Geçmişten Gelen Tehlike: Asbest

İlgili yönetmelik kapsamına giren çalışmalara başlamadan önce iş planı hazırlamak, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne iş planı ile birlikte bildirimde bulunmak, risk değerlendirmesi yaparak alınacak önlemleri belirlemek zorunludur. 

Asbestin görülebileceği muhtemel yerler:

• Tavan boşlukları ve döşemeleri,

• Isı yalıtım malzemeleri,

• Çelik yapı malzemeleri,

• Yangından korunma için kullanılan yalıtım levhaları,

• Elektrikli ekipmanların izolasyonu için kullanılan kağıt ve kağıt ürünleri,

• Ahşap levhalar (yanmaz yüzey amaçlı asbest kağıdı kullanımı),

• Bazı dokulu kaplamalar,


• Bazı çatı malzemeleri ve çimento ürünleri,

• Vinil veya termoplastik yer karoları.

Yapılan çalışmalarda, alanında uzman ve yetkili kişiler tarafından asbestle ilgili riskler detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Kimin, ne için sorumlu olduğunun bilinmesi, hiçbir detayın gözden kaçırılmaması ve asbest ile ilgili yasal düzenlemelere uyulması gerekir. 

Çalışmaya başlamadan önce ve yapılan çalışmalar sırasında aşağıdakileri dikkate almak önemlidir:

• Asbest söküm çalışanı/uzmanı, yapılacak işe uygun mesleki eğitim almış mı?

• Asbest içerebilecek malzeme ve yerlerini belirlemek için inceleme yapılmış mı?

• Asbest içeren tüm alanlara dikkat çekilmiş mi?

• Söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlemleri öncesinde, sırasında ve sonrasında, sahada ortam havası izlenerek kontrolü sağlanabiliyor mu?

• Karara bağlanan risk değerlendirmesi ve önleyici faaliyetler içinde, tüm potansiyel riskler vurgulanmış mı?

• Yüksekte çalışma, kazı işleri gibi yapılacak işle ilgili tüm özel işler ve riskler değerlendirilmiş mi?

• Tüm çalışanlara ve yapılacak işe uygun solunum sistemi koruyucuları ve diğer kişisel koruyucu donanımlar sağlanmış mı?

• Çalışanlar, ekipman kullanımı konusunda yeterli bir şekilde eğitilmiş mi?

• Çalışma süreleri belirlenmiş mi?

• Çalışma alanına yetkisiz girişi önlemek için doğru ve yeterli bir güvenlik sağlanmış mı?

• Çalışma alanı; söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerinden önce görsel olarak incelenmiş mi?

• Asbest atığı; yürürlükteki mevzuata ve onaylanmış uygulama standartlarına göre mühürlenmiş, sevk edilmiş ve sahadan çıkarılmış mı?

İşverenler; asbest söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlemleri tamamlandıktan sonra, işyerlerinde asbest tozuna maruziyet riskinin kalmadığını belirtmekle yükümlüdür. Bunun için asbest ölçme ve numune alma işlemleri için akredite olan ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yetkilendirilmiş laboratuvarlardan alınan ölçüm sonuçlarını da içeren bir belge düzenlenmesini sağlar. Çalışanlar ve/veya temsilcileri, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yapılan bildirimle ilgili tüm belgeleri talep etme ve görme hakkına sahiptir.