Kaçak eserler Türkiye'den dağıtılıyor

AMERİKAN Wall Street Journal gazetesine konuşan Suriyeli iki tarihi eser kaçakçısı, Suriye ve Irak’ın kültürel mirasının nasıl yağmalandığını anlattı. Suriye’deki iç savaştan önce İngiliz dili öğrencisi olan 28 yaşındaki Muhammed Hac el-Hasan, yaşadığı bölgenin ilk olarak Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) tarafından alındığını ve kendisinin de ÖSO için antik eser bulmaya başladığını anlatıyor. Bir süre sonra bölge DEAŞ’ın eline geçince DEAŞ, kendisinden tarihi eserlerin satışı için Avrupalı müşteriler bulmasını istemiş. Başlarda, kazı yapan kişilerden buldukları eserlerin değerinin yüzde 20’sini haraç olarak alan örgütün, şimdi ise bulunan eserleri önce kendisi satın alıp sonra yeniden sattığını anlatıyor. Buna göre DEAŞ, antik parçaları gerçek değerinden ucuza alıyor ve ardından yüksek fiyatlara dünya piyasasında satıyor.

YILLARCA DEPOLARDA KALABİLİR

Suriye ve Irak’tan gelen eserler, Türkiye ve Lübnan üzerinden Bulgaristan ve Romanya’ya oradan da Almanya ve İsviçre gibi ülkelere geçiriliyor. Kaçakçılar, zaman zaman eserleri Batı Avrupa’ya taşımadan önce Singapur ve Tayland gibi Güneydoğu Asya ülkelerine gönderiyor. Bu ülkelerden gelen mallar üzerinde kaçak eser şüphesi daha az olduğu için Avrupa’ya girişleri nispeten kolay oluyor. Bulgaristan İçişleri Bakanlığı’na bağlı Organize Suç Birimi’nin raporuna göre Batı Avrupa kentlerinde 20 büyük sanat galerisi ve evi, kaçak eserleri kabul ediyor. Gazeteye konuşan Fransız bir güvenlik yetkilisi, eserlerin çalıntı olduğunun anlaşılmasını önlemek için yıllarca depolarda tutulup, bu sürede eserin kaynağına dair sahte işlemlerin yapıldığını söylüyor.

Suriye ve Irak’ta yaşadığı toprak kayıpları nedeniyle petrol gelirleri düşen DEAŞ, giderek daha fazla antik eser kaçakçılığına yönelmiş durumda. DEAŞ’ın antik eser kaçakçılığından kazancının yılda 100 milyon doları bulduğuna dair tahminler var. 

‘İNCİLLERİ SEBZE KAMYONUYLA KAÇIRMIŞ’

DEAŞ’ın yağmaladığı eserlerin satışını yapan El-Hasan, son olarak Suriye’nin doğusunda DEAŞ üyelerinin çıkardığı iki antik İncil’i, Türkiye’deki bir Rus müşteriye 10 bin Euro karşılığında sattığını anlattı. Buna göre Rus müşteri, İncilleri Türkiye’den sebze taşıyan bir kamyonla birlikte çıkarmış. Paranın yüzde 25’ini müşteriyi bulan Hasan alırken, kaçakçı da geri kalanı alıyor. DEAŞ ise bu sürecin başında söz konusu tarihi malın parasını almış oluyor. Ömer el-Cuma da WSJ’ye konuşan bir başka kaçakçı.