Isınıyoruz ama üşütmeyin!

Günlerdir bahsediyoruz haftasonunda hava hiç fena değil, sıcaklıklar artıyor, güneş kendini bolca gösteriyor. Hatta önümüzdeki haftanın ilk bir kaç gününde de durum aynı. Ancak iki duruma dikkat, birincisi açık gökyüzü ve yüksek basınç, sis ihtimalini ortaya çıkartabilir. İkincisi sabah ve aşam saatlerinde hava hayli serin. Kıyafet seçiminize ve görüşü düşüren sise karşı sürücülere dikkat diyoruz!

Pastırma yazını bilmeyen yoktur. Peki zamanını biliyor musunuz? Genellikle kasım ayında gerçekleştiği için birçok kişi yalnızca kasım ayı içerisinde pastırma yazı gelir diye bilir. Ancak pastırma yazının zamanı ekimin son haftası ile kasımın ilk üç haftası aralığında, 10-12 gündür.

Hiçbir atmosferik olayda olmadığı gibi pastırma yazında da bir periyodiklik yoktur. Yani her yıl aynı zamanda gelmiyor. Örnek geçen yıl, ekimin son haftasında yazdan günler oldu, sonra kasımın ilk haftasında İstanbul’da kar bile yağmıştı ki ardından gelen günlerde bırakın pastırma yazını, bir süre adam gibi ısınamadık bile. Böylelikle pastırma yazını ekim sonu geçirip, bitirmiş olduk.

Ya bu yıl? Bu haftasonu ısınıyoruz ve ardından gelen birkaç gün hava hiç fena değil, bahardan kalma günler olacağa benziyor. Bu pastırma yazı mı, net bir şey söylemek pek mümkün değil. Zamanlama belki yerinde gibi ama süresi kısa. Bu haftasonundan itibaren beklediğimiz yazdan kalma gün sayısı 3-4. Bu durumda pastırma yazı olma ihtimali azalıyor, çünkü pastırma yazı genellikle 10-12 günü bulur. Kasım içerisinde tekrar ılık hava gelirse, artık bu haftasonunu, ramazanda, Tanrı’nın bize bir ekstrası olarak görebiliriz :)

PASTIRMA YAZIADINI NEREDEN ALDI

Neyse pastırma yazının zamanını geçtik, adı nereden geliyor biliyor musunuz? Hep bir ağızdan ‘pastırmadan’ dediğinizi tahmin ediyorum. ‘Pastırma’ kısmı doğru. Peki ‘Yazı’ nereden geliyor? Yazı sevip benimsediğimiz için ‘Pastırma Ayazı’nı tutup ‘Pastırma Yazı’ yapmışız.

Pastırma Yazı, daha doğrusu Pastırma Ayazı’nın adı, pastırmanın bu dönemde en iyi olgunlukta yapılmasından geliyor. Et ile çemenin iyi bir şekilde kaynaşabilmesi için soğuk ve yağışsız havaya, yani ayazlı gecelere ihtiyaç var. Gece ayaz olmasını sağlayan yüksek basınç, yani açık hava, haliyle gündüze de yansıyor ve güneşin görülmesi ile yazı anımsatan günler oluşuyor. Kurutma işlemi gece açık havada, gündüz ise gölgede yapılıyor.

Bizdeki pastırma yazının ABD’deki muadili Indian Summer (Kızılderili Yazı). Kışa girmeden önce yaşanan ve ilk etkili don olayının ardından yazın geri dönmesi olayı. ‘Kızılderili Yazı’nın adı nereden geliyor?’ diyeceğinizi tahmin ettiğim için ‘Eee onu da bir amerikalıya sorun artık’ demedim, araştırdım. Sonuç şu: Indian Summer (Kızılderili Yazı) adının nereden geldiği pek belli değil. Kimileri Hint Okyanusu üzerinden ticaretin o dönemde canlandığı, kimileri de Kızılderililerin bu dönemde ava çıktıkları için bu adın verildiğini söylüyor.

Not: Bu not omzum üzerinden yazımı okuyup ‘Bünyamin, Kartalkaya’ya, Palandöken’e kar düşmüş, biraz da kardan bahsetsen olmaz mı?’ diyen Mehmet Sümer’e: Mehmet, ben pastırma yazı diyorum, sen ne diyorsun?