Irak gündemde

‘IRAK, önümüzdeki dönemde gündeme gelebilir mi?’ Şu günlerin en çok tartışılan sorusunu, Körfez Savaşı'nın başında ABD'nin Ankara Büyükelçisi olarak görev yapmış olan Morton Abramowitz'e soruyorum.Ve yanıtı hemen alıyorum. ‘‘Irak, gündemde bile.’’Kriz bölgelerinde etkili roller üstlenen sivil toplum örgütü Uluslararası Kriz Grubu yöneticisi sıfatıyla bu hafta başında Türkiye'ye gelen Abramowitz, baba Bush ile olduğu gibi oğul Bush ile de dirsek temasında.Büyükelçi Abramowitz ile on yıl öncesine gidiyoruz. Körfez Savaşı'na.‘‘Özal’’ diyor Abramowitz, ‘‘Diğer bütün liderlerden önce Saddam hakkında doğru fikirlere sahipti. Saddam Hüseyin'in bölge açısından büyük tehlike olduğunu bizden çok daha önce görmüş ve bunu Körfez Savaşı'ndan çok daha önce George Bush'a söylemişti.’’O görüşmeyi çok iyi anımsıyor Abramowitz, çünkü kendisi de oradaymış. Özal, Saddam'ın bölgedeki petrol kaynaklarını kontrol etmek istediğini bu amaçla Kuveyt'i işgale kalkışabileceğini ve bunun da bir felaket olacağını söylemiş. ‘‘Özal'ın bunları söylediği dönemde, 1990 yılının başında, biz Saddam ile ilişkilerimizi geliştirmeye uğraşıyorduk. Oysa Özal, Saddam'ın dünya için tehlikeli bir adam olduğunu daha o zaman söylemişti.’’‘‘Dün Ankara'ya giden Abramowitz, Özal'ı mı özlüyor?’’ diye içimden geçirirken emekli Büyükelçi devam ediyor.* * *‘‘SADDAM'ın dünya için hálá bir tehlike olduğunu düşünüyorum.’’Bir gün önce Ankara'da Başbakan Ecevit, Dışişleri Bakanı Cem ve diğer yetkililerle bir araya gelerek nabız tutmuş olan emekli Büyükelçi, acaba Özal ile Ecevit hükümetinin Irak konusundaki yaklaşımları arasındaki farka mı dikkat çekmek istiyor?‘‘Evet, bence Saddam dünya için hálá bir tehlike. Kitle imha silahlarına sahip. Ona nasıl davranılacak henüz belli değil, görüş farklılıkları var. Türkiye'de de var, bizde de var. Türkiye, Saddam'ın devrilmesi durumunda Irak'ın bölüneceğinden endişe ediyor.’’Bu endişenin yersiz olmadığını hatırlatıyorum. Amerikan gazetelerinde çıkan makalelerde ortaya atılan, ‘‘Türkiye'ye kuzey Irak'ı verelim, güneydoğu Anadolu ile birleşsin, o bölgeye özerklik verilsin’’ önerilerini ciddiye almıyor. Özal zamanında böyle bir plan olduğunu da kabul etmiyor Abramowitz. ‘‘Biz Irak'ın toprak bütünlüğünü her zaman savunduk’’ diyor. ‘‘Keşke Özal'ın sözlerini daha fazla dinleseydik. Saddam'ın devrilmesi gerektiğini söylemişti. Oysa, herkes onun bittiğini düşünüyordu. Ben, Saddam'ın 10 yıl daha iktidarda kalacağını aklıma bile getirmemiştim.’’Ve ekliyor, ‘‘Ama hepimiz yanılmışız.’’Herkes yanılabilir. Ama önemli olan yanılgılardan ders çıkartmaktır.Hele de bu dersler savaş ve kanla çıkartılıyorsa, bir daha yanılmamak için adımları çok dikkatli atmak gerekmez mi?Ve neden halá Irak? ‘‘Saddam'ın iktidarda olmasının bölge için olumsuz sonuçları var. Suudi Arabistan'da Amerikan askeri varlığı devam etmek zorunda. Bu da, Suudi Yönetimi'ni sıkıntıya sokuyor.’’Pekiyi ne olacak?‘‘11 Eylül ile ilgili kanıtlar belirleyecek olacakları.’’ Anlaşılıyor, istesek de istemesek de anlamak zorundayız. Irak gündemde.