine dönen yabancıların anlatacaklarının yanı sıra, orada milyonlarca dolarlık yatırımların akibetiyle ilgili merak artacak.
Libya politikalarının oluşmasında bugüne kadar etkili olan ve aralarında çok büyük petrol, inşaat şirketlerinin de bulunduğu lobinin, keskin bir tavra onay vermesi zor. Kaldı ki, petrol piyasaları istikrarsızlık nedeniyle diken üstünde.
Fiyatların yükselmesi tüketici ülkelerin olmasa da, bazı rakip şirket ve üretici ülkelerin çok işine geldiği bir gerçek.
Örneğin, Suudi Arabistan, domino etkisinden kurtulmak için şimdi daha sağlam bir karta sahip.
Orada meydana gelecek bir istikrarsızlık fiyatları jet hızıyla tırmandırabilir.
Libya’daki ayaklanma sürecinde, diğerlerinde olmayan bir unsur da devrede. Dünya petrol üretiminin çoğunu temsil etmese de Libya petrolü dünya azarlarında en çok aranan kaliteli petrollerden biri.
     
KADDAFİ’nin dün beklenen konuşması, Libya liderinin ne kadar zor durumda olduğunu ve giderek yalnızlaştığını gösteriyordu. Kaddafi, canlı yayına çıkamadı. Telefon ile bağlandı. Gösterilerin arkasında El Kaide olduğunu söyledi. El Kaide’nin dün, Libya’daki ayaklanmayı desteklediği açıklaması da Kaddafi’nin işine yaradı. Ama önceki gösterilerde adı geçmeyen El Kaide’nin Libya ile ilgilenmesi de akılda tutulması gereken bir nokta. Kaddafi’nin konuşmasında Müslüman Kardeşlere zeytin dalı uzatması da dikkat çekiciydi.
Ama hangi siyasi hesabı yaparsa yapsın Kaddafi’nin ömrü tamamlandı. Libya halkı ondan kurtulacak.
Kaddafi’yi petrol de kurtaramayacak.
Ama sonra Libya’da ne olacak? Bu da Arap dünyasındaki değişim sürecinin en zor ve kritik sorusu olarak karşımızda şimdi.
Yazarın Tüm Yazıları