Meslek liseliye iş çok

Kamu, özel sektör işbirliği ile eğitimde önemli adım atıldı. Öyle bir adım ki, hem meslek liselerinin itibarını artıracak hem istihdama ciddi katkı sağlayacak hem de işverenlerin yıllardır şikayet ettiği ara eleman sorunu bitecek. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) arasında Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü imzalandı. Bu kapsamda 81 ildeki 81 meslek lisesi, TOBB’a devredildi ve pilot uygulama başlatıldı. Devredildi derken, öğretmenler yine MEB’e bağlı olacak, okullar da aynı şekilde MEB’in yönetiminde olacak, müfredatı yine MEB belirleyecek; ancak mesleki eğitim ile reel sektör birbirine entegre edilecek, ortak yönetim sağlanacak.

MEB’in verilerine göre 3.636 mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu bulunuyor. Bunların 2.552’i mesleki ve teknik Anadolu lisesi, 762’si çok programlı Anadolu lisesi ve 322’si de mesleki eğitim merkezi. Ayrıca 383 adet özel meslek lisesi ve 33 adet de organize sanayi bölgelerinde açılan resmi meslek lisesi bulunuyor. Buralarda da 2017-2018 eğitim döneminde 1 milyon 642 bin 637 öğrenci eğitim görüyor. Yine bu okullarda 134 binin üzerinde de öğretmen eğitim veriyor.

ARA ELEMAN SORUNU BİTECEK
İşte, TOBB ETÜ ile MEB arasında Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü kapsamında devredilen 81 ilde 81 okulda 64 bin 716 öğrenci ve 6 bin 440 öğretmen bulunuyor. Peki, bu işbirliği ne getirecek ve mesleki ve teknik eğitimde yeni dönemde neler olacak? Yıllardır reel sektör, ‘ara eleman’ da denilen kalifiye eleman bulamamaktan şikayet eder. Nitekim yapılan tüm araştırmalarda da işverenler, nitelikli eleman istihdam etmede zorluk çektiklerini söyler. Genel çerçevede bakıldığında her yıl 250 bine yakın genç üniversiteden mezun olup, iş hayatına atılmaya çalışıyor, iş arıyor. Gençlerde işsizlik oranı da yüksek. Gelinen noktada şirketler kalifiye eleman bulmakta büyük sorun yaşıyor, gençler de iş bulamamaktan dert yanıyor. Bu işin bir tarafı. Diğer taraftan, mesleki ve teknik eğitime bakış açısı çok da olumlu değil ve bu konuda toplumsal farkındalık da yeterli değil. Mesleki eğitim ikincil bir eğitim olarak görülüyor ve değer verilmiyor.

TOPLUMSAL ALGI DEĞİŞECEK
Milli Eğitim Bakanlığı, TOBB işbirliği başlatılan pilot uygulama ile hem mesleki ve teknik eğitime yönelik toplumsal algı değişecek hem de istihdama ciddi katkı sağlanacak. Bir anlamda eleman sıkıntısı çeken reel sektör bu işin eğitiminde de elini taşın altına koyacak. Uygulama ile ilk etapta TOBB’a devredilen 81 ildeki 81 meslek lisesinde mesleki eğitim, dinamik ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda tasarlanacak. Bu kapsamda TOBB, bu okullarda atölyeler ve laboratuvarlar kuracak, mevcut olanları yenileyecek. Ar-Ge ve beceri tasarım atölyelerini faaliyete geçirecek. Ayrıca eğitimin içeriği de TOBB ETÜ desteğiyle hazırlanacak.

Peki, bu ne demek? Üretimde ve ihracatta lider bir ildeki meslek lisesi, bu üretime katkı sağlayacak eleman yetiştirecek; böylece, o ilde üretimi gerçekleştiren reel sektörün kalifiye eleman sorunu çözülecek. Mezun olan gençler için de iş hazır olacak, gençler de iş bulamama endişesi yaşamayacak. Meslek liseleri de bu çerçevede şekillenecek. Örneğin, bir ilde, otomotiv sektörüne yönelik hiçbir üretim yoksa o ilde otomotiv ile ilgili meslek lisesi de olmayacak. Belirttiğim gibi bu pilot uygulama. Sonuç başarılı olursa -ki, beklenti başarılı olacağı yönünde ve genç işsizliği bitirmek için olması da gerekiyor- kamu, özel sektör ortaklığı diğer meslek liselerini de kapsayacak, tüm mesleki eğitim sistemine yaygınlaştırılacak.

81 İLDEKİ 81 OKULDA NELER YAPILACAK?
- 130 bin öğretmen yetiştirilecek.

- Meslek okullarındaki öğretmenlere hizmet içi eğitim ve iş başı eğitimi verilecek.

- Öğrencilere TOBB üyesi firmalarda staj ve işbaşı eğitim imkanı sağlanacak.

- Mezunlar TOBB üyesi şirketlerde istihdam edilecek.

- Mezun meslek liselileri iş hayatına hazır hale getirilecek.

- Okullarda Ar-Ge ve tasarım, beceri atölyeleri, laboratuvarlar kurulacak.

- Başarılı öğrencilere burs verilecek.

- İllerde sanayinin ve insan kaynağının ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, okul yönetimleri ve müfredat şekillendirilecek.

- Öğrenciler mezun olduğunda hızla iş hayatına entegre olacak.

TÜM YÖNLERİYLE MESLEK LİSELERİ
· Öğrencilerin yüzde 35’i mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında eğitim görüyor.

· Meslekî ve teknik Anadolu liselerinde 54 alanda ve bu alanlar altındaki 199 dalda öğretim programı uygulanıyor.

· Meslek liselerinden mezunların yüzde 55,60’ı erkek, yüzde 44,40’ının kız öğrencilerden oluşuyor.

· Erkek öğrencilerin tercih ettiği meslek alanları metal teknolojisi, metalurji, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme, motorlu araçlar teknolojisi, elektrik-elektronik teknolojisi, uçak bakım, mobilya ve iç mekan tasarımı, gemi yapımı, makine teknolojisi, endüstriyel otomasyon teknolojileri.

· Kız öğrencilerin tercih ettiği meslek alanları; çocuk gelişimi ve eğitimi, el sanatları teknolojisi, aile ve tüketici hizmetleri, hasta ve yaşlı hizmetleri, güzellik ve saç bakım hizmetleri, giyim üretim teknolojisi.

· Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarının toplam sayısı 3.636. Bu kurumların 2.552’si meslekî ve teknik Anadolu lisesi, 762’si çok programlı Anadolu lisesi, 322’si meslekî eğitim merkezleri.

· 383 özel meslek lisesi ve 33 adet de organize sanayi bölgelerinde açılan resmi meslek lisesi bulunuyor.

· Meslek liselerindeki toplam öğretmen sayısı 130 bin 372.

· Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumu öğrencilerinin tüm ortaöğretim düzeyindeki öğrenciler içindeki oranının en yüksek olduğu il yüzde 42 ile Ardahan, en düşük olduğu il yüzde 19 ile Batman.

· Meslek liselerinden mezun olanların iş gücüne katılım oranı 2016’da yüzde 52 iken, 2018 yılında yüzde 54’e çıktı.

· Meslek lisesi mezunlarının en yüksek istihdam oranı hizmet sektöründe olduğu görülüyor. Hizmet sektöründe toplam istihdam oranı yüzde 53.7, sanayi sektöründe yüzde 26.8, üçüncü sektör olan tarımda ise istihdam oranı yüzde 19.5.

· Meslekî ve teknik eğitim mezunu kızların iş gücüne katılımı yüzde 42.3.