Irak’ta en kritik dönem

SEÇİM sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte Irak’ta üçüncü dönem başlıyor. İlki Körfez Savaşı, ikincisi Amerikan müdahalesi ve şimdi Irak’ın yeni siyasi kaderini çizeceği ‘arayış’ dönemi.Önümüzdeki günler, Irak iç politikada en keskin ittifak arayışlarına, iktidar mücadelelerine sahne olacak. Seçim sonuçları Şiilerin oluşturduğu Irak Birleşik İttifakı’nın, oyların çoğunu aldığını ortaya koyuyor. Ama Başkan ve yardımcılarını belirleyecek üçte iki çoğunluğa ulaşmıyorlar. Irak Geçici Meclisi’ndeki ikinci büyük grup ise Kürtler. Irak tarihinde ilk kez böyle bir şey yaşanıyor. Şiiler ve Kürtler, ilk kez Irak’ta çoğunluk oluyorlar. Bu yeni bir psikoloji. Uzlaşmalara en fazla gereksinim duyulan bir dönemde zorluk yaratacağı kesin. Başbakan Allavi’nin, laik Şii adaylarla oluşturduğu listesi ise Sünniler ve Türkmenler de dahil diğer listelerden önde ve ittifak arayışlarında etkili bir konumda. Allavi, birkaç gün önce Kuzey Irak’ta Kürt liderlerle görüşerek ittifak arayışlarına girdi bile. Ama esas mücadele bugünden itibaren başlıyor.* * * SEÇİM sonrası Irak, tuzaklarla dolu bir bilgisayar oyunu gibi. Her aşamada tahmin edilebilir ve edilemez engellerle dolu. İlk adım Başkan ve iki yardımcısının belirlenmesi. Talabani Başkanlığa aday. Ancak Şiiler daha önce yaptıkları açıklamalarda, Başkanlığı bir Sünni’ye Başbakanlığı Şii bir adaya Meclis Başkanlığı’nı ise Kürtlere bırakmaktan söz etmişlerdi. Son gelen haberler ise Başbakanlıkta ısrarlı olduklarını gösteriyor. Devlet Başkanı ve Yardımcılarını seçmek için meclisin üçte iki çoğunluğu gerekiyor. İttifak pazarlıkları bu ilk adım ile başlıyor ve sonra hiç bitmiyor.Başkan ve yardımcıları belirlendikten sonra, Başbakan atanacak ve hükümet kurulacak. Hükümeti Meclis çoğunluğunun oylaması gerekiyor. Özellikle İçişleri ve Savunma Bakanlıkları’nın dağılımında sıkıntı çıkabilir. Herkes şimdiden gözünü buralara dikmiş durumda. Meclis Başkanlığı da çok güçlü bir pozisyon. Çünkü, Meclis içinden ve dışından seçilecek olan anayasayı hazırlama komitesi ile sürekli temasta olacak. * * *İKİNCİ en önemli aşama ise anayasanın hazırlanışı. Çatışmaya yol açabilecek dört önemli konu var. Kürtlerin otonomi isteğinin sınırları, Kürtler federal Irak’tan yana, Şiiler dahil tüm gruplar üniter devlet istiyor. Kürtler geçici anayasada elde etmiş oldukları veto hakkından ödüne yanaşmıyor. Kerkük sorunu nasıl çözülecek, belli değil. Ve rejim meselesi. Irak Şiilerin istediği gibi İslam Cumhuriyeti olacak mı? Diğer olasılıkları bir kenara bıraksak bile önümüzdeki sekiz ay zor geçecek. Ayrıca, Anayasa hazırlansa bile sorun bitmiyor. Meclis ekim ayında anayasayı oylayacak eğer kabul edilirse genel seçimlere gidilecek ama eğer anlaşma sağlanamazsa, her şey sil baştan. Bu süreç, gerek komşuların, gerek dünyanın Irak’a en fazla müdahale ettikleri dönem olacak. ABD’yi saymıyorum bile.İşte bütün bu nedenlerle Irak’ta en kritik süreç bu, üçüncü perde.